Pogranicze kultur. Serbowie i Chorwaci

• Authors: Gulak Stanisław

Title variants

EN

On the Brink of Cultures – Serbs and Croats

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Bałkany nazywane są „miniaturą Europy”, ponieważ na ich obszarze skupiły się różne grupy etniczne o odmiennych zwyczajach, tradycjach i wyznaniach religijnych. Przykładem konfliktu między takimi ludami mogą być stosunki serbsko-chorwackie. Analizując poszczególne elementy kultury i tożsamości Serbów i Chorwatów, niewątpliwie można dostrzec wiele odmienności. Różnice te, czasem faktycznie bardzo duże i niepozwalające na porozumienie, mogą pomóc nam zrozumieć, dlaczego te dwa sąsiadujące narody tak często występowały przeciwko sobie. Z drugiej strony odnoszę wrażenie, że ważny wpływ na ich stosunki ma historia. Mimo odmienności, nawet dużych, można zbudować relacje oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. To, że mówi się różnymi językami, wyznaje się inną religię czy utożsamia się z innym kręgiem kulturowym nie sprawia przecież, że należy stać się wrogami. Hasłem Unii Europejskiej jest „Jedność – w różnorodności”, co oznacza, że nie musimy być tacy sami, by móc się porozumieć. A przecież poznawanie wzajemnych odmienności pozwala czerpać z innych kultur i przez to wzbogacać własną.

EN

The Balkans are called “the thumbnail of Europe” because there focused various ethnic groups with different customs, traditions and different religions on their area. An example of a conflict between such peoples can be the Serbo-Croatian relations. Analyzing the individual elements of the culture and identity of the Serbs and the Croats, undoubtedly we can see many differences. These differences, sometimes actually considerable and not allowing to the agreement, can help us understand why these two neighboring nations acted so often against each other. On the other hand, it seems to me that history has got a large impact on these relations. Despite the differences, even considerable ones, it is possible to build relationships based on mutual respect and trust. The fact that different languages are spoken, that different religion is confessed, whether one identifies with other cultural circle, does not mean that we should become enemies. The European Union’s motto is “Unity in diversity” which means that we do not need to be the same to be able to communicate. And yet, the experience of the reciprocal differences allows to derive from other cultures and improve our own culture.

Keywords

PL

etniczność; tożsamość; Bałkany; konflikt

EN

ethnicity; identity; Balkans; conflict

• Publisher: "Pedagogium" Wydawnictwo OR Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
• Journal: Edukacja Humanistyczna
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 13-21

Dates

published

2017-12-31

Contributors

author

Gulak Stanisław

• Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

References

• Bobrownicka M., Patologie tożsamości narodowej w postkomunistycznych krajach słowiańskich, Kraków 2006.
• Bońkowski R., Standard serbski w końcu XX wieku, [w:] Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku. Język – tradycja – kultura, red. E. Tokarz, Katowice 2001.
• Cichońska M., Ku współczesnej typologii języków słowiańskich (na wybranej problematyce języka chorwackiego i polskiego), [w:] Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku. Język – tradycja – kultura, red. E. Tokarz, Katowice 2001.
• Czajka H., Epika bohaterska Słowian południowych a chrześcijaństwo, [w:] Studia z historii literatury i kultury Słowian, red. B. Czapik-Lityńska, Z. Darasz, Katowice 2000.
• Dąbrowska-Partyka M., Klęska, zwycięzcy i ofiary, [w:] Mity narodowe w literaturach słowiańskich, red. M. Bobrownicka, Kraków 1992.
• Dyras M., Strategie odzyskiwania utraconej tożsamości. Chorwacka „powieść o historii”, [w:] Narodowy i ponadnarodowy model kultury: Europa Środkowa i Półwysep Bałkański, red. B. Zieliński, Poznań 2002.
• Gil D., Prawosławie, historia, naród: miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności, Kraków 2005.
• Gołembski F., Stosunki kulturalne na Bałkanach, Warszawa 2001.
• Lewandowski E., Pejzaż etniczny Europy, Warszawa 2004.
• Małczak L., Miejsce i rola Śródziemnomorza w przestrzeni kulturalnej Chorwatów, [w:] Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku, red. E. Tokarz, Katowice 2001.
• Rapacka J., O idei jugosłowiańskiej jako idei narodowej, [w:] Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów – sympozjum w Castel Gandolfo 19–20.08.1996, red. M. Bobrownicka, L. Suchanek, F. Ziejka, Kraków 1997.
• Swoboda W., Korzenie konfliktów narodowościowych na Bałkanach, [w:] Konteksty konfliktów: stosunki narodowościowe w Europie Środkowej i Południowo-Wschodniej, red. I. Czamańska, W. Szulc, Poznań 2001.
• Tokarz E., Dynamika rozwoju języków słowiańskich w końcu XX wieku, [w:] Narodowy i ponadnarodowy model kultury: Europa Środkowa i Półwysep Bałkański, red. B. Zieliński, Poznań 2002.

Identifiers

ISSN

1507-4943