Matematyczność czy matematyzowalność przyrody?

• Authors: Lemańska Anna

Title variants

EN

Mathematicalness or mathematicability of nature?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W kontekście prób wyjaśnienia skuteczności matematyki w opisie świata pojawiają się określenia „matematyczność” i „matematyzowalność” przyrody, traktowane jako cechy przypisywane rzeczywistości fizycznej. Czy jednak przyroda jest matematyczna? Warunkiem zastosowania matematyki jest dokonanie idealizacji bądź abstrakcji danego fragmentu rzeczywistości przyrodniczej. Czy zatem teorie matematyczne stosowane w fizyce ujmują strukturę świata, czy też tylko nasz wyidealizowany obraz świata? Co więcej, w fizyce wykorzystuje się powszechnie analizę matematyczną. Jej zastosowanie wymaga założenia ciągłości czasu i przestrzeni. W teoriach matematycznych wykorzystywanych w fizyce pojawiają się też różnego rodzaju nieskończoności. Powstaje zatem problem: czy świat materialny ma rzeczywiście naturę ciągłą i czy istnieją w nim nieskończoności, czy też „narzucamy” przyrodzie pewne własności tak, by wykorzystać, wygodny do opisu zjawisk, aparat matematyczny? Czy matematyka jest tylko użytecznym narzędziem, czy też odzwierciedla rzeczywistość przyrodniczą? Czy zatem przyroda jest matematyczna, czy tylko matematyzowalna? W artykule zostanie pokazane, że matematyczność przyrody jest tylko metafizyczną hipotezą.

EN

The notions of “mathematicalness” and “mathematicability” of nature appear in the context of attempts at explaining the effectiveness of mathematics in the description of the world. Mathematicalness of nature means that structures of the world are mathematical. But is this true? Is nature mathematical? In the paper some reasons for mathematicalness of nature are considered. However, a condition for the application of mathematics is idealization or abstraction of reality. So, do mathematical theories used in physics grasp the structure of the world, or an idealized image of the world? Mathematical analysis is widely used in physics. Its application requires continuity of time and space. There are also different kinds of infinity in the mathematical theories used in physics. This raises the issue: whether the material world is continuous or we “impose” on nature certain properties in order to use convenient mathematical tools. Is mathematics a useful tool, or does it reflect nature? So, is nature mathematical or only mathematicable? The article shows that mathematicalness of nature is only a metaphysical hypothesis.

Keywords

PL

natura; matematyka; nauka; matematyczność przyrody; matematyzowalność przyrody

EN

nature; mathematics; science; mathematicalness of nature; mathematicability of nature

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Philosophiae Christianae
• Year: 2013
• Volume: 49
• Issue: 3
• Pages: 5-24

Contributors

author

Lemańska Anna

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Filozofii, ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa, Poland