Wyznaczniki śląskości dawnych i współczesnych nazwisk mieszkańców Górnego Śląska

• Authors: Mitrenga Barbara
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article concerns Silesian anthroponomy. Using examples from two 19th century church registers indices from Upper Silesia, the author demonstrates which features of Silesian dialect are reflected in the surnames. Some phonetic features of the analysed names are discussed in the article, as well as the appearance of the suffixes -ok, -us, -el. Examples of names that bear traces of lexical archaisms and Silesian dialect are also discussed. In order to select the Silesian surnames the author uses data gathered in the Dictionary of surnames used in Poland in the beginning of the 21st century by K. Rymut.

Keywords

EN

anthroponomy; dialectal features; Silesian dialect; surnames at Upper Silesia

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2017
• Issue: 1 (19) W kręgu badań językoznawczych
• Pages: 129-145

Contributors

author

Mitrenga Barbara

• Instytut J􀄙zyka Polskiego im. Ireny Bajerowej, Uniwersytet 􀅒l􀄊ski w Katowicach, Polska

References

• Borek H., Szumska U., 1976, Nazwiska mieszkańców Bytomia od końca XVI wieku do roku 1740. Studium nazewnicze i społeczno­‑narodowościowe, Warszawa–Wrocław.
• Bystroń J.S., 1993, Nazwiska polskie, Warszawa.
• Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S., 2006, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
• Kaleta Z., 1998, Nazwisko w kulturze polskiej, Warszawa.
• Kallus B., 2015, Słownik gōrnoślōnskij gŏdki, Chorzów. (SGG)
• Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., red., 1919, Słownik języka polskiego, t. 7, Warszawa. (SW)
• Kowalska A., 1970, Język polski w szesnastowiecznych księgach miejskich Tarnowskich Gór, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Kowalska A., 1978a, Najczęstsze typy nazw osobowych w Tarnowskich Górach w drugiej połowie XVI wieku, „Zaranie Śląskie”, r. 41, z. 1.
• Kowalska A., 1978b, Nazwiska mieszkańców Katowic w siedemnastowiecznej księdze metrykalnej, w: Lubaś W., Wilkoń A., red., Prace językoznawcze, t. 4, Onomastyka, Katowice.
• Lech­‑Kirstein D., 2008, Nacechowanie dialektalne opolskich nazwisk, „Studia Śląskie”, t. 67.
• Łobodzińska R., 2012, Średniopolskie nazwiska śląskie motywowane nazwami roślin, w: Łuc I., Pogłódek M., red., W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi, Katowice.
• Magda­‑Czekaj M., 2003, Historyczne nazwiska ludności Olesna na Śląsku Opolskim, Kraków.
• Milerski W., 1996, Nazwiska cieszyńskie, Warszawa.
• Rospond S., 1960, Nazwiska Ślązaków, Opole.
• Rospond S., 1967–1973, Słownik nazwisk śląskich, cz. 1–2, Wrocław–Warszawa–Kraków. (SNŚ)
• Rymut K., 1999–2001, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno­‑etymologiczny, t. 1–2, Kraków. (NP)
• Rymut K., 2003, Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku, Kraków (płyta CD).
• Siuciak M., 1998, Język śląskich utworów scenicznych z lat 1864–1922, Katowice.
• Siuciak M., 2012, Czy w najbliższym czasie powstanie język śląski?, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 19 (39), z. 2.
• Sochacka S., 1999, Cechy dialektalne toponimii śląskiej, w: Wyderka B., red., O kształcie języka. Studia i rozprawy, Opole.
• Synowiec H., 1992, Sprawność językowa uczniów w śląskim środowisku gwarowym. Problemy, badania, konsekwencje dydaktyczne, Katowice.
• Synowiec H., 2013, Śląska ojczyzna polszczyzna z perspektywy edukacyjnej. Wybór zagadnień, Katowice.
• Tambor J., 2008, Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Katowice.
• Tambor J., 2010, O potrzebie szerszych badań nad współczesną śląszczyzną, w: Szczepański M.S., Nawrocki T., Niesporek A., red., Deficyty badań śląskoznawczych, Katowice.
• Urbańczyk S., red., 1970 i 1984, Słownik staropolski, t. 6 i 9, Wrocław i in. (SStp)
• Wysocka F., red., 2003, Mały słownik zaginionej polszczyzny, Kraków. (MSZP)
• https://familysearch.org/search/image/index?owc=MHX3-JWL%3A361904901%2C36197 2001%3Fcc%3D2114433 [dostęp: styczeń–luty 2017].
• https://familysearch.org/search/image/index?owc=MHX7-PZ9%3A361904901%2C362306 801%3Fcc%3D2114433 [dostęp: styczeń–luty 2017].
• http://siliusradicum.pl/zasoby/indeksy/stare­‑tarnowice/ [dostęp: styczeń–luty 2017].
• http://siliusradicum.pl/zasoby/indeksy/zyglin­‑ii/ [dostęp: styczeń–luty 2017].
• http://www.gwarypolskie.uw.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=854&Itemid=19 [dostęp: 20.01.2017].