Złożoność organiczna jako nowe ujęcie złożoności systemów ekonomicznych

• Authors: Paweł Wołoszyn

Title variants

EN

Organic Complexity as a New Approach to the Complexity of Economic Systems

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Systemy ekonomiczne i społeczne należą do szerokiej klasy systemów złożonych stanowiących przedmiot zainteresowania licznych dziedzin nauki. Istnieje wiele ujęć złożoności takich systemów różniących się sposobem definiowania i objaśniania źródeł skomplikowanych zachowań. Ponieważ złożoność jest jednak zjawiskiem powszechnym i w przyrodzie, wydaje się uzasadnione poszukiwanie pewnego uniwersalnego wzorca powtarzalnego we wszystkich rodzajach systemów złożonych. W artykule przedstawiono nową koncepcję złożoności organicznej rozumianej jako zespół trzech atrybutów: asymetrii, mnogości i interaktywności elementów systemu. System posiadający te cechy będzie dysponować zdolnością wytwarzania złożonych struktur lub zachowań. Prezentowane podejście może być przydatne w tworzeniu modeli ekonomicznych i społecznych systemów złożonych.

EN

Economic and social systems belong to a wide class of complex systems, the subject of research in many areas of science. There are many approaches to the complexity of such systems, which differ in how they define and explain the sources of complex behaviour. As complexity is widespread in nature, it seems legitimate to seek a universal pattern repeated in all kinds of complex systems. This article presents a new concept of organic complexity, understood as a set of three attributes: asymmetry, multiplicity and interactivity of a system’s components. Systems with these characteristics will have the ability to develop complex structures or behaviours. The organic complexity approach can be useful in building models of complex economic and social systems.

Keywords

PL

systemy złożone; modele agentowe; symetria; samopodobieństwo

EN

complex systems; agent-based model; symmetry; self-similarity

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2014
• Issue: 4(928)
• Pages: 143-157

Contributors

author

Paweł Wołoszyn

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Systemów Obliczeniowych, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Poland

References

• Arora S., Barak B. [2009], Complexity Theory: A Modern Approach, Cambridge University Press, Cambridge.
• Arthur W.B. [1999], Complexity and the Economy, „Science”, vol. 284, nr 5111.
• Axelrod R., Cohen M.D. [2001], Harnessing Complexity: Organizational Implications of a Scientific Frontier, Simon & Schuster, New York.
• Borowska A. [2008], Zarządzanie różnorodnością, Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Ekonomia i Zarządzanie, nr 12.
• Castellani B., Hafferty F.W. [2009], Sociology and Complexity Science. A New Field of Inquiry, Springer, Berlin.
• Challet D., Zhang Y.C. [1997], Emergence of Cooperation and Organization in an Evolutionary Game, „Physica A: Statistical and Theoretical Physics”, vol. 246, nr 3–4.
• Cohendet P., Llerena P. [1998], Theory of the Firm in an Evolutionary Perspective: A Critical Development, „Competence, Governance and Entrepreneurship”, Druid, Copenhagen.
• Czech A. [2007], Adamieckiego metafory organizacji, „Współczesne Zarządzanie”, nr 2.
• Diacu F. [1996], The Solution of the n-body Problem, „The Mathematical Intelligence”, vol. 18.
• Lin S.K. [2008], Gibbs Paradox and the Concepts of Information, Symmetry, Similarity and Their Relationship, „Entropy”, vol. 10, nr 1.
• Lorenz E. [1963], Deterministic Nonperiodic Flow, „Journal of Atmospheric Sciences”, vol. 20.
• Mesjasz C. [2009], Interpretations of Complexity of Social Systems [w:] Proceedings of the 4th Polish Symposium on Econo- and Sociophysics, eds. S. Drożdż et al., Polish Academy of Sciences, Warsaw.
• Mesjasz C. [2010], Complexity of Social Systems, „Acta Physica Polonica A”, vol. 114, nr 4.
• Morgan G. [2008], Obrazy organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Modeling Complexity in Economic and Social Systems [2002], red. F. Schweitzer, World Scientific, New Jersey.
• Pawełek B. [2008], Metody normalizacji zmiennych w badaniach porównawczych złożonych zjawisk ekonomicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Pociecha J., Pawełek B. [2010], Bankruptcy Prediction and Business Cycle [w:] Contemporary Problems of Transformation Process in the Central and East European Countries: Proceedings of 17th Ukrainian-Polish-Slovak Scientific Seminar, ed. N. Vasilivna Kovalik, The Lviv Academy of Commerce, Lviv.
• Prigogine I. [1961], Introduction to Thermodynamics of Irreversible Processes, Interscience, New York.
• Scheinkman J.A., Woodford M. [1994], Self-Organized Criticality and Economic Fluctuations, „The American Economic Review”, vol. 84, nr 2.
• Stańczyk S. [2007], Umiejętność zarządzania różnorodnością kulturową – odniesienia teoretyczno-praktyczne, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu – Zarządzanie, nr 5(1187).
• Waldrop M.M. [1992], Complexity: The Emerging Science at the Edge of Order and Chaos, Simon & Schuster, New York.