Wideoesej, czyli od Chrisa Markera do Fandoru. Historia awansu pewnej formy audiowizualnej wyrosłej z kinofilii

• Authors: Świętochowska Grażyna

Title variants

EN

Video Essay, or from Chris Marker to Fandor. the History of the Rise of a Certain Audiovisual Form That Emerged from Cinephilia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wideoeseje można uznać za performatywne akty kulturowej i technologicznej emancypacji odbiorcy. Jego kompetencje określa nie tylko zdolność patrzenia i (pamięciowego) kolekcjonowania obrazów, ale przede wszystkim zgromadzony kapitał kulturowy. Do stworzenia wideoeseju potrzebna jest zdolność ekspresji indywidualnego stanowiska przy użyciu ogólnodostępnych programów montażowych. To jedynie etap w transmisji treści do mikrospołeczności opartych na jakimś pakcie porozumienia, coraz częściej transcendujących jednak w stronę pozasieciowych obiegów specjalistycznych (np. wideoesej jako zamiennik-ekwiwalent referatu, nie tylko w sytuacji fizycznej nieobecności autora na konferencji naukowej, ale i w zastępstwie tradycyjnego „speechu”), prestiżowych (zorganizowane wokół wideoesejów eventy w ramach pierwszoligowych festiwali filmowych) oraz wydarzeń spełniających rolę „zewnętrznego” tutora (warsztaty, kursy czy seminaria).

EN

Video essays can be considered as a performative act of the cultural and technological emancipation of the recipient. Its competence is determined not only by the ability to perceive and collect (memorise) images, but above all by the accumulated cultural capital. To create a video essay one needs the ability to express an individual position using publicly available editing programs. This is only a stage in the transmission of content to micro-communities based on some pact, increasingly more often transcending towards non-partisan specialist circuits (e.g. video-exchange as a replacement-equivalent of the paper, not only in the physical absence of the author at the scientific conference, but also in substitution for the traditional “speech”), prestigious events (events organized around video essays as part of first-league film festivals) and events fulfilling the role of an “external” tutor (workshops, courses or seminars).

Keywords

PL

Wideoeseje;

EN

Video essays

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2018
• Issue: 104 Esej, found footage, film montażowy
• Pages: 6-23

Contributors

author

Świętochowska Grażyna

• Katedra Wiedzy o Filmie i Kulturze Audiowizualnej, Uniwersytet Gdański

References

• Grażyna Świętochowska, Wideoesej czyli od Chrisa Markera do Fandoru. Historia awansu pewnej formy audiowizualnej wyrosłej z kinofilii.
• Bibliografia załącznikowa:
• Alter, N. (2007). Translating the Essay into Film and Installation. “Journal of visual culture” vol. 6 (1).
• Biliński, P. (2016). Palimpsesty Kevina B. Lee. „EKRANy” nr 5 (33).
• Elsaesser, T. (2009). Ingmar Bergman in the museum? Thresholds, limits, conditions of possibility, “Journal of Aesthetics & Culture” vol. 1.
• Elsaesser, T. (2012). O kinofilii albo pożytki z rozczarowania (tłum. M. Szczubiałka). „Panoptikum”, nr 11.
• Gębicka, E. (2015). Nowe media w kampaniach promocyjnych filmów. Możliwości i zagrożenia, [w:] M. Adamczak, K. Klejsa (red.) Wokół zagadnień dystrybucji filmowej. Łódź: Wydawnictwo PWSFTviT.
• Grant, C. (2016). The audiovisual essay as performative research. “Necsus”, vol. 4. http://www.necsus-ejms.org/the-audiovisual-essay-as-performative-research/ (dostęp 15.01.2018).
• Grant, C. (2014). The Shudder of a Cinephiliac Idea? Videographic Film Studies Practice as Material Thinking. “ANIKI: Portuguese Journal of the Moving Image”, nr 1. http://aim.org.pt/ojs/index.php/revista/article/view/59/html (dostęp: 4.12.2018).
• Grant, C. (2016). Beyond Tautology? “Audio-Visual Film Criticism”, vol. 40, 1. https://quod.lib.umich.edu/f/fc/13761232.0040.113?view=text;rgn=main (dostęp: 15.01.2018).
• Jenkins, H. (2007). Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów (tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Jutkiewicz, M. (2016). Miks totalny. Of Remixology, ethics and aesthetics after remix Davida J. Gunkela. “Przegląd kulturoznawczy”, nr 3 (29).
• Kopyciński, M. (2011). Współczesny tekst filozoficzny jako przykład strategii remiksu, [w:] M. Gulik, P. Kaucz, L. Onak, (red.), Remiks. Teorie i praktyki, red. Kraków 2011, w tym przede wszystkim
• Kurz, I. (2016). Etyka widzenia: gest fotograficzny i res gesta, [w:] P. Kwiatkowska, M. Szewczyk (red.), Sztuka w kinie dokumentalnym. Warszawa: Fundacja Mammal.
• Kwiatkowska, P. (2016). Kino – sztuka miłości, [w:] P. Kwiatkowska, M. Szewczyk (red.), Sztuka w kinie dokumentalnym. Warszawa: Fundacja Mammal.
• Lee, K.B. (2017). Video essay: The essay film – some thoughts of discontent. http://www.bfi.org.uk/news-opinion/sight-sound-magazine/features/deep-focus/video-essay-essay-film-some-thoughts (dostęp: 15.01.2018).
• Lessig, L. (2009). Remiks. Aby sztuka i biznes rozkwitały w hybrydowej gospodarce (tłum. R. Próchniak). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Liguziński, S. (2012). Wideoesej. Zapiski na marginesach. „Ekrany”, nr 6 (10).
• Nacher, A. (2011). Remiks i mashup – o niełatwym współbrzmieniu dwóch cyberkulturowych metafor. „Przegląd kulturoznawczy”, nr 1(9).
• Nycz, R. (2011). Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji. „Teksty drugie”, nr 1.
• Petit, Ch. (2014). Wnętrza. Kino utracone i postkino (tłum. M. Stelmach). „Ekrany”, tom 18 nr 3.
• Rancière, J. (2009). The Emancipated Spectator (transl. by G. Elliott). London: Verso.
• Rascaroli, L. (2008). The Essay Film: Problems, Definitions, Textual Commitments. “Framework. The Journal of Cinema and Media”, no 49 (2).
• Steyerl, H. (2013). W obronie nędznego obrazu (tłum. Ł. Zaremba). „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, nr 31.
• Zając, B. (2015). Esej audiowizualny – w stronę historii, [w:] R. Kluszczyński, T. Kłys, N. Konczarowska-Różycka (red.), Paradygmaty współczesnego kina. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.