Rola wartości samorealizacyjnych i materialnych w kształtowaniu sytuacji pracy na własny rachunek

• Authors: Jagoda Jezior

Title variants

EN

The role of self-realization and material values in the formation of work situation in self-employment

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcono zagadnieniu roli wartości samorealizacyjnych i materialnych w kształtowaniu sytuacji pracy osób, które prowadzą indywidualną działalność gospodarczą. Jako materiał empiryczny posłużyły wyniki kilku projektów badawczych zrealizowanych przez autorkę w latach 1996–2011 w województwie lubelskim, w tym wśród przedsiębiorców. Wykonano analizę porównawczą wartości związanych z pracą (cele, funkcje, oczekiwania), które występują w różnych kategoriach społeczno-zawodowych. W tym kontekście omówiono przyczyny podejmowania pracy na własny rachunek. Następnie na podstawie zbiorów wskaźników utworzono zmienne złożone – orientacje na wartości. Orientacje – samorealizacyjna i materialna – okazały się użytecznymi narzędziami w analizie specyfiki zbiorowości przedsiębiorców oraz jej wewnętrznego zróżnicowania. Określają one sposoby postrzegania sfery pracy, łączą się z zasobami zawodowymi przedsiębiorców, formują decyzje i działania zawodowe, co łącznie kształtuje sytuację pracy.

EN

This paper is devoted to the role of self-realization and material values in the formation of work situation of people who run individual business activity. The results of several research projects (including entrepreneurs) accomplished by the author in the years 1996–2011 in the province of Lublin were used as empirical materials. A comparative analysis of values connected with work (aims, functions, expectations) and which are present in different social-professional categories was conducted. In this aspect, the reasons for undertaking self-employment were discussed. Then, on the basis of a collection of indexes, complex variables – orientations towards values – were formed. Orientation towards self-realization and material orientation were useful tools in analyzing the specificity of the collectivity of entrepreneurs and its inner differentiation. The orientations describe the ways of perceiving the sphere of work, they are connected with professional resources of entrepreneurs, they form decisions and professional actions which, together, form a work situation.

Keywords

PL

sytuacja pracy; indywidualna działalność gospodarcza; przedsiębiorcy; system wartości; orientacje na wartości

EN

work situation; self-employment; entrepreneurs; system of values; orientations on values

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2014
• Issue: 2(8)
• Pages: 57-70

Contributors

author

Jagoda Jezior

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Berger B. 1994, Współczesna kultura przedsiębiorczości, w: Kultura przedsiębiorczości, red. B. Berger, Oficyna Literatów Rój, Warszawa, s. 23–41.
• CBOS 2009, Zadowolenie z pracy i mobilność zawodowa, Komunikat z badań, Warszawa.
• Duraj T. 2007, Prawna perspektywa pracy na własny rachunek, w: Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje, red. E. Kryńska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, s. 19–51.
• Dyczewski L. 1997, Społeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu środkowowschodniej Polski, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Inglehart R. 1997, Modernization and postmodernization. Cultural, economic and political change in 43 societies, Princeton University Press, Princeton.
• Janicka K. 1997, Sytuacja pracy a struktura społeczna. W poszukiwaniu nowego wymiaru pozycji społeczno-zawodowej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Jaźwińska E. 1999, Przedsiębiorcy na tle innych grup społeczno-zawodowych w Polsce, w: Przedsiębiorcy jako grupa społeczna, red. E. Jaźwińska, A. Żuk-Iwanowska, Polska Fundacja Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Warszawa, s. 9–27.
• Jezior J. 2009, Społeczno-kulturowe i rynkowe czynniki kształtowania sytuacji pracy przedsiębiorców. Na podstawie badań małych firm w województwie lubelskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Kłoskowska A. 1983, Socjologia kultury, PWN, Warszawa.
• Kraśnicka T. 2002, Koncepcja rozwoju przedsiębiorczości ekonomicznej i pozaekonomicznej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Matusiak K.B. 2000, Przedsiębiorczość i innowacyjność małych i średnich firm, w: Nadzieja rynku pracy. Małe i średnie przedsiębiorstwa w gospodarce, red. J. Klich, ISP, Warszawa, s. 125–146.
• Misztal M. 1980, Problematyka wartości w socjologii, PWN, Warszawa.
• Nowak S. 1985, Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa.
• Samozatrudnienie. Analiza wyników badań 2004, red. R. Drozdowski, P. Matczak, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Radom.
• Trompenaars F., Hampden-Turner Ch. 2002, Siedem wymiarów kultury. Znaczenie różnic kulturowych w działalności gospodarczej, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Ziółkowski M. 1990, Orientacje indywidualne a system społeczny, w: Orientacje społeczne jako element mentalności, red. J. Reykowski, K. Skarżyńska, M. Ziółkowski, Wydawnictwo NAKOM, Poznań, s. 53–75.