Nierozerwalność małżeństwa w Kościele prawosławnym

• Authors: Kałużny Tadeusz

Title variants

EN

Indissolubility of Marriage in the Orthodox Church

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The Orthodox Church lays a big emphasis on indissolubility of marriage as the Roman Catholic Church does. However, the Orthodox Church does not treat the indissolubility as an absolute requirement of the law, but as a moral ideal which should be defended by the Church. When the indissolubility turns out to be inaccessible - the spouses having not become mature enough for receiving the mystery which the Church entrusts them with – then the Orthodox Church allows for a divorce and another marriage of the divorced. Attempts at justifying the practice of divorce in the Orthodox tradition focus on three basic arguments: 1/ a literal interpretation of Matthew’s clause (5:32); 2/ a specific concept of marriage in which the emphasis is put on its personalistic and synergic dimension; 3/ reference to the “principle of oikonomia”. So far, the issue of marriage indissolubility has not been subject of a broader debate in the ecumenical dialogue between the Roman Catholic Church and the Orthodox Church. The documents of the dialogue were confined to stating the differences between the Roman Catholic and Orthodox positions on this issue. These differences have their pastoral implications, especially in the context of determining the singleness of persons who were ever married in the Orthodox Church.

Keywords

PL

nierozerwalność małżeństwa; małżeństwo; Kościół prawosławny

• Publisher: Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
• Journal: Sympozjum
• Year: 2010
• Issue: 1(19)
• Pages: 41-60

Dates

published

2010-12-31

Contributors

author

Kałużny Tadeusz

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Acta Synodalia Sacrosancti Concilii Oecumenici Vaticani II, vol. IV, Periodus quarta, Pars III, Congregationes generales, Vatican 1977-, s. 45-47.
• Altan A., Indissolubilità ed oikonomia nella teologia e nella disciplina orientale del matrimonio, „Sacra Doctrina” 49 (1968), s. 105.
• Bressan L., Il divorzio nelle Chiese orientali. Ricerca storica sull’attegiamento cattolico, Bologna 1976.
• Comitato Episcopale cattolico per l’unità e Comitato interepiscopale ortodosso di Francia, Raccomandazioni „La pastorale comune dei matrimoni misti” (1971), w: G. Cereti, S.J. Voicu (red.), Enchiridion Oecumenicum. Documenti del dialogo teologico interconfessionale [dalej: EOe], vol. 2, Bologna 1988, s. 293-310
• Comitato Episcopale cattolico per l’unità e Comitato interepiscopale ortodosso di Francia, Raccomandazioni „La pastorale comune dei matrimonimisti” (1971), nr 16.
• Commissione mista della Metropolia greco-ortodossa in Germania e della Conferenza Episcopale tedesca, Matrimoni tra cristiani cattolici e ortodossi, Bonn, 1993, w: EOe, vol. 8, s. 901-909.
• Commissione per il dialogo fra ortodossi e cattolici romani in Svizzera, Matrimoni interconfessionali fra cristiani cattolici romani e ortodossi, Ginevra- -Ingenbohi, dicembre 1985, w: EOe, vol. 4, s. 815-819.
• Consulta ortodossa-cattolica romana degli USA, Dichiarazione congiunta „Matrimoni misti”, New York, 20 maggio 1970, w: EOe, vol. 2, s. 1608-1609.
• Consulta ortodossa-cattolica romana degli USA, La santità del matrimonio, New York, 8 dicembre 1978, w: EOe, vol. 2, s. 1628-1632.
• Consulta ortodossa-cattolica romana degli USA, La santità del matrimonio (1978), s. 1629-1630.
• Consulta ortodossa-cattolica romana degli USA, Raccomandazioni comuni „Formazione spirituale dei fi gli nati da matrimoni misti”, New York, 11 ottobre 1980, w: EOe, vol. 2, s. 1633-1636.
• Dokument końcowy I Europejskiego Forum Katolicko-Prawosławnego, Trydent, 11-14 grudnia 2008, pt. Rodzina: dobro ludzkości. Polski przekład dokumentu w: T. Kałużny, Z. Kijas (red.), Ekumenia a współczesne wyzwania moralne, Kraków 2009, s. 187-197
• Evdokimov P., Sakrament miłości. Tajemnica małżeństwa w świetle tradycji prawosławnej, Białystok 2007.
• Gajda E., Prawne aspekty „rozwodu” w doktrynie prawosławnej a wybrane zagadnienia nierozerwalności małżeństwa, w: B. Czech (red.), Małżeństwo w prawie świeckim i w prawie kanonicznym, Katowice 1996, s. 264.
• Gefaell P., La giurisdizione delle Chiese ortodosse per giudicare sulla validità del matrimonio dei loro fedeli, „Ius Ecclesiae” 19 (2007), s. 773-791; P. Pałka, Zasadnicze różnice…, dz. cyt., s. 163.
• Gianesin B., Matrimoni misti, Bologna 1991.
• Głódź S. L., Praktyka rozwodowa w Kościele prawosławnym, „Wiadomości Kościelne” (Białystok) 5 (1979), nr 1, s. 114-115.
• Góralczyk P., Bernard Häring, Ausweglos? Zur Pastoral bei Scheidung und Wiederverheiratung, Freiburg-Basel-Wien 1990 [recenzja], „Collectanea Theologica” 64 (1994), nr 1, s. 177-179.
• Gryz K., Antropologia przebóstwienia. Obraz człowieka w teologii prawosławnej, Kraków 2009.
• Häring B., Il perdono dopo il fallimento, „Famiglia oggi. Documentazione” 16 (1993), nr 6, s. 9-14.
• Häring B., Internal Forum Solutions to Insoluble Marriage Cases, „The Jurist” 30 (1970), s. 21-30.
• Häring B., Pastorale dei divorziati. Una strada senza uscita?, Bologna 1990 (tekst oryginalny: Ausweglos? Zur Pastoral bei Scheidung und Wiederverheiratung, Freiburg-Basel-Wien 1990).
• Hryniewicz W., Zasada „ekonomii eklezjalnej” w życiu i teologii prawosławia, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 28 (1981), z. 6, s. 137-152.
• Kałużny T., Sakrament małżeństwa w Kościele prawosławnym, w: Z. Kijas, J. Krzywda (red.), Sakramentalność małżeństwa, Kraków 2002, s. 61.
• Kupiszewski R., Teologowie o możliwości rozwodu i ponownego małżeństwa, „Więź” 1992, nr 6, s. 26.
• Lorusso L., Il diritto matrimoniale proprio dei fedeli ortodossi nella Dignitas connubii, „Quaderni di diritto ecclesiale” 21 (2008), s. 238
• Meyendorff J., Małżeństwo w prawosławiu: liturgia, teologia, życie, Lublin 1995.
• Meyendorff J., Teologia bizantyjska, Warszawa 1984.
• Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Doktryna katolicka o sakramencie małżeństwa (1977), nr 4.4, w: J. Królikowski (red.), Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969-1996, Kraków 2000, s. 100.
• Morini E., La Chiesa ortodossa. Storia, disciplina, culto, Bologna 1996.
• Paleari M., Le seconde e le terze nozze nella prassi e nella teologia delle Chiese ortodosse, „La Scuola Cattolica” 2009, nr 3, s. 477.
• Palmieri A., Il rito per le seconde nozze nella Chiesa greco-ortodossa, Bari 2007.
• Petrà B., Il matrimonio può morire? Studi sulla pastorale dei divorziati risposati, Bologna 1995.
• Petrà B., Potere della chiesa e matrimoni falliti, „Rivista di Teologia Morale” 38 (2006), nr 151, s. 394.
• Pierre bp (L’Huillier), Le divorce selon la théologie et le droit canonique de l’Église orthodoxe, „Messager Orthodoxe de l’Exarchat du Patriarche Russe en Europe Occidental” 65 (1969), s. 26.
• Piotr abp [L’Huillier], Rozwód w teologii i prawie kanonicznym Kościoła prawosławnego, „Cerkiewny Wiestnik” 1999, nr 3, s. 59.
• Prader J., Il matrimonio in Oriente e in Occidente, Roma 2003.
• Privitera S., L’indissolubilità del matrimonio nella Chiesa ortodossa orientale, „Nicolaus” 1983, fasc. 1, s. 86.
• Salachas D., „Oikonomia” e „akribeia” nella ortodossia odierna, „Nicolaus” 4 (1976), fasc. 2, s. 301-340.
• Salachas D., K. Nitkiewicz, Rapporti interecclesiali tra cattolici orienatali e latini. Sussidio canonico-pastorale, Roma 2007.
• Salachas D., Matrimonio e divorzio nel diritto canonico orientale, „Nicolaus” I (1978), s. 59-61.
• Salachas D., Teoria e prassi del divorzio nelle Chiese ortodosse. Konferencja wygłoszona w Centro Russia Ecumenica, Rzym, 19 maja 2005 roku [mps, 8 stron w posiadaniu autora], s. 5-7.
• Sawa (Hrycuniak), Rozwód w pojmowaniu prawosławnym, „Rocznik Teologiczny” (ChAT) 19 (1977), z. 2, s. 104.
• Sikorski T., Interwencja melchickiego biskupa Eliasza Zoghby na Soborze Watykańskim II w sprawie powtórnych małżeństw chrześcijan rozwiedzionych, „Studia Th eologica Varsaviensia” 21 (1983), nr 2, s. 76-77, 97-99.
• Sinodo dei vescovi sulla famiglia (1980), Le 43 proposizioni, „Il Regnodocumenti” 1981, nr 13, s. 390.
• Znosko A., Prawosławne prawo kościelne, cz. 2, Warszawa 1975, s. 66.
• БУЛГАКОВ C., Настольная книга для священно церковно служителей, Харьков 1900.
• НЕФЕДОВ Г., Таинства и обряды Превославной Церкви, Москва 1999.
• НИКОДИМ (МИЛАШ, Православно церковно право, Мостар 1902.
• РУССКАЯ ПРАВОСЛАВНАЯ ЦЕРКОВЬ, Препятствия к враку, w: КОМИССИЯ ПРИ СВЯЩЕННОМ СИНОДЕ РУССКОЙ ПРАВОСЛАВНОЙ ЦЕРКВИ ПО РАЗРАБОТКЕ КАТАЛОГА ТЕМ ВСЕПРАВОСЛАВНОГО ПРЕДСОБОРА, Проекты Резолютивных документов, mps, Москва 1968.
• ЦЫПИН B., Курс церковного права, Клин 2002.