Potencjał delegitymizacji systemu politycznego w społeczeństwie polskim

• Authors: Mider Daniel
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Delegitimization of the political system could be a strong factor leading to disruptions of the social and political order, including political violence. In order to measure the potential of this phenomenon an original measurement tool was created. The tool is based on the concept of ideal types and empirical types introduced by Max Weber and Georg Jellinek. Quantitative empirical data was provided by the Polish General Election Study (2011). Using this data, analyses of intergroup differences of selected sociodemographic and psychographic variables were carried out. The following groups emerged from the analyses: legitimizing the political system, ambivalent towards the political system, delegitimizing the political system (completely or incompletely), and several groups of moderate potential to delegitimize (for instance people rejecting democracy, but expressing satisfaction with the institutional aspects of its functioning in political practice). The gathered results confirm a moderate but noticeable potential for delegitimization of the Polish democracy; several extracted social categories may be a potential threat to internal security.

Keywords

PL

legitymizacja systemu politycznego; delegitymizacja systemu politycznego; ład społeczny; przemoc polityczna

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Historia i Polityka
• Year: 2016
• Issue: 15(22)
• Pages: 21-53

Contributors

author

Mider Daniel

• Instytut Badań nad Człowiekiem i Społeczeństwem im. Elżbiety Mider z d. Korzun

References

• Agh, A. (1998). The Politics of Central Europe. Londyn: SAGE Publications Ltd.
• Almond, G.A., Verba S. (1965). The Civic Culture. Political Attitudes and Democracy in Five Nations. Boston: Little, Brown and Company.
• Antoszewski, A. (2000). Konsolidacja demokracji jako przedmiot zainteresowań współczesnej politologii. W: Politologia wrocławska. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 53–65). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Antoszewski, A. (2006). Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Blondel, J. (1976). Thinking Politically. Londyn: Wildwood House Ltd.
• Błuszkowski, J., Mider, D. (2012). Demokracja późnej nowoczesności. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Bronowicka, A. (2007). Alienacja polityczna i poczucie zagrożenia a dynamika akceptacji rządów silnej ręki w okresie transformacji systemowej. W: J. Klebaniuk (red.), Fenomen nierówności społecznych. Nierówności społeczne w refleksji humanistycznej (s. 397–419).
• Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
• Cochran, W.G. (1952). The x2 Test of Goodness of Fit. The Annals of Mathematical Statistics, vol. 23, 315–345.
• Dahl, R.A. (1995). Demokracja i jej krytycy. Kraków: Znak.
• Dahl, R.A. (2000). O demokracji. Kraków: Znak.
• Dawisha, K., Parrot B. (1998). The Consolidation of Democracy in East-Central Europe. Cambridge: Cambridge Univesity Press.
• Diamond, L. (1999). Developing Democracy. Toward Consolidation. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
• Finifter, A.W. (1970). Dimensions of Political Alienation. The American Political Science Review, vol. 64, 389–410.
• Garlicki, J. (2014) (red.), Legitymizacja transformacji i systemu politycznego w Polsce, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Grzeszczak, A. (1995). Konsolidacja demokracji: aspekty teoretyczne i praktyczne. Ad Meritum, t. 2(I).
• Gwiazda, A. (2001). Paradoks demokracji. Przegląd Politologiczny, t. 1–2.
• Jellinek, G. (1892). Eine Naturlehre des Staates. W: W. Roscher, Politik, geschichtliche Naturlehre der Monarchie, Aristokratie und Demokratie. Stuttgart: Gotha.
• Kaase, M., Barnes, S.H. (1979). In Conclusion. The Future of Political Protest in Western Democracies. W: S.H. Barnes, M. Kaase (red.), Political Action. Mass Participation in Five Western Democracies (s. 523–536). Beverly Hills: CA Sage.
• Kabashima, I., Marshall, J., Uekami, T., Hyun, D.S. (2000). Casual Cynics or Disillusioned Democrats? Political Alienation in Japan. Political Psychology, 21(4), 779–804.
• Kolarska-Bobińska, L. (2008). Konsolidacja demokracji w Europie Środkowej i Wschodniej po rozszerzeniu Unii Europejskiej. W: U. Kurczewska (red.), Deficyt demokracji w Unii Europejskiej a europejskie grupy interesów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Konsolidacja. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego. Pobrane z: http://www.slownikonline.pl/kopalinski/4E83A32B6E4A0A45C12565E90048922A.php.
• Konsolidacja. W: Uniwersalny Słownik Języka Polskiego PWN. Pobrane z: http://usjp.pwn.pl/lista.php?co=konsolidacja.
• Kostrubiec, J. (2008). Koncepcja „typu idealnego” w teorii Georga Jellinka i Maxa Webera. Szkic porównawczy. W: R.M. Małajny (red.), Konstytucjonalizm a doktryny polityczno-prawne. Najnowsze kierunki badań (s. 21–30). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Linz, J.A., Stepan, A., Gunther, R. (1995). Democratic Transition and Consolidation in Southern Europe, with Reflections on Latin America and Eastern Europe. W: R. Gunther, P.N. Diamandouros, H.J. Puhle (red.), The Politics of Democratic Consolidation. Southern Europe in Comparative Perspective (s. 77–123). Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.
• Markowski, R. i in. (2012). Polskie Generalne Studium Wyborcze 2011 [PGSW]. Pobrane z: http://www.ads.org.pl/opis-szczeg.php?id=90.
• Merkel, W. (1998). The Consolidation of Post-Autocratic Democracies: A Multi-level Model. Democratization, 5(3), 33–67.
• Merkel, W. (1999). The Consolidation of Post-autocratic Regimes: A Multilevel Model. W: Ch. Moon, J. Mo (red.), Democratization and Globalization in Korea Assessments and Prospects. Seul, Korea: Yonsei University Press.
• Merton, R.K. (1938). Social Structure and Anomie. American Sociological Review, 5(3), 672–682.
• Merton, R.K. (2002). Struktura społeczna i anomia. W: R.K. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna (s. 197–255). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mider, D. (2012). Cyberentuzjaści, cybermaruderzy czy cybermalkontenci? Badanie postaw polskich internautów wobec zastosowań Internetu w polityce. Studia Politologiczne, 26, 41–80.
• Mider, D. (2014). Wymiar społeczny konsolidacji demokracji w Polsce. Typologia postaw wobec systemu politycznego. W: J. Garlicki (red.), Legitymizacja transformacji i systemu politycznego w Polsce, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Mills, Ch.W. (1965). Białe kołnierzyki. Amerykańskie klasy średnie. Warszawa: Książka i wiedza.
• O’Donnell, G. (2001). Illusions about Consolidation. W: L. Diamond, M.F. Plattner (red.), The Global Divergence of Democracies (s. 113–130). Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.
• Olsen, M.E. (1968). Two Categories of Political Alienation. Social Forces, 47, 288–299.
• Pawłowski, T. (1986). Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Polskie Generalne Studium Wyborcze 2011 [PGSW]. Pobrane z: http://www.ads.org.pl/ opis-szczeg.php?id=90.
• Pridham, G. (2000). The Dynamics of Democratization. A Comparative Approach. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.
• Przeworski, A. (1991). Democracy and the Market. Political and Economic Reforms in Eastern Europe and Latin America. Cambridge: Cambridge University Press.
• Reykowski, J. (1993). Zmiany systemowe a mentalność polskiego społeczeństwa. W: J. Reykowski (red.), Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe (s. 9–48). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii Polskiej Akademii Nauk.
• Rustow, D.A. (1970). Transitions to Democracy: Toward a Dynamic Model. Comparative Politics, 2(3), 337–363.
• Schedler, A. (1997). Concepts of Democratic Consolidation (referat konferencyjny). Latin American Studies Association (LASA). Meksyk.
• Schedler, A. (1998). What Is Democratic Consolidation? Journal of Democracy, 9(2), 91– 107.
• Schmitter, P.C. (1992). The Consolidation of Democracy and Representation of Social Groups. American Behavioral Scientist, 35(4–5), 422–449.
• Schmitter, P.C. (1994). The Proto-Science of Consolidology: Can It Improve the Outcome of Contemporary Efforts at Democratization? Politikon, 12:2(21), 15–27.
• Schmitter, P.C. (1995). Is It Safe for Transitologists and Consolidologists to Travel to the Middle East and North Africa? Stanford: artykuł niepublikowany.
• Schmitter, P.C., Guilhot, N. (2000). From Transition to Consolidation. Extending the Concept of Democratization and the Practice of Democracy. W: M. Dobry (red.), Democratic and Capitalist Transitions in Eastern Europe. Lessons for the Social Sciences (s. 131–146). Dordrech, Boston, Londyn: Kluwert Academic Publisher.
• Schmitter, P.C., Santiso J. (1998). Three Temporal Dimensions to the Consolidation of Democracy. International Political Science Review, 19(1), 69–82.
• Sobczyk, M. (2002). Statystyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
• Szczupaczyński, J. (1996). Elity władzy i demokratyczna konsolidacja. W: T. Klementewicz (red.), Trudna sztuka polityki. Szanse, ryzyko, błąd. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Szmatka, J. (2008). Małe struktury społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tatarkiewicz, W. (1951). Pojęcie typu w sztuce. W: W. Tatarkiewicz (red.), Skupienie i marzenie. Studia z zakresu estetyki. Kraków: Wydawnictwo M. Kot.
• Wasilewski, J. (2001). Konsolidacja demokracji: aspekty instytucjonalne i społeczne. W: E. Hałas (red.), Rozumienie zmian społecznych (s. 245–273). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Weber, M. (1904). Die ‘Objektivität’ sozialwissenschaftlicher und sozialpolitischer Erkenntnis. W: Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik (s. 19, 22–87). Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck).
• Weber, M. (1904). Die protestantische Ethik und der ‘Geist’ des Kapitalismus. W: Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik (s. 20, 1–54). Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck).
• Wesołowski, W. (1988). Weberowska koncepcja legitymizacji – ograniczenia i kontynuacje. W: A. Rychard, A. Sułek (red.), Legitymizacja. Klasyczne teorie i polskie doświadczenia (s. 33–66). Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Uniwersytet Warszawski,
• Woźniak, J. (1990). Logiczna analiza pojęć typologicznych. Warszawa: Znak Język Rzeczywistość.
• Yule, G.U., Kendall, M.G. (1966). Wstęp do teorii statystyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/HiP.2016.002