Stanowisko Józefa Piłsudskiego wobec marksizmu w korespondencji oraz „Pismach zbiorowych”

• Authors: Andrzej Wojtaszak

Title variants

EN

The Position of Józef Piłsudzki in Correspondence to Marxism and 'Pisma Zbiorowe'

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

At the turn of the century. Socialist ideas were very popular, especially among youth. It was no different among Poles living under occupation. Young Józef Pilsudski socialist concepts associated with the possibility of fighting for independence of the Republic. He read socialist literature, the Capital of Karl Marx, whose content is not treated as the only interpretation of the understanding of socialism. We can assume that he doesn’t fully understand Marx’s proposed economic solutions. Certainly he wasn’t one of the theorists of Marxism. Socialism for Pilsudski was not a goal but a means to implement the most important of target – Independent Republic.

Keywords

EN

Józef Piłsudski; Karl Marx; Poland; socialism

• Publisher: Instytut Filozofii, Uniwersytet Szczeciński
• Journal: Nowa Krytyka
• Year: 2015
• Issue: 34
• Pages: 103-122

Contributors

author

Andrzej Wojtaszak

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Arski S., Chudek J. 1967. (oprac). Galicyjska działalność wojskowa Józefa Piłsudskiego 1906–1914, Warszawa: PWN, Cat-Mackiewicz S. 1992. Klucz do Piłsudskiego, Warszawa: Wydawnictwo Iskry, Czernyszewski N. 1863. Чтоделать? (wydanie polskie: Co czynić? Z opowiadań o nowych ludziach, Warszawa 1951), Daszyński I. 1957. Pamiętniki, t. I, Warszawa: Książka i Wiedza, Davies N. 1997. Orzeł biały, czerwona gwiazda, tłum. A. Pawelec, Kraków: Wydawnictwo Znak, Dmowski R. 1988. Polityka państwa a odbudowa Polski, t. I, Warszawa: Instytut Romana Dmowskiego, Dokumenty programowe polskiego ruchu robotniczego 1878–1984, Warszawa 1986, Dubacki L. 2010. Józef Piłsudski – działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, „Przegląd Socjalistyczny”, nr 3 (30), Faryś J. 1991. Piłsudski i piłsudczycy. Z dziejów koncepcji polityczno-ustrojowej (1918–1939), Garlicki A. 1983. U źródeł obozu belwederskiego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe Garlicki A. 1988. Józef Piłsudski 1867–1935, Warszawa: "Czytelnik", Gaul J. 2001. Na tajnym froncie. Działalność informacyjno-wywiadowcza polskich organizacji niepodległościowych w latach 1914–1918, Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, Gaul J. 2009. Piłsudski i Stalin dwa oblicza rewolucjonisty, „Przegląd Powszechny”, z. 7–8, Holzer J. 1962. Polska Partia Socjalistyczna w latach 1917–1919, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Iwaniukowa I. 1890. Ekonomija polityczna jako nauka o procesie rozwoju zjawisk społecznych, Warszawa, Jędrzejewicz W. 1974. Sprawa „Wieczoru”. Józef Piłsudski a wojna rosyjsko-japońska 1904–1905, Paryż: Instytut Literacki, Jędrzejewicz W., Cisek J. 1994. Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935, t. I: 1867–1918, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kalicki W. 2005. Rok 1905: Przebudzeni bombą, „Gazeta Wyborcza” („Duży Format”) z 9 grudnia 2005 roku, Laveley de E. 1877 [1884]. De la propriété et de ses formes primitives, Paris 1877 oraz Le socialisme contemporain, Bruksela 1881 (wydanie polskie: Socyalizm spółczesny, Warszawa 1884), Lepecki M.B. 1933. Józef Piłsudski na Syberii, „Wiadomości Literackie”, nr 15 (486), Liebknecht W. 1882. W obronie prawdy. Mowa miana w Crimmitzschau 22 października 1871 roku, Genewa, Limanowski B. 1902. Jaką drogą poszedłem do socjalizmu?, w: Socjalizm – demokracja – patriotyzm. Wydawnictwo w celu uczczenia 40-letniego jubileuszu pisarskiego 1860–1900 B. Limanowskiego, Kraków 1902 Limanowski B. 1958. Pamiętniki, t. II, Warszawa: Książka i Wiedza, List Józefa Piłsudskiego. Rok 1893. Nr 3. Do Stanisława Wojciechowskiego [ostatni kwartał 1893], „Niepodległość” 1935, t. XII, Ładyka T. 1972. Polska Partia Socjalistyczna Frakcja Rewolucyjna w latach 1906–1914, Warszawa: Książka i Wiedza, Miedziński B. 1976. Wspomnienia, „Zeszyty Historyczne”, nr 36, Młot J. (właściwie Szymon Dickstain). 1887. Kto z czego żyje?, Londyn, dostępne pod adresem: http://www.nowakrytyka.pl/IMG/pdf_Mlot_Kto_z_czego_zyje.pdf, Mościcki I. 1983. Autobiografia, Warszawa, Nałęcz T. 1992. Irredenta polska, Warszawa: Książka i Wiedza, Pamiętnik dr Juliana Bańkowskiego (Maksa),Warszawa 1934, Pawłowski I. 1976. Geneza i działalność Organizacji Spiskowo-Bojowej PPS 1904–1905, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Perl F. (Res). 1906. Wilhelm Liebknecht, Warszawa, Perl F. (Res). 1958. Dzieje ruchu socjalistycznego w zaborze rosyjskim (do powstania PPS), Warszawa: Książka i Wiedza, Piłsudski J. 1937. Jak stałem się socjalistą?, w: Pisma zbiorowe, t. II, Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski, Piłsudski J. 1986. Korespondencja 1914–1917, oprac. S. Biegański, A. Suchcitz, Londyn, Piłsudski J. Pisma – mowy – rozkazy, Komitet redakcyjny: M. Sokolnicki, J. Stachiewicz (i inni), t. I–VIII (IX–XI) z uwzględnieniem suplementów, Warszawa 1930–1936, Pobóg-Malinowski W. 1932. Na przełomie ideowym (Rada Czerwcowa P.P.S.), „Niepodległość”, t. VI, Pobóg-Malinowski W. 1933. Na przełomie ideowym (Zakończenie Rady Czerwcowej P.P.S.), „Niepodległość”, t. VII, Pobóg-Malinowski W. 1935. Józef Piłsudski 1867–1908, t. I: W podziemiach konspiracji, t. II: W ogniu rewolucji 1901–1908; Warszawa: Gebethner i Wolff, Pobóg-Malinowski W. 1962. Nieznane listy Józefa Piłsudskiego, „Zeszyty Historyczne” (Paryż), z.2, Pokazać całościowy dorobek. Z Krzysztofem Jaraczewskim, dyrektorem Muzeum Marszałka Polski w Sulejówku, wnukiem Józefa Piłsudskiego, rozmawia Lech Kańtoch, „Przegląd Socjalistyczny” 2010, nr 3 (30), Próchnik A. 1933. Początki socjalizmu polskiego, w: Księga pamiątkowa P.P.S. 1892–1932, red. A. Krigier, J. Maliniak, L. Wasilewski, Z. Zaremba, Warszawa, Stachiewicz J. 1930. Początek Związku Walki Czynnej, „Niepodległość”, t II, Suleja W. 1995. Józef Piłsudski, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szpotański S. 1937. Józef Piłsudski o swoim pobycie w szpitalu św. Mikołaja, „Niepodległość”, t. XVI, Świętek, R. 1998. Lodowa ściana. Sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904–1918, Kraków: Platan, Tomicki J. 1978. Polska Partia Socjalistyczna 1892–1948, Warszawa: Książka i Wiedza, Tych F. 1971. (red). Polskie programy socjalistyczne 1878–1918, Warszawa: Książka i Wiedza, Wasilewski L. 1930. Międzynarodówka Robotnicza wobec hasła niepodległości Polski, „Niepodległość”, t. II, Wasilewski L. 2013, Józef Piłsudski, jakim Go znałem, ze wstępem Andrzeja Friszke, Warszawa: Muzeum Historii Polski Wojciechowski S. 1938. Moje wspomnienia tom 1, Lwów–Warszawa: Książnica-Atlas, Wojtaszak A. 1998. Idee narodowe w myśli politycznej socjalistów polskich w okresie walki o niepodległość Polski (1892–1921), Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Wyszczelski L. 2010. Generał Kazimierz Sosnkowski, Warszawa: Bellona, Zubok L.I. 1978. red. Historia Drugiej Międzynarodówki, t. II, Warszawa: Książka i Wiedza, Żarnowska A. 1965. Geneza rozłamu w Polskiej Partii Socjalistycznej 1904–1906, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Żechowski Z.A. 1987. Ideologia i teoria w twórczości Bolesława Limanowskiego, w: Nestor polskiego socjalizmu czy demokrata? Studia o Bolesławie Limanowskim, red. S. Michalkiewicz, Z.A. Żechowski, Katowice: Wyda. Uniwersytet Śląski.