Kobiety w polskiej armii – ujęcie historyczne

• Authors: Drapikowska Barbara

Title variants

EN

WOMEN IN THE POLISH ARMY – HISTORICAL PERSPECTIVE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł został poświęcony problematyce militarnej partycypacji kobiet w siłach zbrojnych w perspektywie historycznej. W pierwszej części artykułu przedstawiono po krótce sylwetki kobiet biorących udział w powstaniach narodowych (Powstanie Kościuszkowskie – 1794, Powstanie Listopadowe – 1831, Powstanie Styczniowe – 1863). Uwagę skupiono zarówno na kobietach biorących udział w walce, a także świadczących usługi medyczne i logistyczne. W drugiej części zaprezentowanie zaangażowanie kobiet w działania zbrojne w czasie I wojny światowej, kiedy to powstały pierwsze regularne formacje kobiece. Następnie przedstawiono udział kobiet w czynie zbrojnym w II wojnie światowej, zarówno na frontach zewnętrznych, jak i w kraju. W końcowej części zaprezentowano ogólne wnioski dotyczące służby wojskowej kobiet w historii Polski.

EN

The article discusses the problem of women’s military service in the history of Poland. The first part of the article isdedicated to women in-volved in national uprisings (1794, 1830, 1861). Itpresents the silhouettes of women taking part in fights or medical andlogistical services. The second part focuses on the participation of women in World War I. The article provides a description of the first regular women’s military organization. The next part of the article consistsof an analysis of women's contributions to the nation's defense either on the fronts in the war or in the country. It shows how many women were involved in fights or supported the Polish Army.

Keywords

PL

kobiety w wojsku; wojskowa służba kobiet; aktywność kobiet w wojsku

EN

women in the army; women in the military; military participation of women

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2016
• Issue: 1(1)
• Pages: 45-65

Dates

published

2016

Contributors

author

Drapikowska Barbara

• Akademia Obrony Narodowej

References

• Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 r. o powszechnym obowiązku wojennym [Dz. U. z 1939 r. Nr 20, poz. 131].
• Dekret nr 55 z dnia 22 marca 1945 r. o częściowej mobilizacji do służby wojskowej [Dz. U. z 1945 r. Nr 11, poz. 55].
• Kościuszko, listy, odezwy, wspomnienia, zebrał H. Mościcki, Warszawa : nakł. Gebethnera i Wolffa, 1917.
• Barańska A., Kobiety w powstaniu listopadowym 1830-1831, Lublin : Wydawnictwo TN KUL, 1998, ISBN 83-87703-11-7.
• Biegański W., Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie 1939-1945, Warszawa : Krakowa Agencja Wydawnicza, 1990, ISBN 83-03-02923-1.
• Car E. M., Kobiety w szeregach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1940-1948, Warszawa : Adiutor, 1995, ISBN 83-86100-04-4.
• Dzierżek A., Galewska Z., Horbaczewska I., Poliszewska H., Pomocnicza Służba Kobiet w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie 1939-1945, Londyn : Koło Kobiet Żołnierzy PSZ w W. Brytanii, 1995, ISBN 1-872286-23-2.
• Encyklopedia II wojny światowej, red. Kazimierz Sobczak [et al.], Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Historia wojskowości XX wieku. Księga pamiątkowa z okazji 50-lecia pracy zawodowej prof. dr. hab. Lecha Wyszczelskiego, red. A. Niewęgłowska, M. Wiśniewska, Siedlce : Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, 2010, ISBN 978-83-923429-5-3.
• Kieniewicz S., Powstanie styczniowe, Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.
• Klasicka M., Kobiety-powstańcy warszawscy w niewoli niemieckiej (1944-1945), Opole : Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, 2008, ISBN 978-83-922178-8-6.
• Kobiety w grupach dyspozycyjnych społeczeństwa. Socjologiczna analiza udziału i roli kobiet w wojsku, policji oraz w innych grupach dyspozycyjnych, red. K. Dojwa, J. Maciejewski, Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007, ISBN 978-83-229-2816-5.
• Kobiety w wojnach o niepodległość i granice 1918-1921, red. W. Rezner, Toruń : Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej, 2012, ISBN 978-83-88693-30-4.
• Kozłowski E., Wrzosek M., Historia Oręża Polskiego 1795-1939, Warszawa : Wiedza Powszechna, 1984, ISBN 83-214-0339-5.
• Kronika kobiet, oprac. pod kier. Mariana B. Michalika, Warszawa : Kronika, 1993, ISBN 83-900331-5-1.
• Majchrowski S., Niezwykłe postacie z czasów powstania listopadowego, Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1984, ISBN 83-205-3484-4.
• Na podstawie filmu Kobiety w historii Polski – część 4 – Józefa Rostkowska, źródło: https://www.youtube.com/watch?v=U-xZufyZhxE [dostęp: 23.10.2014].
• Nałęcz T., Polska Organizacja Wojskowa 1914-1918, Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, ISBN 83-04-01452-1.
• Nowakowska A., Wanda Gertz : opowieść o kobiecie żołnierzu, Kraków : Wydawnictwo Avalon T. Jankowski, 2009, ISBN 978-83-60448-76-2.
• Odziemkowski J., Armia i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, Warszawa : Bellona, 1996, ISBN 83-11-08506-4.
• Powstanie styczniowe 1863-1864. Walka i uczestnicy. Represje i wygnanie. Historiografia i tradycja, red. W. Caban, W. Śliwowska, Kielce : Wydaw. Akademii Świętokrzyskiej, 2005, ISBN 83-7133-271-8.
• Skrabacz A., Kobiety w obronie narodowej Polski u progu XXI wieku, Warszawa : AON ; 2001, ISBN 83-88062-32-8.
• Służba kobiet w formacjach mundurowych w XXI wieku, red. A. Skrabacz, Warszawa : Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, 2008.
• Tazbir-Tomaszewska B., Z historii wojskowej służby kobiet, [w:] Wojskowa służba kobiet a restrukturyzacja sił zbrojnych. Rada ds. Kobiet w Siłach Zbrojnych, Warszawa 2002.
• Wawrzykowska-Wierciochowa D., Rycerki i samarytanki, Warszawa : Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988, ISBN 83-11-07523-9.
• Wawrzykowska-Wierciochowa D., Najdziwniejszy z adiutantów. Opowieść o Annie Henryce Pustowójtównie, Warszawa : Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1968.
• Wielka ilustrowana encyklopedia Powstania Warszawskiego, red. Andrzej Krzysztof Kunert [et al.], Warszawa : ARS Print Production, 1997, t. 4, ISBN 83-87224-01-4.
• Whittel G., Kobiety w kokpicie. Zapomniane bohaterki drugiej wojny światowej, przeł. Ł. Golowanow, Gdańsk : Wydawnictwo Wiatr od Morza Michał Alenowicz, 2014, ISBN 978-83-936653-4-1.
• Wojskowa służba kobiet a restrukturyzacja sił zbrojnych : Rada ds. Kobiet w Siłach Zbrojnych, Warszawa : Agencja Wydawnicza ULMAK, 2002, 83-87226-51-3.
• Wysiłek Zbrojny w II wojnie światowej, red. S. Biegański, A. Szkuta, Londyn : Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie, 1988, ISBN 1-870027-26-4.
• Żebrowska M., Markietanki w Powstaniu Listopadowym, źródło: http://www.oldartillery.pl/strona/pliki/Markietanki_w_Powstaniu_Listopadowym.pdf [dostęp: 20.07.2014].