Pamięć o socjalizmie i zabytki socjalizmu. Ochrona zabytków PRL w Tychach

• Authors: Sugawara Sho

Title variants

EN

Memory about socialism and socialist monuments. Conservation of PRL’s monuments in Tychy

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zarysowanie zagadnienia pamięci o socjalizmie na przykładzie kwestii ochrony zabytków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w Tychach. Rozpoczyna się on od analizy „pragnienia muzeologicznego”, pojęcia ukutego przez Masahiro Ogino. Następnie zarysowuje się fazy przekształcenia przestrzeni publicznej w krajach postsocjalistycznych po roku 1989. Kolejne części tekstu skupiają się na Tychach, które były typowym „miastem socjalistycznym” i ich zmiennym wizerunku po przejściu do kapitalizmu. W ostatnim rozdziale autor ukazuje sposób ochrony dziedzictwa PRL na przykładach dwóch tyskich pomników.

EN

The aim of this article is to outline issue memory of socialism by a prism of the protection of the monuments from the age of People’s Republic Of Poland in the Tychy city. It starts with the analysis of the „museological desire”, a term coined by the Masahiro Ogino. Then it presents phases of the reshaping public space in post-socialist countries after 1989. Next parts of the article are focused on Tychy, which were typical „socialist city”, and its changing image after transition to capitalism. Last chapter is devoted to the protection of the PRL’s heritage – using examples of two monuments in Tychy.

Keywords

PL

Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL); socjalizm; Tychy; zabytki; pamięć

EN

People’s Republic of Poland (PRL); socialism; Tychy; monuments; memory

• Publisher: Uniwersytet Opolski
• Journal: Studia Krytyczne/ Critical Studies
• Year: 2019
• Issue: 8
• Pages: 158-168

Contributors

author

Sugawara Sho

References

• Anon. (2015). Statystyczne Vademecum Samorządowca 2015. Miasto Tychy. Urząd Statystyczny w Katowice, http://katowice.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_slaskie/ portrety_miast/miasto_　tychy.pdf [12.09.2016].
• Berdahl D. (2010). On the social life of postsocialism: Memory, consumption, Germany. Bloomington: Indiana University Press.
• Boym S. (2001). The future of nostalgia. New York: Basic Books.
• Czepczyński M. (2010). Representations and images of „Recent History”: The transition of post-socialist landscape icons. [in:] The post-socialist city: Continuity and change in urban space and imaginary. Berlin: Jovis.
• Czepczyński M. (2016). Cultural landscapes of post-socialist cities: Representation of powers and needs. Abingdon–New York: Routledge
• Jałowiecki B. (1991). Przedmowa. Lekcja blokowisk. [w:] „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego.
• Kimura S. (2014). Sangyo isan no kioku to hyosho. Kyoto: Kyoto University Press
• Kruszewski M., Niemczyk S. (1996). Przestrzeń urbanistyczno-architektoniczna. [w:] Tychy. Monografia miasta 1939–1993. Tychy: Zarząd oraz Rada Gminy Tychy.
• Lipok-Wierwiaczonek M. (1993). Mit „surowego korzenia” a rzeczywistość kulturowa. [w:] Tychy. Problemy miasta i perspektywy ich rozwiązywania. Tychy: Rada Miejska i Zarząd Gminy Tychy
• Lipok-Wierwiaczonek M. (2009). A jak Anna. Wczoraj i dziś pierwszego osiedla „Nowych Tychów”. Tychy: Muzeum Miejskie w Tychach.
• Lipok-Wierwiaczonek M., Kucz-Pieczka J. (2010). Pięć lat Muzeum Miejskiego w Tychach. Kolekcje, darczyńcy, wydarzenia. Tychy: Muzeum Miejskie w Tychach.
• Ociepa A. (2011). Jak budowano Nowe Tychy. Wspomnienia tyszan. Tyskie Zeszyty Historyczne 8: 19–41.
• Oczko P. (2015). Tychy. Sztuka w przestrzeni miasta. Tychy: Muzeum Miejskie w Tychach.
• Ogino M. (2002). Bunka isan eno syakaigakuteki apurochi. [in:] Bunka isan no syakaigaku. Tokyo: Shinyosya.
• Piekara M. (2012). Śląski socrealizm: Władza – literatura – rzeczywistość. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Pozniak K. (2014). Nowa Huta: Generations of Change in a Model Socialist Town. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
• Szczepański M.S. (1991). „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego.
• Szczepański M.S. (1996). Mieszkańcy nowego miasta 1950–1993. [w:] Tychy. Monografia miasta 1939–1993. Tychy: Zarząd oraz Rada Gminy Tychy, 184–202.
• Szczepański M.S. (red.). (1996). Tychy. Monografia miasta 1939–1993. Tychy: Zarząd oraz Rada Gminy Tychy.
• Urzykowski T. (2018). Rzeźby socrealizmu w Cytadeli. Nowa galeria już otwarta. „Nie propagujemy komunizmu, tylko dobrą sztukę”. Gazeta Wyborcza (Warszawa), 25 grudnia.
• Watoła J. (2018). W Zabrzu wymyślili, jak uratować pomnik Wincentego Pstrowskiego. Gazeta Wyborcza (Katowice), 6 lutego.