Ocena wymowy i sprawności narządów artykulacyjnych u pacjentów z wadą szkieletową twarzy klasy III przed zabiegiem i po zabiegu ortognatycznym

• Authors: Grabowska Karolina , Borys Jan , Kosztyła-Hojna Bożena , Antonowicz Bożena , Moskal-Jasińska Diana

Title variants

EN

Assessment of Articulation and Motoric Activity of Articulatory Organs in Patients with Class III Dentofacial Deformity Before and After Orthognathic Surgery

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Występowanie wad wymowy, czyli wadliwych realizacji fonemów języka polskiego u osób z wadą szkieletową twarzoczaszki jest przedmiotem nielicznych badań logopedii polskiej, ortodoncji czy chirurgii szczękowej. Celem pracy była ocena wymowy i sprawności narządów artykulacyjnych, realizacji fonemów spółgłoskowych języka polskiego oraz cech fonetycznych występujących w realizacjach głoskowych fonemów u pacjentów z wadą szkieletową twarzy klasy III przed zabiegiem i po zabiegu ortognatycznym. Materiał stanowiło 15 pacjentów leczonych w Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Plastycznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku z powodu wad szkieletowych klasy III. Wszystkim chorym wykonywano osteotomie dwuszczękowe: szczęki typu Le Fort I, żuchwy sposobem Obwegesera – Dal Ponta. W postępowaniu badawczym wykorzystano: dane z badania lekarskiego – wywiad oraz zawarte w kwestionariuszach dane z wywiadu i badania logopedycznego. Zastosowano następujące narzędzia badawcze: karta wywiadu (zał.1), kwestionariusze logopedyczne: Badanie sprawności motorycznej narządów mowy, w opracowaniu Z. M. Kurkowskiego i T. Woźniaka (UMCS Lublin) oraz Kartę mowy i wymowy dziecka, opracowaną przez A. Balejko. Każdy pacjent przystąpił do badania dwukrotnie: bezpośrednio przed operacją oraz trzy miesiące po zabiegu ortognatycznym. Realizacje głosek oceniano zarówno wzrokowo, jak i słuchowo. W ocenie subiektywnej 73,3% badanych uznało, że mowa po zabiegu się poprawiła, a 33,3% badanych, że poprawiła się również ruchomość narządów artykulacyjnych. Wady wymowy stwierdzono przed zabiegiem u 100% badanych, natomiast po operacji u 46,7%. Stwierdzono również poprawę sprawności narządów artykulacyjnych, jak też szybkości wykonywanych przez nie ruchów po operacji. U wszystkich badanych pacjentów przed operacją występowały zaburzenia artykulacji oraz nieprawidłowy przetrwały niemowlęcy typ połykania. Po zabiegu ortognatycznym znacząco poprawiła się zarówno wymowa, jak też sprawność narządów artykulacyjnych, co potwierdzili sami pacjenci. W celu uzyskania optymalnej rehabilitacji nieprawidłowej mowy u pacjentów z wadą szkieletową klasy III konieczna jest interdyscyplinarna współpraca logopedy z ortodontą i chirurgiem szczękowym.

EN

The appearance of articulation disorders, i.e. non-normative realizations of Polish phonemes in patients with dentofacial deformity is a rare subject of Polish logopedics, orthodontics or dental surgery. The aim of the study was the assessment of articulation and motoric activity of articulatory organs, realization of Polish consonant phonemes and phonetic features present in realization of phonemes in patients with class III dentofacial deformity before and after orthognathic surgery. Fifteen patients treated in the Department of Maxillofacial and Plastic Surgery in Medical University of Białystok because of class III dentofacial deformities were included into the study. All patients had performed bimaxillary osteotomies: Le Fort I osteotomy of maxilla and sagittal-split osteotomy of mandible (Obwegeser–Dal Pont method). In research procedure the data from medical anamnesis and data covered in questionnaires from logopedic anamnesis and examination were taken into consideration. The following research tools were used: anamnesis (appendix 1), logopedic questionnaires: The examination of motoric activity of articulatory organs by Z.M. Kurkowski and T. Woźniak (UMCS, Lublin) and The cart of child speech and pronunciation by A. Balejko. Every patient took part in the examination twice: before and three months after the orthognathic procedure. The realization of phonemes were evaluated visually as well as auditory. Results of conducted researches show that subjectively in 73.3% of patients the improvement of articulation after surgery was noticed and 33.3% of patients show better motoric activity of articulatory organs. The articulation disorders were indicated in all patients before operation, whereas after surgery they were observed in 46.7% of patients. The improvement of motoric activity of articulatory organs and rate of their movements after surgery was observed. To sum up, in all patients articulation disorders and incorrect, infantile type of swallowing before surgery were claimed. After orthognathic surgery the improvement of articulation as well as of motoric activity of articulatory organs was clearly visible, as confirmed also by patients. In order to achieve the optimal rehabilitation of incorrect articulation in patients with class III dentofacial deformity, it is necessary the interdisciplinary cooperation between speech therapist, orthodontist and dental surgeon.

Keywords

PL

wady zgryzu; wada szkieletowa twarzy; zaburzenia artykulacji; narządy artykulacyjne; zabieg ortognatyczny

EN

malocclusion; dentofacial deformity; articulation disorders; articulation organs; orthognatic surgery

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2018
• Volume: 47
• Issue: 1
• Pages: 71-95

Dates

published

2020-06-28

Contributors

author

Grabowska Karolina

• Niepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ALLEGRO w Białymstoku

author

Borys Jan

• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Plastycznej

author

Kosztyła-Hojna Bożena

• Uniwersytet Medyczny, Białystok, Zakład Fonoaudiologii Klinicznej i Logopedii

author

Antonowicz Bożena

• Uniwersytet Medyczny, Białystok, Zakład Chirurgii Stomatologicznej

author

Moskal-Jasińska Diana

• Uniwersytet Medyczny, Białystok, Zakład Fonoaudiologii Klinicznej i Logopedii

References

• Adamidis I., Spyropoulos M., 1992, Hyoid position and orientation in class I and class III malocclusions, „American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics”, 101(4), s. 308–312.
• Coff A.R.V., 1960, Clinical evaluation of cleft palate patients and their speech, „Plastic and Reconstructive Surgery”, 22(5), s. 33–41.
• Goodstein D.B., Cooper D., Wallace L., 1974, The effect on speech of surgery for correction of mandibular prognathism, „Oral Surgery”, 37(6), s. 846–849.
• Guay A., Maxwell D., Beecher R., 1978, A radiographic study of tongue posture at rest and during phonation of (s) in class III malocclusion, „The Angle Orthodontist”, 48, s. 10–22.
• Hassan T., Naini F.B., Gill D.S., 2007, The effects of orthognatic surgery on speech; a review, „Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”, 65(12), s. 2536–2543.
• Jastrzębowska G., 1995, Podstawy logopedii dla studentów logopedii, pedagogiki, psychologii i filologii, Opole, s. 23–29.
• Konopska L., Rucińska-Grygiel B., Górniak D., 1998, Zaburzenia artykulacji u osób z doprzednim iwadami zgryzu, „Magazyn Stomatologiczny”, 8(7), s. 32–37.
• Konopska L., 2007, Wymowa osób z wadą zgryzu, Szczecin.
• Kyung-Min O., Sung-Kyung S., Jeong-Eon P., Hyoung-Seob S., Lucia H.S.C, Yoon-Ji K, Yang-Ho P., 2013, Post-operative soft tissue changes in patients with mandibular prognathism after bimaxillary surgery, „Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery”, 41, s. 204–211.
• Lee A.S.Y, Whitehill T.L, Ciocca V., Samman N., 2002, Acoustic and perceptual analysis of the sibilant sound “s” before and after orthognatic surgery, „Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”, 60, s. 364–372.
• Lewandowski L., 1996, Badania zaburzeń mowy u pacjentów z progenią przed osteotomią żuchwy, „Czasopismo Stomatologiczne”, XLIX, 5, s. 335–339.
• Lewandowski L., 1996a, Badania artykulacji mowy u pacjentów z progenią po osteotomii żuchwy, „Czasopismo Stomatologiczne”, XLIX,6, s. 420–424.
• Lowe A.A, Yamagata Y., Sakuda M., 1985, Dentoskeletal and tongue soft-tissue correlates: A cephalometric analysis of rest position, „ American Journal of Orthodontics”, 88(4), s. 333.
• Łasiński W., 1993, Anatomia głowy dla stomatologów, Warszawa, s. 72–108.
• Łyszczarz J., Szot W., Loster B.W., 2012, Relation between oral breathing and frequency of malocclusions and respiratory efficiency in adolescence, „Journal of Stomatology”, 65(5), s. 714–728.
• Min-Ah K., Bo-Ram K., Jong-Kuk Y, Yoon-Ji R.K, Yang-Ho P., 2014, Head posture and pharyngeal Airways volume changes after bimaxillary surgery for mandibular prognathism, „Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery”, 42, s. 531–535.
• Murphy C., Kearns G., Sleeman D., Cronin M., Allen P.F., 2011, The clinical relevance of orthognatic surgery on quality of life, „ Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”, 40(9), s. 926–930.
• Pilch T., Bauman T., 2001, Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa.
• Pruszewicz A., Donat-Jasiak T., Barańczakowa Z., Lewandowski L., 1975, Ocena stanu otolaryngologicznego i foniatrycznego u chorych z progenią przed i po leczeniu operacyjnym, „Otolaryngologia Polska”, XXIX, 3, s. 237–243.
• Przygoński A., Arkuszewski P., 2005, Badania nad wpływem języka na powstawanie wad typu progenicznego i nawrotów pooperacyjnych, „Magazyn Stomatologiczny”, 4, s. 66–68.
• Raftowicz-Wójcik K., Matthews-Brzozowska T., 2005, Malocclusions and speech disorders – review of the literature, „Dental and Medical Problem”, 42, 1, s. 149–154.
• Raftowicz-Wójcik K., Matthews-Brzozowska T., 2006, Malloclussions in preschool children with/without articulation disorders, „Czasopismo Stomatologiczne”, LIX, 5, s. 361–367.
• Ruscello M.D., Tekieli M.E., Jakomis T., Cook L., Van Sickels J.E., 1986, The effects of orthognatic surgery on speech production, „American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics”, 89, s. 237–241.
• Shwarz C., Gruner F., 1976, Logopedic findings following advancement of the maxilla, „Journal of Maxillofacial Surgery”, 4, s. 40–55.
• Sołtys-Chmielowicz A., 2008, Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Kraków, s. 21–25.
• Styczek I., 1979, Logopedia, Warszawa, s. 338–352.
• Taher A., 1997, Speech defect associated with class III jaw relationship, „Plastic and Reconstructive Surgery”, 99(4), 1200.
• Vallino L.D., 1990, Speech, velopharyngeal function, and hearing before and after orthognatic surgery, „ Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”, 48(12), s. 1274–1281.
• Vallino L.D., 1993, Perceptual Characteristics of consonant errors associated with malocclusion, „Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”, 51, s. 850–856.