Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 4 | 117-133

Article title

Międzygminne nierówności dochodowe i efekty ich wyrównywania (na przykładzie gmin województwa lubuskiego)

Content

Title variants

EN
Intermunicipal income inequalities and results of equalisation policy (on example of municipalities in Lubuskie province)

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
W literaturze podkreśla się, że dochody polskich gmin są silnie zróżnicowane, co przekłada się na zróżnicowane możliwości zaspokajania przez nie potrzeb społeczności lokalnej, a tym samym nie sprzyja niwelowaniu, ujawniających się w przekroju terytorialnym, nierówności społecznych. Jednocześnie dysfunkcyjny jest mechanizm wyrównywania tego zróżnicowania. Oba poglądy wyrażane są dość często, znacznie rzadziej prezentowane są dane obrazujące skalę tego zróżnicowania i efekty polityki wyrównawczej państwa adresowanej do gmin. Problem badawczy, wokół którego koncentruje się artykuł dotyczy zróżnicowania i wyrównywania zdolności dochodowej gmin. Jego celem jest przedstawienie skali zróżnicowania zdolności dochodowej gmin, wyrażonej wskaźnikiem dochodów podatkowych per capita, i ocena efektów polityki wyrównaw-czej państwa w odniesieniu do gmin województwa lubuskiego. Pomiaru zróżnicowania dochodów podatkowych gmin oraz oceny skuteczności mechanizmu wyrównawczego, uosabianego przez subwencję ogólną, dokonano przy pomocy wybranych miar staty-stycznych odnoszących się do pomiaru rozproszenia i koncentracji zjawisk. Artykuł rozpoczyna wyjaśnienie pojęcia międzygminnych nierówności dochodowych oraz charakterystyka mechanizmu wyrównywania tych nierówności w Polsce. Dalej przedstawiono metodę badań i badaną populację. Następnie zobrazowano zróżnicowanie dochodów podatkowych gmin badanego województwa oraz efekty ich wyrównywania. W zakończeniu odniesiono się do tez postawionych we wstępie oraz wskazano kierunki dalszych badań.
EN
There are significant disparities in the incomes of Polish municipalities, which translates into unequal levels of satisfying the needs of local communities. This, in turn, hampers the efforts to reduce social inequalities visible in the territorial division. At the same time, the mechanism of reducing these inequalities among municipalities is in itself dysfunctional. Both kinds of criticism are expressed quite frequently. Much more seldom, however, data are presented to illustrate the scale of these inequalities and the results of the government's efforts to reduce them. The research problem on which this article concentrates concerns intermunicipal income inequalities and efforts to level them out. The aim of this article is to present the scale of disparities in income-generating capacities of municipalities expressed by the indicator of tax revenues per capita, as well as to evaluate the results of the government's equalisation policy with respect to the municipalities of the lubuskie province. In order to measure the differences in tax incomes of the municipalities and to evaluate the efficiency of the compensation mechanism in the form of the general subsidy (subwencja ogólna), the author used selected statistical measures applicable to the measurement of dispersion and con-centration of financial phenomena. The article begins with the explanation of the notion of intermunicipal income inequalities and the characteristics of the Polish compensation mechanism. Then, the research method and the studied population are described. This is followed by the presentation of income disparities between municipalities in the studied province as well as the results of the equalisation policy. In the conclusion, the author refers back to the theses put forward in the introduction and indicates possible directions of further research.

Contributors

  • Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Ekonomii

References

  • Bird R.M., Tarasov A. V. (2002), Closing the Gap: Fiscal Imbalances and Intergovernmental Transfers in Developed Federations, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, Working Papers no 02-02.
  • Bird R.M., Vaillancourt F. (2007), Expenditure‐Based Equalization Transfers, w: Martinez‐Vazquez, J., Searle, B. (eds.), Fiscal Equalization – Challenges in the Design of Intergovernmental Transfers, Springer, New York, s. 259-89.
  • Borodo A. (2012), Samorząd terytorialny. System prawnofinansowy, wyd. 6, LexisNexis, Warszawa.
  • Czempas J. (2012), Współczynnik koncentracji k jako miara zróżnicowania dochodów i inwestycji gmin, „Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych”, tom XIII/1, s. 69-81.
  • Gini C.W. (1912), Variability and Mutability, Contribution to the Study of Statistical Distributions and Relations, Studi Economico-Giuridici della R. Universita de Cagliari, przedruk w: Light, R.J., Margolin, B.H., 1971, An Analysis of Variance for Categorical Data, Journal of the American Statistical Association, vol. 66, no. 335, s. 534-554.
  • Grabiński T. (1992), Mierniki koncentracji i lokalizacji przestrzennej, w: Badania przestrzenne rynku i konsumpcji. Przewodnik metodyczny, S. Mynarski (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 76-105.
  • Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r. (2014), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
  • Hryniewicz J.T. (2000), Endo- i egzogenne czynniki rozwoju gospodarczego gmin i regionów, „Studia Regionalne i Lokalne” nr 2(2), s. 53-77.
  • Kowalik P. (2013), Pionowa i pozioma nierównowaga finansowa oraz system jej wyrównywania w państwie federalnym na przykładzie Niemiec i Stanów Zjednoczonych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
  • Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 roku (2014), KR RIO, Warszawa.
  • Misiąg W. (2015), Finanse samorządowe po 25 latach – stan i rekomendacje, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Instytut Badań i Analiz Finansowych, https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/news/Ekspertyzy_BGK/
  • Finanse_samorzadowe_po_25_latach_-_stan_i_rekomendacje/finanse_samorzado-we_7.pdf (20.11.2015).
  • Ofiarski Z. (2012), „Pozytywny” system wyrównywania poziomu dochodów jednostek samorządu terytorialnego, w: Finanse komunalne a konstytucja, H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz (red.), Studia i materiały Trybunału Konstytucyjnego, tom XLIII, Wyd. Biuro Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa, s. 213-238.
  • Podstawka M., Świrska A. (2010), Subwencja wyrównawcza i jej rola w kształtowaniu sytuacji dochodowej wybranych gmin województwa mazowieckiego, „Acta Scientiarum Polonorum”, seria Oeconomia nr 9(3), s. 215-225.
  • Shankar R., Shah A. (2008), Regional Income Disparties and Convergence: Measurement and Policy Impact Evaluation, w: Macro Federalism and Local Finance, A. Shah (ed.), The World Bank, Washington, s. 143-191.
  • Surówka K. (2013), Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego w Polsce, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
  • Turała M. (2011), Mechanizm równoważenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego a kohezja terytorialna i autonomia finansowa samorządów, w: Zarządzanie finansami w jednostkach samorządu terytorialnego, E. Urbańczyk, W. Skoczylas (red.), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” nr 687, Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia nr 48, s. 259-271.
  • Turała M. (2015), Equalization of Territorial Units’ Incomes – a Case Study of Poland, w: Local and Regional Economy in Theory and Practice, E. Sobczak, B. Bal-Domańska, A. Raszkowski (eds.), “Research Papers of Wrocław University of Economics”, no. 394, s. 187-195.
  • Ustawa z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, tekst jednolity Dz.U. 2015, poz. 513.
  • Województwo lubuskie. Podregiony, powiaty, gminy 2014 (2014), Urząd Statystyczny w Zielonej Górze, Zielona Góra.
  • Wernik A. (2011), Finanse publiczne. Cele, struktury, uwarunkowania, PWE, Warszawa.
  • Wojdyga D. (2013), Wpływ subwencji na zmniejszanie dysproporcji dochodowych gmin województwa mazowieckiego, praca magisterska napisana pod kierunkiem A. Kopańskiej, Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-16b49b78-f793-498e-8dfe-61fd56e6c4e1
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.