Prasa jako narzędzie społecznej i politycznej aktywizacji kobiet w latach 1989-1992. Polska prasa dla kobiet w czasie transformacji ustrojowej

• Authors: Szwed-Walczak Anna

Title variants

EN

PRESS AS A TOOL OF SOCIAL AND POLITICAL ACTIVATION OF WOMEN IN 1989-1992. POLISH PRESS FOR WOMEN DURING THE POLITICAL TRANSFORMATION

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Prasa dla kobiet w Polsce w latach 1989-1992 stanowiła szczególny rodzaj prasy: z jednej strony skierowana była do adresata dominującego liczebnie w społeczeństwie, z drugiej zaś strony będącego dyskryminowaną mniejszością w sferze publicznej. Sytuację kobiet komplikował fakt prawnego równouprawnienia, które nie było realizowane w praktyce. Powyższe opinie znalazły odzwierciedlenie w badaniach. Wybrane do analizy tytuły prasowe: „Kobieta i Życie”, „Przyjaciółka”, „Zwierciadło” w ówczesnym okresie należały do najbardziej poczytnych czasopism w Polsce. Przemiany transformacyjne stanowiły dla nich okazję do promocji udziału kobiet w polityce, gospodarce i kulturze. Celem badania było ustalenie czy prasa dla kobiet wykorzystała przemiany transformacyjne do aktywizacji społecznej i politycznej kobiet. W związku z tym sformułowano 3 pytania badawcze: 1) Jakie wydarzenia o charakterze politycznym wywołały zainteresowanie redakcji. 2) Jaką rolę dla kobiet dostrzegano w okresie przemian transformacyjnych?; 3) W jaki sposób zachęcano kobiety do aktywność społecznej i politycznej?

EN

The women’s press in Poland in 1989-1992 was a special kind of press: on the one hand it was addressed to the addressee dominating in numbers in society, and on the other hand it was addressed a discriminated minority in the public sphere. The situation of women was complicated by the fact of legal equality, which was not implemented in practice. The above opinions were reflected in the research. The press titles selected for analysis: Kobieta i Życie [Woman and Life], Przyjaciółka [Best Friend], Zwierciadło [Mirror] at that time belonged to the most widely read magazines in Poland. Political transformation was an opportunity for women's press to promote women in politics, economy and culture. The aim of the study was to determine whether the women's press used transformations for social and political activation of women. It three research questions were formulated: 1) What political events were written in the women's press? 2) What role for women was seen during the transformation period? 3) How were women encouraged to social and political activities?

Keywords

PL

„Kobieta i Życie”; „Przyjaciółka”; „Zwierciadło”; prasa dla kobiet; transformacja ustrojowa; 1989-1992

EN

"Kobieta i Życie" [Women and Life]; "Przyjaciółka" [Best Friend]; "Zwierciadło" [Mirror]; political transformation; women’s press in Poland; 1989-1992

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2020
• Issue: 2(9)
• Pages: 110-148

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Szwed-Walczak Anna

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Bajka, Zbigniew. „Rynek mediów w Polsce”, w: Zbigniew Bauer, Edward Chudziński (red.), Dziennikarstwo i świat mediów (Kraków: Universitas, 2004), 83-102. ISBN: 83-242-0381-8.
• Bignell, Johnathan. Media Semiotics. An Introduction, (Manchester: Manchester University Press, 2002). ISBN 0719062055.
• Boronowska, Magdalena. „Nowe szanse ale czy nowoczesny sposób funkcjonowania współczesnej kobiety?”, w: Magdalena Baranowska-Szczepańska (red.), Ona w XXI wieku – interdyscyplinarny obraz kobiety, (Poznań: Instytut Naukowo-Wydawniczy Maiuscula, 2011). ISBN 9788393152766.
• Dąbrowska-Cendrowska, Olga. „Dwadzieścia lat minęło. Działalność wydawnicza koncernów: Burda Polska, H. Bauer, Gruner+Jahr Polska i Axel Springer Polska na polskim rynku prasowym”, Studia Medioznawcze, nr 2, 2010, 90-106. ISNN 1641-0920.
• Dajnowicz Małgorzata, „Posłanki Ligi Kobiet Polskich i wybory parlamentarne 1989 roku (prezentacja w świetle „Zwierciadła”)”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku: polityka w prasie kobiecej, (Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2019), 205-215. ISBN 978-83-7431-561-6.
• Dajnowicz, Małgorzata. ,,Zwierciadło” — platforma polityczna Ligi Kobiet w okresie PRL (1957–1961, 1982–1989)”, Rocznik Historii Prasy Polskiej, z. 3, 2017, 72-74.
• Dziki, Sylwester. „Zmiany oferty prasowo-wydawniczej (1990-1991)”, Zeszyty Prasoznawcze, z. 3-4, 1991, 67-90. ISNN 1509-1074.
• Filas, Ryszard. „Zmiany poczytności gazet i czasopism o zasięgu ogólnopolskim (1989-1992)”, Zeszyty Prasoznawcze, nr 1-2, 1992, 55-74. ISNN 0555-0025.
• Fuszara, Małgorzata. „Zmiana w świadomości kobiet w Polsce w latach dziewięćdziesiątych”, w: Eadem (red.) Kobiety w Polsce na przełomie wieków. Nowy kontrakt płci?, (Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, 2002), 13-38. ISBN 83-88594-55-9.
• Hajdo, Małgorzata. „Wizerunek kobiety jako matki, pracownika i działaczki społecznej prezentowany na łamach prasy kobiecej w latach 1948-1956”, Dzieje Najnowsze, nr 38/3, 2006, 55-72. ISNN 0419-8824.
• Jarowiecki, Jerzy. Studia nad prasą polską XIX i XX wieku, (Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP,1997). ISBN: 83-7271-337-5.
• Kłoskowska, Antonina. „Modele społeczne i kultura masowa”, Przegląd Socjologiczny, nr 13/2, 1959, 46-71. ISNN 0033-2356.
• Mielczarek, Tomasz. „Pożegnanie z prasą. Czy w Polsce kończy się era Gutenberga?”, Zeszyty Prasoznawcze, nr 1–2, 2007, 51-68. ISNN 0555-0025.
• Mielczarek, Tomasz. „Współczesne polskie czasopisma wysokonakładowe”, Rocznik Prasoznawczy, R. 2, 2008, 57-79. ISNN 1897-5496.
• Pepliński, Wiktor. „350 lat historii prasy w Polsce (spojrzenie na jej przeszłość i teraźniejszość”, Studia Medioznawcze, nr 2, 2011, 25-39. ISSN 1641-0920.
• Pisarek, Walery. O mediach i języku, (Kraków: Universitas, 2007). ISBN 97883-242-07-07-7.
• Sokół, Zofia. „Przyjaciółka” – tygodnik kobiecy. (Część II: marzec 1951 – marzec 1990)”, Studia Bibliologiczne Akademii Świętokrzyskiej, t. 7, 2003, 109-131. ISSN 1231-0972.
• Sokół, Zofia. „Transformacja czasopism kobiecych w Polsce (1989-1997)”, Rocznik Historii Prasy Polskiej, z. 2, 1998, 193-201. ISSN 1509-1074.
• Sokół, Zofia. „Wizerunki kobiet na łamach tygodnika „Kobieta i Życie” w latach 1946-2002”, Rocznik Prasoznawczy, nr 6, 2012, 11-36. ISNN 1897-5496.
• Sonczyk, Wiesław. „Kolportaż prasy w Polsce do roku 1989”, Studia Medioznawcze, nr 2, 2010,80-89. ISSN 1641-0920.
• Szot, Lucyna. „Wpływ profesjonalizmu dziennikarzy na transformację polskiej prasy po 1989 roku”, Studia Medioznawcze, nr 2, 2010, 27-38. ISSN 1641-0920.
• Szwed-Walczak, Anna. „Obraz wyborów kontraktowych w Polsce na łamach prasy dla kobiet”, Czasopismo naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 1, 2019, 151-173, ISSN 2451-3539.
• Szwed-Walczak, Anna. „Transformacja ustrojowa na łamach pisma »Kobieta i Życie«”,
• w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku: polityka w prasie kobiecej, (Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2019), 231-246. ISBN 978-83-7431-561-6.
• Tetelowska, Irena. „Analiza zawartości gazet – wstępne stadium funkcjonalnej typologii prasy”, Zeszyty Prasoznawcze, nr 4,1962, 3-19.
• Titkow, Anna. „Interes grupowy polskich kobiet”, w: Małgorzata Fuszara (red.) Kobiety w Polsce na przełomie wieków. Nowy kontrakt płci?, (Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, 2002), 39-64. ISBN 83-88594-55-9.
• Zajko-Czochańska, Justyna. „Monografia „Przyjaciółki” – zarys zagadnienia”, Niepodległość i Pamięć, nr 2, 2019, 213-226. ISSN: ISSN 1427-1443.

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk.2020.02.09.07