O polskich działaniach w Irlandii przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej

• Authors: Edyta Wygonik-Barzyk

Title variants

EN

About Polish Activities in Ireland before Poland’s Accession to the European Union

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Polscy obywatele stanowią obecnie w Irlandii najliczniejszą mniejszość narodową, a język polski jest drugim najczęściej używanym tam językiem. Do takiej sytuacji doprowadziły zmiany zapoczątkowane w przełomowym dla polskiej historii roku 2004, kiedy Polska wstąpiła do Unii Europejskiej, a władze irlandzkie od razu otworzyły rynek pracy dla obywateli znad Wisły. Polska obecność na Zielonej Wyspie przed tym okresem była raczej skromna, a wzajemna wiedza Polaków o Irlandii i Irlandczyków o Polsce — bardzo niewielka. W przypadku Irlandii nie można mówić o Polonii „tradycyjnej”, wielopokoleniowej, a początek organizowania się Polaków zamieszkujących wyspę przypada dopiero na lata 70. XX wieku. Niniejszy artykuł jest próbą ogólnego pokazania polskiej obecności na Zielonej Wyspie w okresie sprzed akcesji Polski do UE.

EN

Currently, Polish citizens are the most numerous national minority in Ireland and Polish is the second most frequently used language in Ireland. Such a situation has led to changes initiated in Poland’s breakthrough 2004 history, in which Poland joined the European Union, and the Irish authorities immediately opened the labor market for the citizens of the Vistula. Meanwhile, the Polish presence on the Green Island before this period was rather modest, and the mutual knowledge of Poles about Ireland and Ireland about Poland — very small. In the case of Ireland, it is not possible to speak of the „traditional”, multi-generational Polonia as the beginning of the organization of Poles living in Ireland has started in 1970s. This article is an attempt at general presentation of the Polish presence on the Green Island during the period before Poland’s accession to the EU.

Keywords

PL

Polacy w Irlandii przed 2004 r.; polska aktywność; znani Polacy mieszkający w Irlandii; Dom Polski; Towarzystwo Irlandzko-Polskie; Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny

EN

Poles in Ireland before 2004; Polish activities; famous Poles living in Ireland; the Polish House; the Irish-Polish Society; the Polish Social and Cultural Association

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2017
• Volume: 8
• Issue: 3
• Pages: 91-110

Contributors

author

Edyta Wygonik-Barzyk

• doktorantka Instytutu Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie

References

• A&D Wejchert & Partners. Ed. Andrzej Wejchert. Kinsale: Gandon Editions, 2008.
• Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Dublinie, Współpraca polityczna, http://www.dublin.msz. gov.pl/pl/c/MOBILE/wspolpraca_dwustronna/wspolpraca_polityczna/wspolpraca_polityczna.
• Badeni, Stefan, Świat przedwczorajszy. Warszawa: Krupski i S-ka, 1996.
• Bryll, Ernest, Małgorzata Goraj-Bryll. Irlandia. Celtycki splot. Poznań: Zysk i S-ka, 2010.
• Dobrzyńska-Contwell, Krystyna. An Unusual Diplomat: Dobrzyński Biography. London: Polish Cultural Foundation 1998.
• „Dobrzyński Wacław Tadeusz”. W: Kto był kim w Drugiej Rzeczpospolitej. Red. nauk. Jacek Majchrowski, Grzegorz Mazur, Kamil Stepan, 109. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza BGW, 1994.
• Dowling, Hanna. „Jan Kamiński uncovers the truth about himself / Jan Kamiński ujawnia prawdę o sobie”, The Irish Polish Society Yearbook / Rocznik Towarzystwa Irlandzko-Polskiego 1 (2014): 93–106.
• Dowling, Hanna. „Poles in Ireland, their contribution to Irish life and the beginnings of the Irish Polish Society”. The Irish Polish Society Yearbook / Rocznik Towarzystwa Irlandzko-Polskiego 2 (2015): 21–32.
• Dowling, Hanna. „Polonia w Irlandii XX w.”. W: Polish Emigration in Ireland in the 20th and early 21st Centuries / Polska emigracja w Irlandii w XX i na początku XXI wieku. Red. nauk. Jarosław Płachecki, 109–120. Dublin–Żyrardów: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji — Państwowego Instytutu Badawczego 2012.
• „Droga (nie)usłana różami”. Gazeta Polska z 23 sierpnia 2007: 6-7.
• Federacja Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii, „Historia Federacji”. Dostęp 15.10.2016. http://www.spk-wb.com/federacja.
• Grabowska, Izabela, Cezary Lusiński, Ben Tonra. Poland Through Irish Eyes: The Challenges and Opportunities of EU Enlargement. Dublin: European Institute — University College, Embassy of Poland, 2002.
• Grzybowski, Stanisław. Historia Irlandii. Wrocław, Warszawa, Kraków: Ossolineum, 1998.
• Heney, Helen. In a Dark Glass: the Story of Paul Edmund Strzelecki. Sydney: Angus & Robertson, 1961.
• Kałuski, Marian. „Polacy w Irlandii”. Dostęp 16.09.2016. http://przeglad.australink.pl/literatura/ sladami/kaluski11.pdf.
• Kolasiński, Przemysław. „Jaka była dawna polska emigracja w Irlandii?”. Irlandia.ie Portal informacyjny. Dostęp 28.02. 2012. http://irlandia.ie/publicystyka/466-jaka-bya-dawna-polska-emigracja-w-irlandii-rozmowa-z-hann- dowling.html; „Droga (nie)usłana różami”.
• Korespondencja e-mailowa z Krystyną Pycińską-Taylor, prezesem Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Dublinie (w archiwum prywatnym autorki).
• Kozieł, Eryk. „Prof. Maciej Smoleński: śpiewam po polsku, to jest najważniejsze”, Wiadomości24.pl. Dostęp 13.01.2017. http://www.wiadomosci24.pl/artykul/prof_maciej_smolenski _spiewam_po_polsku_to_jest_najwazniejsze_235864.html.
• Koźmiński, Jarosław. „Bożena Laskiewicz: kobieta inspirująca”. Tydzień Polski. Dostęp 12.12. 2016. http://www.tydzien.co.uk/artykuly/2017/03/10/bozena-laskiewicz-kobieta-inspirujaca/.
• Kramër, Sabine. „Jan Łukasiewicz”. Porta Polonica. Dostęp 10.12.2016. http://porta-polonica.de/ pl/Atlas-miejsc-pami%C4%99ci/jan-lukasiewicz#body-place.
• Lisiewicz, Piotr. „Humor szubieniczny pechowego magnata”. Nowe Państwo 2013, 10.
• Moczkodan, Rafał. „Katolicki Ośrodek Wydawniczy Veritas (1947-2002)”, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Biblioteka Uniwersytecka. Dostęp 17.10.2016, http://www.bu.umk.pl/ Archiwum_Emigracji/Veritas.htm.
• Nir, Roman. „Działalność PCK — Towarzystwa Pomocy Polakom w Wielkiej Brytanii w latach 1939-1950”. Przegląd Polsko-Polonijny 2011, 2: 83–120.
• „Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Pawła Edmunda Strzeleckiego”. Irish-Polish Society — Towarzystwo Irlandzko-Polskie. Dostęp 28.09.2016. http://irishpolishsociety.ie/pl/wydarzenia/ odsloniecie-tablicy-upamietniajacej-pawla-edmunda-strzeleckiego/.
• Pasterski, Janusz. „Precyzja i milczenie. O twórczości poetyckiej Wojciecha Gniatczyńskiego”, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna 2011, 70: 273–287.
• Płachecki, Jarosław. „Organizacje polonijne powstałe po 2004 r.”. W: Polish Emigration in Ireland in the 20th and early 21st Centuries / Polska emigracja w Irlandii w XX i na początku XXI wieku. Red. nauk. Jarosław Płachecki, 121–140. Dublin, Żyrardów: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji — Państwowego Instytutu Badawczego, 2012.
• Płachecki, Jarosław. „Słowo wstępne”. W: Polish Emigration in Ireland in the 20th and early 21st Centuries / Polska emigracja w Irlandii w XX i na początku XXI wieku. Red. nauk. Jarosław Płachecki, 95–98. Dublin, Żyrardów: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji — Państwowego Instytutu Badawczego, 2012.
• Płazak, Wojciech. „Charyzmat i talenty księdza Stanisława Bełcha (1904-1989)”. Gazeta Niedzielna z 23 sierpnia 2009.
• Pudełko, Bartosz. „Profesor Florian Śmieja. Zabrzanin odebrał odznaczenie króla Hiszpanii”. Nasze miasto.pl, Zabrze. Dostęp 4.01.2017. http://zabrze.naszemiasto.pl/artykul/profesor-florian-smieja-zabrzanin-odebral-odznaczenie-krola,3372634,artgal,t,id,tm.html..
• Pyłat, Joanna. „Rys historyczny szkolnictwa polskiego w Wielkiej Brytanii”. http://pau.krakow.pl/ projekty_badawcze/raporty/Polskie_szkolnictwo_UK/Polskie_szkolnictwo_UK_zal2.pdf. Dostęp 15.10.2016.
• Quigley, Patrick. The Polish Irishman, The Life and Times of Count Casimir Markievicz. Dublin: The Liffey Press, 2012.
• Quigley, Patrick. „Kazimierz Markiewicz — miłośnik życia!”. W: Polish Emigration in Ireland in the 20th and early 21st Centuries / Polska emigracja w Irlandii w XX i na początku XXI wieku. Red. nauk. Jarosław Płachecki, 99–108. Dublin, Żyrardów: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji — Państwowego Instytutu Badawczego, 2012.
• Siomkajło, Alina. „Polono-Lithuanus ‘w szuwarach świata’. Zygmunt Ławrynowicz — poeta i tłumacz”. Opoka. Czytelnia. Dostęp 11.12.2016. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/P/PK/ litwa.html..
• „Stowarzyszenie Polskich Kombatantów — Federacja Światowa”. W: Encyklopedia PWN. Dostęp 15.10.2016. http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Stowarzyszenie-Polskich-Kombatantow-Federacja-Swiatowa; 3980103.html.
• Sweeney, Joseph C. „Ludwik A. Teclaff (1918-2003). A Tribute”, Fordham International Law Journal 27 (2003), 6: 1858–1864.
• „Śp. Jan Janus Krasnodębski (1930-2013)”, John Paul II Foundation. Dostęp 12.12.2016. http://www.fjp2.com/pl/aktualnosci/fundacja-aktualnosci/19763-late-jan-janus-krasnodebski-12011930--11052013.
• „Wielka Brytania: 60-lecie Veritas”. Radio Watykańskie. Dostęp 17.10.2016, http://pl.radiovaticana.va/ storico/2007/01/18/wielka_brytania_60-lecie_veritas/pol-381029.
• Wrona, Wojciech. „Jan Kamiński — Ambasador Polskości w Irlandii”. Irlandia.ie Portal Informacyjny. Dostęp 13.01.2017. http://irlandia.ie/styl-zycia/26-szlakiem-polonii/157-jan-kaminski -ambasador-polskosci-w-irlandii.html..
• Wybranowski, Tomasz, „Pyta Pan, czy Heaney jest mym bratem po piórze?...”, Wyspa. Miesięcznik polski. Dostęp 14.05.2008. http://www.wyspa.ie/wyspa.php?get=page,,80.
• Wygonik-Barzyk, Edyta. „Społeczność polska w Irlandii cztery lata po akcesji Polski do Unii Europejskiej”, Studia Polonijne 29 (2008): 139–151.
• „Zdzisław Jagodziński (1927-2001) — sylwetka i publikacje”. Biblioteka Uniwersytecka KUL. Dostęp 19.10.2016. http://www.bu.kul.pl/zdzislaw-jagodzinski-1927-2001-sylwetka-i-publikacje, art_11360.html.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult.2017.8.3-6