Konsekwencje powołania do pełnienia urzędu sędziego w procedurze, która mogła być dotknięta wadą prawną. Glosa do Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r., sygn. akt III FSK 3626/21

• Authors: Gontarski Waldemar

Title variants

EN

Consequences of appointment to the office of a judge in a procedure that may have been affected by a legal defect. Commentary to the judgement of the Supreme Administrative Court of 4 November 2021, ref. no. III FSK 3626/21

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The commented judgement concerns the consequences of an appointment to the office of a judge in a procedure that may have been affected by a legal defect. In the judgement in question the Supreme Administrative Court held that a judge or an assistant judge of an administrative court appointed by the President of the Republic of Poland is a(n) (assistant) judge in the Republic of Poland and a European judge within the meaning of the EU Treaties and Article 6(1) of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms even if the procedure preceding the appointment may have been defective (a potentially legally defective procedure). Agreeing with the aforementioned view, the author notes that, firstly, the definitive nature of judicial appointments made by the President of the Republic of Poland does not, according to the case law of the European Court of Human Rights in Strasbourg and of the Court of Justice of the European Union, provide an answer to the question whether each judge provides sufficient guarantees of independence and impartiality due to the procedure pursuant to which she or he was appointed. Secondly, the in abstracto test taken into account in some judgements of both Courts (examining the law as regards the legality of the appointments of judges) assessing the independence and impartiality of judges and whether a court is established by law, as opposed to the in concreto test applied in some other judgments of both Courts (concerning the conduct of a given judge in a given case, precluding the questioning of judgements solely on the ground that they were issued by persons appointed at the request of the current National Council of the Judiciary), infringes the principle of legal certainty, which constitutes an element of the rule of law. Thirdly, such dualism in European jurisprudence consequently leads to a destabilisation of the judicial system, which is opposed by the judgement under comment.

Keywords

EN

appointment to the office of a judge; legality of the appointment of a judge; potentially legally defective procedure; guarantees of independence and impartiality; court established by law; principle of legal certainty; rule of law

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2022
• Issue: 6(173)
• Pages: 143–158

Contributors

author

Gontarski Waldemar

• Prof. nadzw. dr hab. Waldemar Gontarski Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji, Wydział Prawa, Polska European School of Law and Administration, Faculty of Law, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-9108-4822

References

• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE z 2016 r., C 202, 389.
• Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Dz.U. z 1993 r. nr 61, poz. 284.
• Postanowienie NSA z dnia 7 grudnia 2017 r., I OSK 857/17.
• Postanowienie Prezydenta RP z dnia 3 stycznia 2008 r., M.P. nr 4, poz. 38.
• Postanowienie SN z dnia 26 lutego 2019 r., II KO 47/18.
• Postanowienie SN z dnia 16 września 2021 r., I KZ 29/21, Legalis.
• Postanowienie SN z dnia 29 września 2021 r., V KZ 47/21, Legalis.
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana, Dz. Urz. UE z 2016 r., C 202, 47.
• Traktat o Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana, Dz. Urz. UE z 2016 r., C 202, 13.
• Uchwała składu połączonych Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020, BSA I-4110-1/20.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz.U. z 2022 r. poz. 1375, ze zm.
• Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2018 r. poz. 3.
• Uzasadnienie zdania odrębnego SSN Wiesława Kozielewicza złożonego do uchwały składu połączonych Izb: Cywilnej, Karnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA I-4110-1/20, <http://www.sn.pl>.
• Wyrok ETPC z dnia 28 czerwca 1984 r., Campbell i Fell vs. Wielka Brytania, skargi nr 7819/77 i 7878/77.
• Wyrok ETPC (Wielka Izba) z dnia 11 lipca 2017 r., Moreira Ferreira vs. Portugalia (nr 2), skarga nr 19867/12.
• Wyrok ETPC z dnia 12 kwietnia 2018 r., Chim i Przywieczerski vs. Polska, skargi nr 36661/07 i 38433/07.
• Wyrok ETPC (Wielka Izba) z dnia 1 grudnia 2020 r., Guðmundur Andri Ástráðsson vs. Islandia, skarga nr 26374/18.
• Wyrok ETPC z dnia 22 lipca 2021 r., Reczkowicz vs. Polska, skarga nr 43447/19.
• Wyrok ETPC z dnia 8 listopada 2021 r., Dolińska-Ficek i Ozimek vs. Polska, skargi nr 49868/19 i 57511/19.
• Wyrok SN z dnia 5 grudnia 2019 r., III PO 7/18.
• Wyrok TS z dnia 12 listopada 1981 r., Meridionale Industria Salumi i in., sprawy połączone od 212/80 do 217/80, ECLI:EU:C:1981:270.
• Wyrok TSUE (Wielka Izba) z dnia 19 listopada 2019 r., A.K. i in., sprawy połączone C-585/18, C-624/18 i C-625/18, ECLI:EU:C:2019:982.
• Wyrok TSUE, z dnia 9 lipca 2020 r., Land Hessen, C-272/19, ECLI:EU:C:2020:535.
• Wyrok TSUE (Wielka Izba) z dnia 15 lipca 2021 r., Komisja vs. Polska, C-791/19, ECLI:EU:C:2021:596.
• Wyrok TSUE (Wielka Izba) z dnia 22 lutego 2022 r., Openbaar Ministerie, sprawy połączone C-562/21 PPU i C-563/21 PPU, ECLI:EU:C:2022:100.
• Wyrok TSUE z dnia 29 marca 2022 r. Getin Noble Bank, C-132/20, ECLI:EU:C:2022:235.
• Wyrok TK z dnia 23 czerwca 2008 r., sygn. akt Kpt 1/08, OTK-A 2008/5/97.
• Wyrok TK z dnia 5 czerwca 2012 r., sygn. akt K 18/09, OTK-A 2012/6/63.
• Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Legalis, Warszawa 2022.
• Borkowski G., Gajda-Roszczynialska K., Prawidłowość procesów nominacyjnych a prawo do sądu ustanowionego ustawą. Uwagi na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19.12.2020 r., Ástráðsson przeciwko Islandii, cz. 2, „Przegląd Sądowy” 2021, nr 7–8.
• Garlicki L., Trybunał Strasburski a kryzys polskiego sądownictwa. Uwagi na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19.12.2020 r. Ástráðsson przeciwko Islandii, „Przegląd Sądowy” 2021, nr 4.
• Gerangelos P.A., The Separation of Powers and Legislative Interference in Judicial Process. Constitutional Principles and Limitations, Hart Publishing, Oxford 2009.
• Gontarski W., Dlaczego wyrok SN ws. KRS i Izby Dyscyplinarnej jest contra legem, „Rzeczpospolita”, <https://www.rp.pl/opinie-prawne/art974471-waldemar-gontarski-dlaczego-wyrok-sn-ws-krs-i-izby-dyscyplinarnej-jest-contra-legem>.
• Gontarski W., Naruszenie przepisów regulujących przydzielanie spraw sędziom jako (bez)względna przesłanka odwoławcza. Glosa do wyroku ETPC z dnia 12 kwietnia 2018 r., 36661/07 i 38433/07, LEX/el. 2018.
• Gontarski W., Nowy system warunkowości w prawie Unii Europejskiej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2021, nr 97, <https://czasopisma.uni.lodz.pl/Iuridica/article/view/9421>.
• Górski M., Wznowienie postępowania karnego w przypadku naruszenia prawa do sądu ustanowionego ustawą. Glosa do postanowienia SN z dnia 26 lutego 2019 r., II KO 47/18, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020, nr 2.
• Hermeliński W., Nita-Światłowska B., Orzeczenie sądowe wydane z udziałem sędziego powołanego wadliwie a naruszenie prawa do sądu gwarantowanego przez art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka. Glosa do wyroku ETPC z dnia 1 grudnia 2020 r., 26374/18, „Europejski Przegląd Sądowy” 2021, nr 5.
• Horodniczy M., Ograniczenie terminem ustawowym uprawnienia Prezydenta RP do rozpatrzenia wniosku Krajowej Rady Sądownictwa o powołanie na stanowisko sędziego jest niezgodne z konstytucją. Glosa do wyroku TK z dnia 5 czerwca 2012 r., K 18/09, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2013, nr 4.
• Kmieciak Z., Konsekwencje powołania do pełnienia urzędu sędziego sądu administracyjnego lub asesora w wojewódzkim sądzie administracyjnym po przeprowadzeniu postępowania, które mogło być dotknięte wadą prawną. Glosa do wyroku NSA z 4.11.2021 r., III FSK 3626/21, „Państwo i Prawo” 2022, nr 4.
• Konstytucja RP. Komentarz, red. M. Safjan, L. Bosek, t. 2, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2016, LEX.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 4, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, wyd. 2, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa 2021, LEX.
• Oppermann T., Europarecht, C.H.Beck, München 2005.
• Ritter T., Die kirchliche Datenschutzgerichtsbarkeit im arbeitsgerichtlichen Verfahren, „Neue Zeitschrift für Arbeitsrecht” 2020, nr 10.
• Vile M.J.C., Constitutionalism and the Separation of Powers, Liberty Fund, Indianapolis 1998.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2022.156