Audiodeskrypcja i glottodydaktyka w kształceniu uczniów z niepełnosprawnością

• Authors: Nowak Marta

Title variants

EN

Audiodescription and glottodidactics in the education of students with disabilities

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Zazwyczaj dyskusja na temat edukacji osób z niepełnosprawnością w Polsce dotyczy tego, czy potrafią sobie one poradzić w środowisku szkolnym. Tymczasem równie istotne jest to, aby wykorzystane w ich edukacji metody uwzględniały trudności wynikające z niepełnosprawności oraz pozwalały uczniom na pełne uczestniczenie w zajęciach na tych samych prawach, co ich pełnosprawni rówieśnicy. Celem opracowania jest zaprezentowanie praktycznego zastosowania audiodeskrypcji oraz glottodydaktyki w edukacji osób z niepełnosprawnością oraz pokazanie, że edukacja włączająca może być skuteczna oraz możliwa do przeprowadzenia w szkołach ogólnodostępnych, a edukacja dzieci z niepełnosprawnościami nie musi ograniczać się do szkół specjalnych. Artykuł prezentuje możliwe modele pracy z uczniami z niepełnosprawnością wzrokową i słuchową oraz wskazuje, że poziom edukacji osób z niepełnosprawnościami oraz sposób ich integracji w środowisku pełnosprawnych rówieśników zależy nie tylko od metod nauczania, lecz także wynika ze społecznego odbioru osób z niepełnosprawnościami, który nadal jest dość stereotypowy. Należy jednak zauważyć, że w przestrzeni publicznej coraz częściej mówi się o niepełnosprawności, a współczesna szkoła staje się bardziej otwarta na inność wynikającą z choroby, co pozwala zakładać, że jesteśmy na dobrej drodze do stworzenia dojrzałego społeczeństwa opartego na szacunku, choć jeszcze wiele pracy przed nami.

EN

Usually discussion on the education of people with disabilities in Poland is focused on their abilities to cooperate with students and school. However, it is equally important to say that the methods used in education should take into consideration some difficulties connected with types of disability. The aim of the thesis is to demonstrate the practical application of audiodescription and glottodidactics in the education of people with disabilities and to prove that inclusive education can be effective in public schools and the education of children with disabilities does not have to be confined to special schools. It is also important to look at tools that can be used to make the education easier and more effective for people with disabilities. The article presents possible solutions, and suggests that the level of education of people with disabilities depends on school and teachers, but also crucial matter is to integrate pupils with disabilities in an environment and learn that they are able to cooperate with peers. The success of integration depends on school, teacher, pupils and public perception of people with disabilities, which is still fairly stereotypical. It should be noted, however, that in the media disability is more and more discussed, and modern school is becoming more open to the difference resulting from the disease, which appears to imply that we are on track to create a mature society based on respect, though we still have much work ahead.

Keywords

PL

niepełnosprawność; uczeń; szkoła; integracja; edukacja; audiodeskrypcja; glottodydaktyka

EN

disability; school; integration; education; pupil; audiodescription; glottodidactics

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2017
• Issue: 2(23)
• Pages: 29-52

Dates

published

2017-09-18

Contributors

author

Nowak Marta

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej

References

• Białek I., Nowak-Adamczyk D., Edukacja włączająca – Budowla o mocnych fundamentach, [w:] Zasada równego traktowania. Prawo i praktyka. Równe szanse w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnościami. Analiza i zalecenia, red. Błaszczak A., Imiołczyk B., Warszawa, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, 2012, Nr 3
• Fröhlich A., Stymulacja od podstaw. Jak stymulować rozwój osób głęboko, wielorako niepełnosprawnych, tłum. Białek Z., Czarkowska L., Firkowska-Mankiewicz A., Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1998
• Grzyb B., Uwarunkowania związane z przenoszeniem uczniów niepełnosprawnych ze szkół integracyjnych do specjalnych, Kraków, Impuls, 2013
• Hundertmarck G., Uczymy się żyć razem. Niepełnosprawne dzieci w przedszkolu, tłum. Florek A., Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1993
• Jerzakowska B., Podobieństwa i różnice w polskiej i zagranicznej audiodeskrypcji malarstwa. Na przykładzie porównania opisów obrazów Pabla Picassa „Panny z Avignon” i „Dziewczyna z mandoliną”, „Socjolingwistyka” 2013, Nr XXVII
• Jerzakowska B., Posłuchać obrazów. Podręcznik z audiodeskrypcją do reprodukcji malarskich, uzupełniający kształcenie literackie i językowe uczniów niewidomych, Poznań, Rys, 2016
• Jodełka J., Kamyk, Warszawa, Świat Książki, 2005
• Kolczyński J., „Kozioł ofiarny” a etnologia o teorii Réne Girarda, „Etnografia Polska” 1995, t. XXXIX, z. 1–2
• Kunysz-Rozborska M., Sytuacja dziecka niepełnosprawnego w szkole, „Journal of Education, Health and Sport” 2016, Nr 6(7)
• Lipińska E., Czynniki wpływające na proces uczenia się, [w:] Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego, red. Lipińska E., Seretny A., Kraków, Universitas, 2006
• Miodunka W., Język polski a współczesne metody nauczania języków obcych, cz. I, „Przegląd Polonijny” 1977, z. 2
• Ruta K., Wrześniewska-Pietrzak M., Od niemowy do człowieka dwujęzycznego, czyli o świadomości i nauczaniu języka polskiego głuchych – uwagi nie tylko glottodydaktyczne, [w:] Przestrzenie językoznawstwa. Prace dedykowane Profesor Irenie Sarnowskiej-Giefing, red. Graf M., Poznań, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2014
• Salway A., A corpus-based analysis of the language of audio description, [w:] Media for All. Subtitling for the Deaf, Audio Description, and Sign Language, red. Díaz--Cintas J., Orero P. i Remael A., Amsterdam, Rodopi
• Solomon A., Far from the Tree. Parents, Children, and the Search of Identity, New York, Scribner, 2012
• Terakowska D., Poczwarka, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2001
• Wiśniewska A., Egzaminy zewnętrzne a uczniowie z wadą słuchu – studium przypadku, Łódź, Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki, 2016
• Wolińska J., Percepcja społeczna, stereotyp niepełnosprawności – perspektywa aktora i obserwatora, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J. Paedagogia-Psychologia” 2015, vol. XXVIII, 1
• Chagall M., Upadek Ikara, http://www.uuhuaku.com/uua/YiKuItemWW?id=8933, [dostęp z dnia: 18.02.2017] Dudzińska A., Uczniowie niepełnosprawni w Polsce 2010 wg danych Systemu Informacji Oświatowej 2010, s. 14–15, http://www.wszystkojasne.waw.pl/sites/default/files/uczniowie_niepelnosprawni-_w_polsce__dane_sio_za_2010_r.pdf, [dostęp z dnia: 26.03.2017]
• Europejska Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej, Organizacja wsparcia dla edukacji włączającej. Raport podsumowujący, https://www.european-agency.org/sites/default/files/OoPSummaryReport_PL.pdf, [dostęp z dnia: 26.03.2017]
• Głuchy czy głuchoniemy? Rzeczy, które trzeba wiedzieć o niesłyszących, https://www.facebook.com/kobieta.gazeta/videos/1176992862362154/, [dostęp z dnia: 18.02.2017]
• Imagine, http://www.filmweb.pl/film/Imagine-2012-607122#, [dostęp z dnia: 18.02.2017]
• Kuhl P., The linguistic genius of babies, http://www.ted.com/talks/patricia_kuhl_the_linguistic_genius_of_babies?language=en, [dostęp z dnia: 19.02.2017]
• Marcinowska A., BZ WBK sponsorem wystawy dla osób niewidomych, https://blog.bzwbk.pl/2011/07/bz-wbk-sponsorem-wystawy-dla-osob-niewidomych, [dostęp z dnia: 18.02.2017]
• Ramówki dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym, https://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/ramowki-dla-uczniow-z--niepelnosprawnoscia-intelektualna-w-stopniu-umiarkowanym-i-znacznym.html, [dostęp z dnia: 26.03.2017]
• Smoleń B., Klasa integracyjna w szkole – szansa dla wszystkich, http://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=PU5589, [dostęp z dnia: 15.06.2017]
• Strzymiński T., Szymańska B., Obraz słowem malowany, Białystok, 2010, http://avt.ils.uw.edu.pl/files/2010/12/AD-_standardy_tworzenia.pdf, [dostęp z dnia: 19.02.2017]
• Trojanowska M., Czy choroba to problem prywatny? Ależ tak, zgadzam się!, http://stosunkowosprawni.pl/czy-choroba-do-problem-prywatny-alez-tak-zgadzam-sie/, [dostęp z dnia: 02.03.2017]
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych), http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/regulacje-prawne/ue/5.pdf, [dostęp z dnia: 26.03.2017]
• Komunikat Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 31 sierpnia 2011 r. w sprawie sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania w roku szkolnym 2011/2012 egzaminu maturalnego do potrzeb absolwentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych NZ z dnia 13 grudnia 2006 r., która została podpisana przez rząd Polski 20 marca 2007 r.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1489)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U., poz. 977 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim (Dz. U., poz. 529)
• Ustawa z dnia 15.06.2012 r. o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U., poz.882). Ustawa dostępna na stronie: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120000882, [dostęp z dnia: 26.03.2017]