Swój i obcy czy swój-obcy – o poznawaniu nieznanego i wyobcowywaniu już poznanego

• Authors: Kozakowski Kamil

Title variants

EN

Our man and a stranger or our man-stranger – about knowing the strange and alienating the already known

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Twierdzenie, iż istnienie obcego i niepoznanego jest podstawą i budulcem antropologii oraz współczesnego kulturoznawstwa zostaje w artykule poparte dziesiątkami przykładów z kręgu kultury polskiej i amerykańskiej. Rozważania na temat przekształceń znaczeniowych związanych z obcym skupiają się w końcu wokół Smutku tropików, gdzie Lévi-Strauss prowadzi narrację ustanawiającą odmienność przestrzenną i czasową w centrum zainteresowań badawczych. Tekst bada jednak przede wszystkim transformacje, niekonsekwencje i zmiany wyobrażeń związanych z figurami konkretnych Obcych. Stara się na przykład wykazać, że początkowo Indianie uznawani byli przez Europejczyków za istoty niegodne miana ludzi, lecz tendencja ta uległa całkowitemu przekształceniu, aż po kreację mitu dobrego, szlachetnego i mistycznego autochtona.

EN

An analysis of the meeting appears together with deliberations considering the dialog philosophy and usually regards interpersonal relations: “man – man” or “God – man”. The most important trend of this reflection have its root in thinkers like Martin Buber or Franz Rosenzweig and later in Emmanuel Levinas. Their contemplation, confronted with the content of Tristes Tropiques and ethnographic procedures of Lévi-Strauss, creates surprising contexts. A similarities emerge, mainly in the ethic field, in the attitude of the researcher and in some elements of meetings, where different relations between their entities appear. It turns out that unveiling the structure and the mechanism doesn’t have to be identified beforehand with taking away an object of the research, with insight. Speech and free will of the other let them speak to me and become silent.

Keywords

PL

swój-obcy; Benedykt Chmielowski; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

EN

our man and a stranger; Benedykt Chmielowski; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Laboratorium Kultury
• Year: 2012
• Volume: 1
• Pages: 146-158

Dates

published

2012

Contributors

author

Kozakowski Kamil

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Filologiczny, Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych, Zakład Teorii i Historii Kultury

References

• B. Chmielowski, Nowe Ateny..., wybór i opracowanie tekstu M. i J. Lipscy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968.
• Anonim tak zwany Gall, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
• C. Geertz, Anty anty-relatywizm, przeł. J. Minksztym, w: Amerykańska antropologia postmodernistyczna, pod red. M. Buchowskiego, Instytut Kultury, Warszawa 1999.
• C. Lévi-Strauss, Smutek Tropików, przeł. A. Steinsberg, PIW, Warszawa 1964.
• E. Nowicka, Swojskość i obcość jako kategorie socjologicznej analizy, w: Swoi i obcy, pod red. Tejże, Instytut Socjologii, Warszawa 1990.