Rola audytu wewnętrznego w sektorze publicznym i prywatnym – wyniki badań w zakresie problemów wdrażania i korzyści z wykorzystania audytu wewnętrznego

• Authors: Ciak Jolanta M. , Voss Grażyna

Title variants

EN

The Role of Internal Audit in the Public and Private Sectors – the Results of Research into the Problems of Implementation and Benefits of the Use of Internal Audit

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Audyt wewnętrzny jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej. Jego rola sprowadza się do systematycznej i dokonywanej w uporządkowany sposób oceny procesów zarządzania ryzykiem, kontroli i ładu organizacyjnego. Efektem końcowym powinna być poprawa ich działania. Treść artykułu dotyczy pierwszej części badań nad funkcjonowaniem audytu wewnętrznego w wybranych jednostkach sektora finansów publicznych (jsfp) oraz jednostkach zaliczanych do największych w Polsce spółek kapitałowych. Celem artykułu jest określenie czynników determinujących wdrożenie procedur audytu wewnętrznego oraz różnic dotyczących wdrożenia i wykorzystania audytu w jednostkach sektora finansów publicznych i sektora prywatnego. Wyniki przeprowadzonego badania w zakresie wdrażania i funkcjonowania audytu wewnętrznego w wybranych jednostkach wykazały, że organizacja i działalność audytu w większości przypadków była zgodna z przepisami prawa, a przyjęte rozwiązania umożliwiały niezależność działań audytorom. Badane jednostki były i są zainteresowane instytucją audytu wewnętrznego. Ich zdaniem realizacja i wdrożenie wydanych przez audytora rekomendacji poprawia skuteczność ich działań, a przeprowadzanie czynności sprawdzających stan realizacji zaleceń przez audytora wskazuje na trafność jego spostrzeżeń. Jednakże ankietowani wskazywali też w niektórych przypadkach na słabą skuteczność i efektywność audytu.

EN

Internal audit is an independent and objective activity whose aim is to add value and improve operational activity of an organisation. Its role comes down to systematic and disciplined evaluation of risk management processes, of control and organisational governance. The final effect should be improvement of their activity. The article discusses the first part of research on internal audit functioning in selected units of public finance sector and in entities among the biggest limited companies in Poland. The aim of the article is to present the types of internal audit, to discuss internal audit as an instrument improving management of an entity and to indicate problems of implementing and benefits of its use. The results of the conducted research in the area of implementing and functioning of internal audit in selected entities indicated that the organization and operating of internal audit in most cases conformed with the relevant law, and the measures adopted generally enabled auditors to act independently. The analysed entities were and still are interested in internal auditing. In their opinion, the implementation of recommendations of an internal auditor improves the efficiency of their activities and the conduction of activities verifying the implementation by an auditor indicates the correctness of his observations. However, the respondents also indicated in some cases low efficiency and effectiveness of audit.

Keywords

PL

audyt wewnętrzny; jednostki sektora finansów publicznych; kontrola wewnętrzna

EN

internal audit; public sector entities; list 500; internal control

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2017
• Volume: 104
• Pages: 235-254

Dates

published

2017

Contributors

author

Ciak Jolanta M.

• Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu, Katedra Finansów i Rachunkowości

author

Voss Grażyna

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Organizacji i Zarządzania

References

• Akty prawne
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. z 2009 r., nr 157, poz. 1240.
• Opracowania
• Awuah Paul K., Factors determining External Auditors Reliance on Internal Audit Work in the Ghanaian Public Sector, International Journal of Marketing, Financial Services & Management Research 2015 (November)/4 (11).
• Adeniyi Akinola A., Auditing and Investigations, Wyse Associates Limited, Lagos 2004.
• Babuśka Ewa W., Rola kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w zapewnieniu bezpiecznego systemu finansowego jednostek samorządowych, Zeszyty Naukowe PTE 2012/13, Kraków.
• Babuśka Ewa, Audyt wewnętrzny w zarządzaniu przedsiębiorstwem, w: Kazimiera Winiarska (red.), Controlling i audyt w usprawnianiu zarządzania, US w Szczecinie, Szczecin 2005.
• Bartoszewicz Anna, Funkcjonowanie audytu wewnętrznego w polskich samorządach gminnych – wyniki badań, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2009/52 (108), Warszawa.
• Bartoszewicz Anna, Kołosowska Bożena, Audyt wewnętrzny oraz koordynacja audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych, w: Paweł Smoleń (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, wyd. 2, C.H. Beck, Warszawa 2014.
• Bielińska-Duna Elżbieta, Charakterystyka systemu audytu wewnętrznego, w: Marek Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, PWE, Warszawa 2011.
• Ciak Jolanta, Gotowska Małgorzata, Goździewska-Nowicka Agnieszka, Jakubczak Anna, Koreleska Ewa, Michalska Anna, Murawska Anna, Voss Grażyna, Wyszkowska Zofia, Współczesne wyzwania gospodarki, UTP, Bydgoszcz 2016.
• Ciak Jolanta M., Experiences of Selected Public Finance Sector Entities Gained on Internal Audit Functioning In Poland – Research Findings, Journal of Scientific Research and Report 2016/10 (6).
• Chojna-Duch Elżbieta, Audyt wewnętrzny w sektorze finansów publicznych – aktualna problematyka, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Nr 718, Finanse. Rynki finansowe. Ubezpieczenia 2012/53.
• Czerwiński Krzysztof, Grocholski Henryk, Podstawy audytu wewnętrznego, Link, Szczecin 2003.
• Czerwiński Krzysztof, Audyt wewnętrzny, InfoAudit, Warszawa 2005.
• Filipiak Beata, Audyt wewnętrzny jako podstawa kontroli i racjonalizacji gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, w: Jan Głuchowski, Alicja Pomorska, Jolanta Szołno-Koguc (red.), Uwarunkowania i bariery w procesie naprawy finansów publicznych, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007.
• Gołębiowski Grzegorz, Zmiany w audycie wewnętrznym w sektorze publicznym, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Rok LXXIII – Zeszyt 3–2011.
• Herdan Agnieszka, Przesłanki i warunki wdrożenia audytu wewnętrznego w sektorze finansów publicznych, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni 2005/3.
• Kiziukiewicz Teresa, Sawicki Kazimierz, Audyt systemu kontroli zarządczej, w: Teresa Kiziukiewicz (red.), Zasady audytu wewnętrznego w sektorze finansów publicznych, Difin, Warszawa 2012.
• Lisiecka Krystyna, Audyt wewnętrzny instrumentem wspierającym zarządzanie organizacją w sektorze publicznym, Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Nr 141, Governance – Korporacje, instytucje publiczne, sieci, Katowice 2013.
• Moeller Robert, Nowoczesny audyt wewnętrzny, Wolters Kluwer business, Warszawa 2011.
• Ocena funkcjonowania audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych, Ministerstwo Finansów, Warszawa, grudzień 2015.
• Piaszczyk Artur, Audyt wewnętrzny, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny, COSZ, Warszawa 2004.
• Sołtyk Piotr, Audyt wewnętrzny w samorządach, Wspólnota.org.pl, Gospodarka i Finanse 2008/37.
• Standards of the Professional Practice of Internal Auditing, The Institute of Internal Auditors, Altamonte Springs 2001.
• Stangova Nora, Vigova Agnesa, Financial Audit as Prediction Tool for Risk Reduction in Public Finance, Journal Studia Universitatis Babes – Bolyai Negotia 2014/2.
• Szymańska Halina, Ogólne zagadnienia audytu wewnętrznego, w: Teresa Kiziukiewicz (red.), Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych, Difin Sp. z o.o., Warszawa 2007.
• Szymańska Halina, Ogólne zagadnienia audytu wewnętrznego, w: Teresa Kiziukiewicz (red.), Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych, Difin Sp. z o.o., Warszawa 2009.
• Szymańska Halina, Ogólne zagadnienia audytu wewnętrznego, w: Teresa Kiziukiewicz (red.), Zasady audytu wewnętrznego w sektorze finansów publicznych, Difin, Warszawa 2012.
• Tyrańska Magdalena, Audyt wewnętrzny, jako narzędzie oceny działalności przedsiębiorstw, w: Estera Piwoni-Krzeszowska, Tomasz Małkus (red.), Współczesne problemy zarządzania organizacjami, Mfiles.pl, Kraków 2014.
• Van Gansberghe Cecilia Nordin, Internal auditing in the public sector: a consulttive forum in stores up best practices for government audit Professional in the developing nations, Internal Auditor 2005/62/4.
• Voss Grażyna, Rola i zadania audytu wewnętrznego w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Technika Transportu Szynowego 2015/12.
• Waściński Tadeusz, Sławińska Joanna, Audyt wewnętrzny wspomagający zarządzanie sektorem publicznym – główne problemy i propozycje usprawnień, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Seria Administracja i Zarządzanie 2013/97.
• Winiarska Kazimiera, Teoretyczne i praktyczne aspekty audytu wewnętrznego, Difin, Warszawa 2005.
• Żytyniec Dorota, Kontrola wewnętrzna i audyt wewnętrzny, w: Bolesław R. Kuc, Leszek Smolak, Kontrola i audyt w perspektywie europejskiej, MSWiA, Warszawa 2004.
• Strony internetowe
• The Institute of Internal Auditors (IIA), https://www.iia.org.pl; stan na dzień 25.04.2016 r.
• Da Costa Marques M. C., The Role of Auditing In the Public Sector, http://www.mngt.waikato.ac.nz/ejrot/ cmsconference/2005/proceedings/criticalaccounting/DaConceicao.pdf; stan na 25.04.2016 r.

Identifiers

DOI

10.26485/SPE/2017/104/13