Instytucjonalizacja whistleblowingu w firmie jako wyzwanie etyczne

• Authors: Anna Lewicka-Strzałecka

Title variants

EN

The institutionalisation of whistleblowing at work as an ethical challenge

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza etycznego aspektu instytucji whistleblowingu i identyfikacja dylematów związanych z tą instytucją. W pierwszej części zarysowano społeczny wymiar whistleblowingu oraz pokazano istotę wewnętrznego informowania o nadużyciach w firmie przez skontrastowanie go z whistleblowingiem zewnętrznym. Następnie podjęto próbę etycznej oceny whistleblowingu. Druga część artykułu została poświęcona analizie dwóch waż-nych problemów stworzonych przez traktowanie whistleblowingu jako instrumentu zarządzania firmą. Czy whistleblower powinien być nagradzany finansowo? Czy whistleblowing powinien być prawem czy również obowiązkiem pracownika?

EN

The purpose of this paper is to analyse the ethical side of whistleblowing and to identify the main dilemmas generated by its practice. In the first part, the social dimension of whistleblowing has been outlined, and the defining features of reporting misconduct internally have been identified through contrasting them with those of external whistleblowing. This is followed by an attempt at an ethical evaluation of whistleblowing. The second part of this paper has been devoted to the analysis of two important questions raised by the consideration of whistleblowing as a managerial instrument. Should whistleblowing be rewarded financially? Is whistleblowing not only an employee’s right, but also duty?

Keywords

PL

Terance D. Miethe; Marcia P. Miceli; zewnętrzny whistleblowing; wewnętrzny whistleblowing; ocena etyczna; instytucjonalizacja; nagroda finansowa; prawo; obowiązek

EN

Terance D. Miethe; Marcia P. Miceli; external whistleblowing; internal whistleblowing; ethical evaluation; institutionalization; financial reward; right; duty

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2014
• Issue: 41
• Pages: 77-98

Contributors

author

Anna Lewicka-Strzałecka

References

• DeGeorge [1990] – R.T. DeGeorge, Business Ethics, Prentice Hall, Enlewood Cliffs 1990.
• Dworkin [2007] - T.M. Dworkin, SOX and Whistleblowing, “Michigan Law Review” 105 (8) 2007, s. 1757–1780.
• Ekodonos [2012] – Ekodonos – troska czy złośliwość, URL = http://www.polskieradio.pl/7/ 129/Artykul/722478,Ekodonos-troska-czy-zlosliwosc [12.11.2012].
• Grant [2002] – C. Grant, Whistle blowers: Saints of secular culture, “Journal of Business Eth-ics” (39) 2002, s. 391–399.
• Hassink [2007] – H. Hassink, M. de Vries, L. Bollen, A Content Analysis of Whistleblowing Policies of Leading European Companies, “Journal of Business Ethics” (75) 2002, s. 25–44.
• Kodeks [2009] – Kodeks etyki zawodowych księgowych, Rada Międzynarodowych Standar-dów Etycznych dla Księgowych, 2009.
• Lekarz [2008] – Lekarz ma prawo do publicznej krytyki innego lekarza – wyrok Trybunału Kon-stytucyjnego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Program Spraw Precedenso-wych, URL = http://www.hfhrpol.waw.pl/precedens/images/stories/Pdfy/ biuletyn_04-2008_2kor.pdf [10.10.2013].
• Lewicka-Strzałecka [1999] – A. Lewicka-Strzałecka, Etyczne standardy firm i pracowników, IFiS PAN, Warszawa 1999.
• Lewicka-Strzałecka [2006] – A. Lewicka-Strzałecka, Odpowiedzialność moralna w życiu go-spodarczym, IFiS PAN, Warszawa 2006.
• Mesmer-Magnus [2005] – J.R. Mesmer-Magnus, C. Viswesvaran, Whistleblowing in Organi-zations: An Examination of Correlates of Whistleblowing Intentions, Actions, and Retalia-tion, “Journal of Business Ethics” (62) 2005, s. 277–297.
• Miceli [2008] - M.P. Miceli, J.P. Near, T.M. Dworkin, Whistle-blowing in organizations, Routledge, London 2008.
• Miceli [2009] - M.P. Miceli, J.P. Near, T.M. Dworkin, A Word to the Wise: How Managers and Policy-Makers can Entourage Employees to Report Wrongdoing, “Journal of Business Ethics” (86) 2009, s. 379–396.
• Miethe [1999] – T.D. Miethe, Whisleblowing at Work, Westview Press, Boulder, Colorado 1999.
• Ossowska [1970] – M. Ossowska, Normy moralne, PWN, Warszawa 1970.
• Public [2010] – Public Concern at Work, Where’s Whistleblowing Now? 10 Years of Legal Pro-tection for Whistleblowers, London 2010.
• Rada [2009] – Rada Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych, Kodeks etyki zawodowych księgowych, Międzynarodowa Federacja Księgowych, 2009, URL = http://www.kibr.webserwer.pl/_doc/uchwaly/uchwala_4249-60-2011_Kodeks_ IFAC.pdf [10.11.2013].
• Sztompka [2012] – P. Sztompka, Zaufanie, [w:] Biznes, etyka, odpowiedzialność, W. Gasparski (red.), PWN, Warszawa 2012.
• Tippett [2006] – E.C. Tippett, The Promise of Compelled Whistleblowing: What the Corporate Governance Provisions of Sarbanes Oxley Mean for Employment Law, 2006, URL = http://ssrn.com/abstract=930226. Social Science Research Network [10.07.2013].
• Transaprency International [2009] – Transaprency International, Alternative to Silence. Whistleblower Protection in 10 European Countries, 2009, URL = www.transparency.org [10.10.2013].
• US Merit [1981] – U.S. Merit Systems Protection Board, Whistle-Blowing and the Federal Em-ployee, U.S. Government Printing Office, Washington, DC 1981.
• Vandekerckhove [2010] – W. Vandekerckhove, E.E. Tsahuridu, Risky Rescues and the Duty to Blow the Whistle 2010, “Journal of Business Ethics” (97) 2010, s. 365–380.
• Wojciechowska-Nowak [2012] – A. Wojciechowska-Nowak, Założenia do ustawy o ochronie osób sygnalizujących nieprawidłowości w środowisku zawodowym. Jak polski ustawodaw-ca może czerpać z doświadczeń państw obcych?, Fundacja Batorego, Warszawa 2012.