Tożsamość narodowa a konflikty w małżeństwach polsko-rosyjskich

• Authors: Busygina-Wojtas Tatiana

Title variants

EN

National identity and conflicts in Polish-Russian marriages

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Konflikty, których zarzewiem są rozmowy o historii i polityce w aspekcie stosunków polsko-rosyjskich, to bardzo częsty problem małżeństw polsko-rosyjskich. W artykule omówione zostały przyczyny i przebieg takich dyskusji (nierzadko przeistaczających się w awantury) z perspektywy problematyki tożsamości narodowo-kulturowej oraz pamięci historycznej. Przytoczone zostały również przykłady najbardziej typowych nieporozumień. Kluczowym czynnikiem jest odmienność wzorców konstruowania tożsamości. Konsekwencją tych różnic jest niezdolność do głębszego rozumienia argumentacji rozmówcy. Asymetria wiedzy na poziomie znajomości faktów oraz przywiązanie do rodzimych wzorców oceny wydarzeń i postaci historycznych zaburza proces przyswajania nowych informacji i zamyka w sztywnych ramach nabytych schematów myślenia. Najpoważniejsze problemy we wzajemnym rozumieniu swoich racji powstają na poziomie interpretacji i kategoryzacji zjawisk. Snując rozważania o swojej przynależności do ojczyzny, Polacy i Rosjanie odwołują się do zupełnie innych kategorii wartościujących. Każda para opracowuje własną strategię radzenia sobie z konfliktami ideologicznymi. Rozwiązaniem stosowanym najczęściej jest unikanie jakichkolwiek rozmów na drażliwy temat, aż do jego całkowitej tabuizacji. Druga strategia zakłada samoedukację, autorefleksję, przewartościowanie własnych poglądów i otwartość na tezy głoszone przez małżonka. Włożony w te działania świadomy wysiłek prowadzi do wypracowania nowego, wspólnego spojrzenia na trudne tematy.

EN

Conflicts concerning the shared Polish-Russian historical background and attitude towards it with the politics involved in it are a frequent issue in Polish-Russian marriages. These are the reasons these conflicts can frequently lapse into family quarrels. The conflicts are closely examined in their progress and analyzed from different perspectives, referring both to national identity and the historical memory agendas. In this paper we also present some examples of the most typical misunderstandings that may take place. The main factor is the difference in identity models, and as a consequence, the failure to understand the logic of one’s opponent’s arguments. Information asymmetry as well as the well-known habitual ways of historical conceptualization of events and figures interfere in the successful cognition and enclose the spouses in a rigid frame of their own native models. In this context the biggest problems appear at the level of interpretation and categorization of the object of the discussion. Both Poles and Russians refer to different fundamentals while talking about independence, war and homeland, and this can lead to complete misunderstandings. Each couple has their own way of lessening the ideological conflicts. The first strategy the spouses will consider is to avoid talking about conflicting subjects up to an absolute taboo on the subject. The other strategy is related to auto-education, self-reflection, conscientious reappraisal of judgments and, eventually, open-mindedness. The effort put into this leads to the creation of a new, mutual way of looking at the above mentioned difficult themes.

Keywords

EN

Identity; Russia; Poland; cross-cultural communication; collective memory

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Adeptus
• Year: 2015
• Issue: 5
• Pages: 19-39

Dates

published

2015-06-18

Contributors

author

Busygina-Wojtas Tatiana

• Uniwersytet Warszawski [University of Warsaw], Warszawa [Warsaw], Poland

References

• Andrusiewicz, A (2013). Krwawa dekada. Polska interwencja w Rosji 1602-1612. Dyplomacja, samozwańcy, wojna. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (2013) Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Budyta-Budzyńska, M (2013). Socjologia narodu i konfliktów etnicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Cisek, J., Cisek, M. (2012) Bitwa Warszawska 1920 o Polskę i Europę. Warszawa: Rytm.
• Dzikiewicz, L. W. (2013) Udział Rosji w hekatombie Warszawy 1944. Komorów: Antyk- Marcin Dybowski.
• Gorizontov, L. E. (1999) Paradoksy imperskoĭ politiki: poliaki v Rossii i russkie v Polshe. Moskva: Indrik.
• Gosk, H. (2013) Po zaborach, po PRL-u. Polskie podróże do ZSRR/Rosji. W: H. Gosk, E. Kraskowska (red.), (P)o zaborach, (p)o wojnie, (p)o PRL. Polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś (s. 135-149). Kraków: Uniwersytas.
• Grębecka, Z., Grochola, W. i in. (2011) PRL w klimacie absurdu. Warszawa: Ringier Axel Springer Polska.
• Halbwachs, M. (2008) Społeczne ramy pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Janiszewski, B. (2011) Żona wschodnia. Newsweek Polska, 33, s. 24-27. W internetowym wydaniu tygodnika artykuł ma tytuł „Żona ze wschodu”: http://spoleczenstwo.newsweek.pl/zona-ze-wschodu,80785,1,1.html
• Jaroszewska, E. (2003) Małżeństwa polsko-niemieckie w RFN: Relacje polskich partnerów na tle obrazu innych małżeństw binacjonalnych, Warszawa: Aspra-JR.
• Kostiushko, I. I. (red.) (2004) Pol'skie viennoplennye v RSFSR, BSSR i USSR v 1919-1922 gg. Dokumenty i materialy. Moskva: Institut Slavianovedeniia RAN.
• de Lazari, A. (red.) (1999) Idee w Rosji. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, t. 2. Łódź: Ibidem.
• Legutko, R. (2012), Esej o duszy polskiej. Poznań: Zysk i S-ka.
• Leszczyński, M. (2013), Ożenek i miłość. Wywiad Elle z Karoliną Gruszką! Elle (18.03). Pobrano z http://www.elle.pl/ludzie/artykul/ozenek-i-milosc-wywiad-elle-z-karolina-gruszka
• Marcel, S. (2011) PRL. Najweselszy barak w socjalistycznym obozie, Poznań: Vesper.
• Noskova, A. F. (red.) (2001) Iz Varshavy. Moskva, tovarishchu Beriia... Dokumenty NKVD SSSR o pol'skom podpol'e 1944-1945 gg. Moskva-Novosibirsk: Sibirskiĭ hronograf.
• Nowik, G. 2011 Wojna światów 1920: Bitwa Warszawska, Poznań: G & P Oficyna Wydawnicza.
• Orlov, A. S. i dr. (1999) Osnovy kursa istorii Rossii. Moskva: Prostor.
• Rychlewski, M. (2006) Absurdy PRL-u. Antologia, Poznan: Vesper.
• Socha, S. (2000) Czerwona śmierć, czyli narodziny PRL, Stalowa Wola: Światowy Związek Żołnierzy AK. Koło Miejskie w Stalowej Woli.
• Szacka, B. (2000) Pamięć zbiorowa i wojna. Przegląd Socjologiczny, 49 (2), 11-28.
• Ścigaj, P. (2012) Tożsamość narodowa. Zarys problematyki, Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Tazbir, J. i in. (2013). Kim są Polacy? Warszawa: Agora.
• Tomczyk, J. (2011) Zakochana w Rosji. Newsweek Polska. Pobrano z http://stylzycia.newsweek.pl/zakochana-w-rosji,52958,1,1.html
• Volobuev, V. V. (2009) Politicheskaia oppozitsiia v Pol'she. 1956-1976. Moskva: Institut Slavianovedeniia RAN.
• Volos, M., Orekhov, A. (2009) Revoliucionnaia Rossiia 1917 goda i pol'skiĭ vopros: novye istochniki, novye vzgliady. Moskva:Institut Slavianovedeniia RAN.
• Wierzbicka, A. (2007) Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Winiarska, A. (2011) Rodzina wielokulturowa, czyli małżeństwa polsko-wietnamskie w Polsce. W: E. Nowicka (red.), Blaski i cienie emigracji. Problemy cudzoziemców w Polsce (s. 73-95). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Wojtas, T. (2014), Problemy w polsko-rosyjskim komunikowaniu się na przykładzie mieszanych związków małżeńskich i nieformalnych, Warszawa: rękopis.

Identifiers

DOI

10.11649/a.2015.007