Wspólnoty lokalne w Grecji między religią a życiem

• Authors: Ewa Nowicka

Title variants

EN

Local Communities in Greece Between Religion and Life

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje pewien aspekt greckiej kultury, która – nie stosując żadnych ocen – przedstawia w swoich intensywnych przejawach lokalności wzór dla antropologa wyjątkowo interesujący. Wnika on w tajniki i szczegóły ściśle lokalnej i terytorialnej (wioskowej lub wyspowej) więzi społecznej na obszarze Grecji, szczególnie ważnej dla zrozumienia społeczeństwa greckiego. Emil Durkheim znalazłby w tych analizach doskonałą ilustrację swojej tezy, iż religia jest tam, gdzie społeczeństwo uprawia kult samego siebie. Artykuł zawiera refleksję antropologa społecznego nad obrzędowością religijną we współczesnej Grecji zarówno w środowisku wiejskim, jak i miejskim na terenie Macedonii Egejskiej. Materiał empiryczny pochodzi z kilkuletnich badań terenowych przeprowadzonych w latach 2005–2010. Przedmiotem analizy jest stosunek do religii, uczestnictwo w religijnych obrzędach między innymi pewnej specyficznej kategorii Greków, migrantów powrotnych – tych, którzy powrócili (czasem w drugim pokoleniu) do rodzinnego kraju po długim okresie politycznej emigracji w Polsce i innych krajach bloku wschodniego. Wśród badanych określanych zbiorczo jako Grecy, zwłaszcza na północy kraju, to etniczne/narodowe mniejszości. Analizie zostały poddane religijne obrzędy w wioskach Macedonii Egejskiej (Loutra) i Epiru (Samarina), a także zachowania uczestników takich obrzędów jak chrzty czy nabożeństwa wypominkowe w różnych miejscowościach. Wnioskiem jest stwierdzenie, że to poczucie jedności, solidarności i więzi społeczne. Wspólna zabawa, przebywanie razem, odbywanie wspólnie wielu czynności rytualnych, które wprawdzie wiążą się ze świętem religijnym, ale daleko sięgają w życie świeckie, pełnią funkcje integracyjne. Uzasadnia to oparcie się na socjocentrycznej Durkheimowskiej koncepcji religii.

EN

The article shows certain aspect of Greek culture, which presents in its intensive manifestations a pattern particularly interesting for an anthropologist. It explores secrets and details of local and territorial (village or island) vital for the understanding of the Greek society social bonds on the territory of Greece. Emil Durkheim would have found in the analysis a perfect illustration of his statement that religion is there, where the society worships itself. The article contains a reflection of a social anthropologist on religious rituality in contemporary Greece both in the rural and municipal environment on the territory of Aegean Macedonia. Empirical material was collected during several years of fieldwork in the years 2005-2010. The subject of the analysis is an attitude towards religion, participation in the religious rituals of certain particular category of Greeks, return migrants who have come back (sometimes in the second generation) to the home country after a long period of political migration in Poland and other communist countries. Among the researchees described as Greek, especially in the northern Greece, they are ethnic/national minorities. Religious rituals in the villages of Aegean Macedonia (Loutra) and Epir (Samarina) have been analyzed as well as the behavior of the participants of such rituals like baptisms, post-funeral ceremonies in different villages. The conclusion is the statement about unity, solidarity and social bonds. A common celebration, being together, performing of ritual activities, which are part of religious celebration, go further into mundane life, fulfill integrative functions. This justificates the usage of Durkheim’s sociocentric concept of religion.

Keywords

PL

Grecy; lokalność; religia; obrzędy; Durkheim

EN

Durkheim; Greek; locality; religion; rituals

• Publisher: Instytut Socjologii UW
• Journal: Stan Rzeczy
• Year: 2012
• Issue: 2(3)
• Pages: 157-179

Dates

published

2012

Contributors

author

Ewa Nowicka

• Uniwersytet Warszawski

References

• Durkheim, Emil. 1963. Sociologie et philosophie. Paris: Presses Universitaires de France.
• Durkheim, Emil. 1990. Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii. Przeł. A. Zadrożyńska. Warszawa.
• Herzfeld, Michael. 2007. Zażyłość kulturowa. Poetyka społeczna w państwie narodowym, Przeł. M. Buchowski. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Nowicka, Ewa. 2008a. Hermes Odyseusz i greckie powroty do ojczyzny. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Nowicka, Ewa. 2008b. Identity of Greek repatriates from Poland. Return home or new migration? W: E. Nowicka, H. Firouzbakhch (red.). Homecoming. An Anthropology of Return Migrations. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 59–78.
• Smolicz Jerzy. 1984. Wartości rdzenne. W: Kultura i społeczeństwo.
• Smolicz, Jerzy. 2000. Współkultury Australii. Warszawa: Oficyna Naukowa
• Szacki, Jerzy. 2002: Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wace, Alan J.B. i Thompson Maurice. 1914. The nomads of the Balkans. An account of life and customs among the Vlachs of northern Pindus. London: Methuen & Co. ltd..

Identifiers

ISSN

2083-3059