Postawy polskich konsumentów – od konsumpcjonizmu do zrównoważonej konsumpcji

• Authors: Anna Dąbrowska

Title variants

EN

Polish Consumers’ Attitudes – from Consumerism to Sustainable Consumption

RU

Отношение польских потребителей – от потребительства к устойчивому потреблению

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

Celem rozważań jest identyfikacja postaw polskich konsumentów − czy bardziej właściwy jest im konsumpcjonizm, czy raczej aspirują do nowoczesnych, odpowiedzialnych zachowań, czyli zmierzają w kierunku zrównoważonej konsumpcji? W artykule przedstawiono wyniki badania dotyczącego kompetencji polskich konsumentów. Przez kompetencje konsumentów rozumie się wiedzę teoretyczną i umiejętność praktyczną, wyróżniającą daną osobę łatwością sprawnej, skutecznej, odpowiadającej oczekiwaniom jakościowym, realizacji potrzeb niższego i wyższego rzędu przy zachowaniu odpowiedzialności za dokonywane wybory. Badanie typu omnibus przeprowadzono na reprezentatywnej 1000 osobowej próbie dorosłych Polaków w wieku 15-74 lata. Próba miała charakter losowo-kwotowy. Głównym celem badania była identyfikacja kompetencji konsumentów i ich znaczenia dla stymulowania innowacyjnych zachowań i zrównoważonej konsumpcji. Postawiono hipotezę, że kompetencje konsumentów, zarówno miękkie jak i twarde stymulują innowacyjne zachowania i kształtują postawy konsumentów zgodnie z koncepcją zrównoważonej konsumpcji. Badania dowiodły, że postawy Polaków są zróżnicowane, ale przeważają postawy związane z kultem posiadania. Uzyskane wyniki mają charakter poznawczy i aplikacyjny. Wyniki badania mogą być użyteczne dla praktyki gospodarczej i kształtowania polityki społecznej. Artykuł ma charakter teoretyczno-badawczy.

EN

An aim of considerations is to identify Polish consumers’ attitudes: What is more proper for them: consumerism or rather they aspire to modern, responsible behaviours, i.e. aim at sustainable consumption? In her article, the author presented findings of the research on Polish consumers’ competencies. Consumers’ competencies mean theoretical knowledge and practical ability distinguishing a given person with an ease of efficient, effective, answering the quality expectations fulfilment of needs of the higher and lower rank while maintaining responsibility for the choices being made. The survey of the omnibus type was carried out on the representative 1000-person sample of adult Poles aged 15-74. The sample was of the random and quota nature. The main objective of the research was to identify consumers’ competencies and their importance for stimulating innovative behaviours and sustainable consumption. There is put the hypothesis that consumers’ competencies, both soft and hard, stimulate innovative behaviours and shape consumers’ attitudes in accordance with the concept of sustainable consumption. The research proved that Poles’ attitudes are diversified, though there prevail attitudes connected with the cult of possession. The obtained results are of the cognitive and applicative nature. The research findings may be useful for the economic policy and for social policy formation. The article is of the theoretical and research nature.

RU

Цель рассуждений – выявить отношения польских потребителей: что им более свойственно – потребительство или, скорее всего, они нацелены на современное, ответственное поведение, т.е. идут по направлению к устойчивому потреблению? В статье представили результаты изучения, касающегося компетенций польских потребителей. Под компетенциями потребителей подразумеваются теоретические знания и практическое умение, выделяющие данное лицо простотой четкой, действенной, отвечающей качественным ожиданиям реализации потребностей более низкого и более высокого уровня при сохранении ответственности за совершенные выборы. Обследование типа всеобъемлющего обзора (англ. omnibus) провели на представительной выборке в 1000 человек взрослых поляков в возрасте 15-74 лет. Выборка имела случайно-квотный характер. Основной целью обследования было выявление компетенций потребителей и их значения для стимулирования инновационного поведения и устойчивого потребления. Поставили гипотезу, что компетенции потребителей, как «мягкие», так и «твердые», стимулируют отношения по- требителей в соответствии с концепцией устойчивого потребления. Обследования показали, что отношения поляков дифференцированы, но преобладают отношения, связанные с культом обладания. Полученные результаты имеют познавательный и прикладной характер. Результаты изучения могут быть полезными для хозяйственной практики и формирования общественной политики. Статья имеет теоретико-исследовательский характер.

Keywords

PL

zachowania konsumentów konsumpcjonizm; zrównoważona konsumpcja; badania

EN

consumers’ behaviours consumerism sustainable consumption; research

RU

поведение потребителей потребительство; устойчивое потребление; изучение

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2015
• Issue: 2 (355)
• Pages: 88-100

Contributors

author

Anna Dąbrowska

• Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur – Warszawa

References

• Bauman Z. (2000), Globalizacja, PIW, Warszawa.
• Bauman Z. (2007), Płynne życie, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
• Dąbrowska A., Janoś-Kresło M. (2013), Marnowanie żywności jako problem społeczny, „Handel Wewnętrzny”, nr 4.
• Dąbrowska A., Konsument na rynku usług w Polsce, Instytut Badań Rynku Konsumpcji i Koniunktur, Warszawa 2013.
• Dąbrowska A., Bylok F., Janoś-Kresło M., Kiełczewski D., Ozimek I. (2014), Kompetencje konsumentów – innowacyjne zachowania, zrównoważona konsumpcja, PWE, Warszawa (w druku).
• Fromm E. (1995), Mieć czy być, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Jastrzębska-Smolaga H. (2000), W kierunku trwałej konsumpcji. Dylematy, zagrożenia, szanse, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kiełczewski D., Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwóju (2008), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Komisja Europejska (2010), Preparatory study on food waste across EU 27, Bruksela, http://ec.europa.eu/environment/eussd/pdf/bio_foodwaste_report.pdf [dostęp: 10.06.2014].
• Kośmicki E. (2010), Zrównoważony rozwój w warunkach globalizacji gospodarki, Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• Pięć megatrendów, które w najbliższej przyszłości zmienią zachowania nabywców (2014), http://www.marketing-news.pl/message.php?art=35084.
• Podskrobko B. (2011), Metodologiczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju, (w:) Podskrobko B. (red.) Ekonomia zrównoważonego rozwoju w świetle kanonów nauki, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Białystok.
• Romaniszyn K. (2011), O sile konsumpcjonizmu, (w:) Romaniszyn K. (red.), Nowa droga do zniewolenia? O życiu w społeczeństwie konsumpcyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Rynek wewnętrzny w 2012 roku (2013), GUS, Warszawa.
• Twoje wybory zmieniają świat (2014),
• http://ec.europa.eu/polska/news/events/111010_chron_zasoby_pl.htm
• http://www.federacja-konsumentow.org.pl/n,60,832,28,1,zrownowazona-konsumpcja-czykonsumenci-sa-gotowi-ja-zaakceptowac.html
• http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_365_pres_en.pdf
• http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-2012-0014+0+DOC+XML+V0//PL
• http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm
• http://www.administrator24.info/artykul/id4618,ponad-500-kg-odpadow-komunalnych-na-osobe-w-ue
• http://www.greenpeace.org/poland/pl/co-robimy/substancje-toksyczne/odpady-elektroniczne/
• http://www.spidersweb.pl/2013/12/elektroniczne-smieci.html
• http://www.mg.gov.pl/files/upload/10902/Broszura%20konsumpcja.pdf