Tożsamość płciowa na tle dwugłosu teorii płci Judith Butler i tomistycznej metafzyki człowieka

• Authors: Gadamer Damian

Title variants

EN

Gender identity in the background of discord in Judith Butler’s gender theory and Thomistic metaphysic of human

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Temat ludzkiej płciowości prawdopodobnie nie był w historii tak szeroko omawiany, jak to ma miejsce we współczesnej debacie. Fakt bycia mężczyzną czy kobietą raczej nie był też kontesto¬wany na taką skalę. Kwestia tożsamości człowieka pojawia się zatem jako szczególnie aktualny problem antropologiczny. Tożsamość płciowa jest drugą tożsamością odkrywaną w życiu ludz¬kim, której identyfikacja następuje już po odkryciu tożsamości siebie jako człowieka. Współcze¬sny człowiek otrzymuje obecnie wiele informacji na temat płciowości. Informacje te są jednak tylko pewnymi hipotezami, które on uważa często za bezsporne. Niniejszy artykuł wpisuje się w tę współczesną refleksję nad problemem tożsamości płciowej istoty ludzkiej. Przedstawia on z jednej strony poglądy Judith Butler, jednej z najważniejszych postaci we współczesnej dyskusji dotyczącej płci. Z drugiej strony prezentuje tomistyczną myśl na ten temat. Może się wydawać, że tomizm nie ma wiele wspólnego ze współczesnymi teoriami na temat płciowości. Zważywszy jednak, że myśl filozoficzna, oparta na dorobku św. Tomasza z Akwinu, dąży do wyjaśnienia całej rzeczywistości, może stanowić ona podstawę dla adekwatnej koncepcji tożsamości płciowej. Wydaje się to o tyle zasadne, że upowszechniana dziś tzw. teoria gender powinna być skonfrontowana z alternatywnym rozwiązaniem, nawiązującym do realistycznej perspektywy, charakterystycznej dla klasycznej filozofii człowieka.

EN

Te theme of gender identity is one of the most current topics in anthropology. Nowadays there are two terms concerning this human reality: sex (biological phenomenon) and gender (social construct). Judith Butler in her theory identifed sex and gender. She showed that human body is a subject of cultural and political interpretation. Tus there isn’t something like fact of body. Because of hetero normative paradigm the society believes that there are only two genders: male and female. Two philosophical assumptions cause this impoverishment: substantialism and performativity of language. Butler’s theory seems to be sex antirealism. Tomistic metaphysics is the opposite view to such kind of idea. According to Tomism human is substation which manifests itself in variable features. Human gender belongs to its being properties. Tese properties are invariable features of substance. Tomism claims that gender is one of such invariable modifcators. Tus each human being in accordance with its nature is consistently human-man or human-woman. Tere is no change of gender regardless of outside signs of sex changing. Te gender depends on metaphysical dimension of human. Butler’s theory is a consequence of rejecting the argument about substantial character of human existence and its unity and identity.

Keywords

PL

tożsamość płciowa; płeć; ciało; Judith Butler; tomizm

EN

gender identity; sex; body; Judith Butler; thomism

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
• Journal: Teologiczne Studia Siedleckie
• Year: 2020
• Issue: XVII/17
• Pages: 128-138

Dates

published

2021-01-04

Contributors

author

Gadamer Damian

References

• Butler, J. (2008). Uwikłani w płeć, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej
• Gaebel, W., Zielasek, J. i Reed, G. M. (2017). Zaburzenia psychiczne i behawioralne w ICD-11: koncepcje, metodologie oraz obecny status. Psychiatria Polska 51 (2), 169-195
• Krąpiec, M. A. (2001). Ciało ludzkie. W: A. Maryniarczyk (red.), Powszechna Encyklopedia Filozofii (176-186). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu
• Lekka-Kowalik, A. i Sareło, Z. (2002). Feminizm. W: A. Maryniarczyk (red.), Po-wszechna Encyklopedia Filozofii (386-391). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu
• Margasiński, A. (2016). Antropologia Judith Butler a jej konsekwencje edukacyjno-wychowawcze. Pedagogika 25 (1), 407-421
• Moore, H. (2004). Co się stało kobietom i mężczyznom? Płeć kulturowa i inne kry-zysy w antropologii. W: M. Kempny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej (402-419). Warszawa: PWN
• Płeć kulturowa. Pozyskano z: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/plec-kulturowa;3958385.html, Dnia (2019, 12, 01)
• Ptaszek, R.T. (2017). Zmierzch Europy? Perspektywa przyszłości a chrześcijaństwo, Warszawa-Radzymin: Wydawnictwo von borowiecky
• Rosiak, M. (2016). Gender w oczach (fal)logocentryka. Lectiones & Acroases Philo-sophicae 9 (1), 335-355
• Tomasz z Akwinu. (1980). Suma Teologiczna, London: Katolicki Ośrodek Wydaw-niczy „Veritas”
• Tomasz z Akwinu, (2000). Traktat o człowieku, Kęty: De Agostini
• Podsiad, A. i Więckowski, Z. (1983). Właściwość. W: A. Podsiad, Z. Więckowski (red.), Mały słownik pojęć i terminów filozoficznych (424). Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax
• World Health Organization. (2008). Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, Pobrano z: https://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icd10tomi_56a8f5a554a18.pdf, Dnia (2019, 12, 01)
• Zdybicka, Z. (2001). Cecha. W: A. Maryniarczyk (red.), Powszechna Encyklopedia Filozofii (67-68). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.4701930