DUALIZM ŚWIATA PRZEDSTAWIONEGO W STOLICY CYPRIANA NORWIDA

• Authors: Wójcik Maria

Title variants

EN

DUALISM OF THE PRESENTED WORLD IN CYPRIAN NORWID’S STOLICA

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dualizm świata przedstawionego wiersza Stolica Cypriana Norwida jest ważnym elementem budowy tego dzieła. Wielu badaczy zwróciło uwagę na ten fakt, jednak pozostał on na marginesie innych rozważań. Dotychczasowe interpretacje koncentrowały się na znaczeniu tytułu, motywie krzyża, na przeciwstawnych kolorach wskazanych w utworze lub nieregularnej strukturze Stolicy. Jednakże wizja kreacji świata przedstawionego, opartego na zasadzie dychotomii, wymaga uporządkowania i poszerzenia. W wymiarze aksjologicznym kontrasty manifestują się poprzez pary wartości: materialność i duchowość, prawda i fałsz, ruch i stabilność, stałość i przemijalność. Na płaszczyźnie tematów konflikty przedstawiają: krzyż i szklane okna, czarno-białe kolory oraz krzyż i balon. Płaszczyzna składniowa także ukazuje podziały za sprawą występowania zdań przeciwstawnych i rozłącznych. Wynika stąd, że kompozycja dualistyczna obecna jest na wielu poziomach utworu i stanowi ważny element wiersza Norwida Stolica.

EN

Dualism of the presented world of Cyprian Norwid’s poem Stolica is an important element of its construction. Many researchers paid attention to this fact, but it was on the margins of their other considerations. The previous interpretations of the poem focused on the meaning of the title, the theme of the cross, on the opposite colors indicated in the poem or the irregular structure of the Stolica. However, the view of the creation of presented world, based on the principle of duality, requires ordering and extension. In the axiological dimension contrasts are manifested through the pairs of values: materiality and spirituality, true and false, motion and stability, constancy and transiency. On the plane of themes, conflicts are presented by: cross and glass windows, black and white colors also cross and a balloon. The syntax plane too shows the divisions by opposing and disjoint sentences. It therefore follows that the dualistic composition is present on many levels and is an important element of Norwid’s poem Stolica.

Keywords

PL

Norwid; dualizm świata przedstawionego; poezja polska XIX wieku

EN

Norwid; dualism of the presented world; Polish poetry of the 19th century

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2019
• Volume: 17
• Pages: 229-240
• Physical description: oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2020-02-01

Contributors

author

Wójcik Maria

• Uniwersytet Rzeszowski Rzeszów

References

• Barańczak S., Geometrie Norwida. Parę uwag na marginesie „Stolicy”. W: Nie tylko o Norwidzie, red. J. Czarnomorska, Z. Przychodniak i K. Trybuś, Poznań 1997.
• Bibliografia interpretacji wierszy Cypriana Norwida, oprac. A. Cedro, P. Chlebowski i J. Fert, Lublin 2001.
• Czerniawski A., Liryka i druk. Szkice i eseje, Londyn 1972.
• Feliksiak E., Poezja i myśl. Studia o Norwidzie, Lublin 2001.
• Gomulicki J.W., Tytułowy rejestr utworów Norwida w ich kolejności chronologicznej. W: Cyprian Norwid. Przewodnik po życiu i twórczości, tenże, Warszawa 1976.
• Halkiewicz-Sojak G., Wobec tajemnicy i prawdy. O Norwidowskich obrazach „całości”, Toruń 1998.
• Inglot M., Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988.
• Jaskierny R., Rytm wewnętrzno-logiczny liryków Norwida, „Ruch Literacki” 1980 XXI, z. 6.
• Jastrun M., Stolica. W: Cypriana Norwida kształt prawdy i miłości. Analizy i interpretacje, red. S. Makowski, Warszawa 1986.
• Norwid C., Vade-mecum, oprac. J. Fert, wyd. 2 zm., BN I, nr 271, Wrocław 1999.
• Nowy słownik języka polskiego PWN, red. E. Sobol, Warszawa 2002.
• Pszczołowska L., Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław 1997.
• Sawicki S., Wartość – Sacrum – Norwid (3). Studia i szkice aksjologicznoliterackie, Lublin 2017.
• Słownik wyrazów obcych PWN, opr. L. Wiśniakowska, Warszawa 2004.
• Trojanowiczowa Z. i in., Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I–III, Poznań 2007.
• Trznadel J., Czytanie Norwida. Próby, Warszawa 1978.