CZIRIKOWO 1812 – ZAPOMNIANA BITWA KSIĘCIA JÓZEFA

• Authors: Gralik Dawid

Title variants

EN

CZIRIKOWO 1812 – THE FORGOTTEN BATTLE OF PRINCE JOSEPH

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

14 września 1812 r. Wielka Armia Napoleona zdobyła Moskwę i większość jego żołnierzy uwierzyła, że koniec wojny jest bliski. Niestety działania wojenne trwały nadal. Przeciwko armii rosyjskiej pod dowództwem feldmarsz. Michaiła Kutuzowa Napoleon wysłał grupę pod dowództwem swojego szwagra – króla Neapolu Joachima Murata. W jej składzie znalazł się również V Korpus dowodzony przez gen. ks. Józefa Poniatowskiego. Polacy aktywnie uczestniczyli w walkach zgrupowania Murata. W ich wyniku 29 IX 1812 r. doszło do bitwy pod Czirikowem, w której polski korpus walczyli i zwyciężyli rosyjską strażą tylną gen. Michaiła Miłoradowicza. W niniejszym artykule zaprezentowano przyczyny, przebieg i skutki bitwy, podjęto również próbę oceny starcia na tle innych bitew, w których dowodził ks. Poniatowski.

EN

14th of September 1812 Napoleon’s Great Army conquered Moscow and most of Bonaparte’s men had hoped that end of war is near. Unfortunately, the war lasted. Against Russian army under command of fieldmarshal Mikhail Kutuzov Napoleon sent army group, which commander was Bonaparte’s brother-in-law, king of Naples – Joachim Murat. In this group was also Polish Vth Army Corps commanded by general prince Joseph Poniatowski. Poles actively participated in combat actions of Murat’s group. As a result of these actions there was a battle of Czirikowo, which took place 29th of September. In this battle Polish corps fought and won against Russian rearguard of general Mikhail Miloradovich. In this article presented causes, course and consequences of the battle of Czirikowo. It was also made an attempt to assess this combat against the background of other battles of Prince Poniatowski.

Keywords

PL

1812, armia Księstwa Warszawskiego Czirikowo, Józef Poniatowski, kampania rosyjska Napoleona.

EN

1812, Duchy of Warsaw Army, Czirikowo, Joseph Poniatowski, Napoleon’s Russian campaign.

• Publisher: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Journal: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Year: 2020
• Issue: 1
• Pages: 61-78

Contributors

author

Gralik Dawid

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Dembiński, H. (1860). Pamiętnik Henryka Dembińskiego jenerała wojsk polskich, Poznań: Ludwik Merzbach.
• Gajewski, F. (1913). Pamiętniki Franciszka z Błociszewa Gajewskiego, pułkownika wojsk polskich (1802-1831), t. 1, Poznań: Zdzisław Rzepecki i S-ka.
• Gawroński, F. S. (1916). Pamiętnik r. 1830/31 i kronika pamiętnikowa (1787-1831) pułkownika Franciszka Salezego Gawrońskiego, Kraków: Akademia Umiejętności i Towarzystwo Popierania Wydawnictw Akademii Umiejętności.
• Jelski, L. (1845). Marsze i działania korpusu polskiego w kampanji moskiewskiej 1812, od Mohilewa aż do końca zaczepnej wojny przez Jelskiego (Dokończenie), W: Pamiętniki polskie, t. 3 z. 2, Paryż: Lacour, ss. 49-82.
• Kołaczkowski, K. (1898). Wspomnienia jenerała Klemensa Kołaczkowskiego. Księga I od roku 1793 do 1813, Kraków: Spółka Wydawnicza Polska.
• Skałkowski, A. M. (red.). (1929). Korespondencya księcia Józefa Poniatowskiego z Francyą, t. 4, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
• Sułkowski, A. P. (1987). Listy do żony z wojen napoleońskich, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
• Andrzejewski, R. (2017). Kampania 1812 na Litwie – druga wojna polska, Pobrane z: http://akant.org/archiwum/200-swiat-inflant/swiat-inflant-2017/swiat-inflant-2017-nr-10/6392-roman-andrzejewski-kam pania-1812-na-litwie-druga-wojna-polska.
• Askenazy, S. (2006). Książę Józef Poniatowski 1763-1813, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.
• Austin, P. B. (2002). 1812. Marsz na Moskwę, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza FINNA.
• Austin, P. B. (2003). 1812. Napoleon w Moskwie, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza FINNA.
• Bielecki, R. (2001). Encyklopedia wojen napoleońskich, Warszawa: Wydawnictwo TRIO.
• Bielecki, R. (1974). Książę Józef Poniatowski, Warszawa: Wydawnictwo Interpress.
• Czubaty, J. (2002). Zmoskwiczeni Polacy? Polscy ochotnicy w armii rosyjskiej w 1812 roku, „Mówią Wieki”, nr specjalny, ss. 66-71.
• Dusiewicz, A. (2004). Tarutino 1812, Warszawa: Bellona.
• Kukiel, M. (1996). Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.
• Kukiel, M. (1999). Wojna 1812 roku, t. 2, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.
• Morawski, R., Paczuski, A. (2014). Wojsko Księstwa Warszawskiego. Piechota, gwardie narodowe, weterani, t. 2, Warszawa: KARABELA.
• Morawski, R., Paczuski, A. (2009). Wojsko Księstwa Warszawskiego. Ułani, gwardie honorowe, pospolite ruszenie, żandarmeria konna, t. 2, Warszawa: KARABELA.
• Skałkowski, A. M. (1913). Książę Józef, Bytom: Katolik.
• Skowronek, J. (1984). Książę Józef Poniatowski, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Sułek, L. A. (1988). Dezercja z wojsk Księstwa Warszawskiego (lata 1807-1813), „Kwartalnik Historyczny”, t. 95 nr 3, s. 173-198.
• Szenic, S. (1983). Bratanek ostatniego króla, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Zych, G. (1961). Armia Księstwa Warszawskiego 1807-1812, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.

Identifiers

DOI

10.34813/04coll2020