Czy w "Strachopolis" Doroty Wieczorek straszy?

• Authors: Slany Katarzyna

Title variants

EN

Are There Monsters in Dorota Wieczorek’s "Strachopolis"?

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article Are There Monsters in Dorota Wieczorek’s Strachopolis? analyzes selected elements of the topos of fear in the aponymous IBBY-awarded children’s novel. The author is interested in the contemporary version of the topoi of fear embedded in the landscape of globalized existence affected by the phenomenon of supermarketization and consumerism. In the article, the topic of fear highlighted by Wieczorek, is reinterpreted through the prism of a number of sociological theories, notably, Marc Augé’s concept of non-places, Zygmunt Bauman’s postmodern construct of “liquid life”, and Jeffrey J. Cohen’s cultural theory of monster. In Wieczorek’s novel, “monster” is a social metaphor for the excluded whom Bauman has called homo sacer. Their societal degradation in the fairy-tale futuristic metropolis is conditioned upon the post-panopticon power, exercised as persecution of the “Other’s” ethnic and gender identity. The excluded are thus outsiders, if not the discarded “social pariahs”. Besides presenting the sociological and cultural theme of the monstrum, the article further discusses the strategy of carnivalization put forward by Bachtin. This shift leads to the victory of the Others-Monsters as subjects within the liquid modernity. It makes the novel intriguing both on the textual and didactic plane.

Keywords

EN

gothic; fantastic; monster; monsters; monstrosity; fiction; Polish literature after 1989; Polish literature for children

• Publisher: Ośrodek Badawczy Facta Ficta
• Journal: Creatio Fantastica
• Year: 2017
• Issue: 1(56)
• Pages: 7-23

Contributors

author

Slany Katarzyna

• Uniwersytet Pedagogiczny

References

• Augé, Marc, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przekł. Roman Chymkowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2012.
• Bachtin, Michaił, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przekł. Anna i Andrzej Goreniowie, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975.
• Baluch, Alicja, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1992.
• Bauman, Zygmunt, Płynne życie, przekł. Tomasz Kunz, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007.
• Burszta, J. Wojciech, Samotność w świecie nadmiaru. Przedmowa do wydania polskiego, w: Augé Marc, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przekł. Roman Chymkowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2012.
• Carroll, Noël, Filozofia horroru albo paradoksy uczuć, przekł. Mirosław Przylipiak, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2004.
• Chrobak, Małgorzata, Obcość jako kategoria interpretacyjna w badaniach nad dzieciństwem i literaturą dla dzieci, w: Children Studies jako perspektywa interpretacyjna. Studia i szkice, red. Jolanta Sztachelska, Karolina Szymborska, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2014.
• Cohen, J. Jeffrey, Monster Culture (Seven Theses), w: Monster Theory. Reading Culture, red. Jeffrey J. Cohen, Minneapolis-London: University of Minnesota Press 1996.
• Czaja, Dariusz, Nie-miejsca. Przybliżenia, rewizje, w: Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, red. Dariusz Czaja, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2013.
• Eco, Umberto, Superman w literaturze masowej: powieść popularna: między retoryką a ideologią, przekł. Joanna Ugniewska, Kraków: Wydawnictwo Znak 2008.
• Głowiński, Michał, Mity przebrane: Dionizos, Narcyz, Prometeusz, Marchołt, labirynt, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1990.
• Has-Tokarz, Anita, „Horror architektoniczny”: o fizycznym i semantycznym statusie przestrzeni w literaturze i filmie grozy, w: Literatura i wyobraźnia: prace ofiarowane profesorowi Tadeuszowi Żabskiemu w 70 rocznicę urodzin, red. Jacek Kolbuszewski, Wrocław: Agencja Wydawnicza a Linea 2006.
• Has-Tokarz, Anita, Horror w literaturze współczesnej i filmie, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2011.
• Kłocińska, Agata, Karnawał wobec sacrum. O ludyczności kultury współczesnej, „Kultura i Wartości” 2012, nr 3, ss. 117-134.
• Kopaliński, Władysław, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1993.
• Kristeva, Julia, Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przekł. Maciej Falski, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007.
• Marcela, Mikołaj, Monstruarium nowoczesne, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2015.
• Michułka, Dorota, Staniów Bogumiła, Wbrew infantylizacji. Czarny Młyn Marcina Szczygielskiego – między realizmem magicznym a powieścią grozy dla dzieci, w: Światy dzieciństwa. Infantylizacje w literaturze i kulturze, red. Małgorzata Chrobak, Katarzyna Wądolny-Tatar, Kraków: Universitas 2016.
• Mikołajski, Maciej, Apokalipsa zombie jako karnawał: odczytanie narracji o żywych trupach w kluczu Bachtinowskim, w: Zombie w kulturze, red. Ksenia Olkusz, Kraków: Ośrodek Badawczy Facta Ficta 2016.
• Nikolajeva, Maria, From Mythic to Linear. Time in Children’s Literature, Lanham: Scarecrow Press 2000.
• Nycz, Ryszard, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Kraków: Universitas 2009.
• Olkusz, Ksenia, Jak „ugryźć” temat? Wieloaspektowość figur zombie, w: Zombie w kulturze, red. Ksenia Olkusz, Kraków: Ośrodek Badawczy Facta Ficta 2016.
• Olkusz, Ksenia, Literatura zombiecentryczna jako narracje końca i początku, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2016, nr 2, ss. 33-45.
• Olkusz, Ksenia, Nikt nie jest bez winy. Teorie spiskowe w literackich narracjach zombiecentrycznych, „Czas Kultury” 2016, nr 2, ss. 73-80.
• Olkusz, Ksenia, Przestrzeń strachu. O mieście we współczesnej polskiej fantastyce grozy, „Kultura Miasta” 2010, nr 1(6), ss. 45-52.
• Olkusz, Ksenia, Archetyp „złego miejsca”. Opowiadania grozy Algernona Blackwooda, „Studia Filologiczne” 2007, ss. 217-228.
• Papuzińska, Joanna, Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 1996.
• Rąbkowska, Ewelina, „Śmieciowe” zwierzęta (trash animals) i „dzieci śmieci”. Relacje dziecka i zwierzęcia w literaturze dla dzieci i młodzieży, w: Czytanie menażerii. Zwierzęta w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. Anna Mik, Patrycja Pokora, Maciej Skowera, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 2016.
• Skowera, Maciej, Literackie spotkania istot podporządkowanych. Studium przypadku: Miasteczko Ostatnich Westchnień Grzegorza Gortata, w: Czytanie menażerii. Zwierzęta w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. Anna Mik, Patrycja Pokora, Maciej Skowera, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 2016.
• Slany, Katarzyna, Groza w literaturze dziecięcej. Od Grimmów do Gaimana, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2016.
• Slany, Katarzyna, Monstruarium ludyczne w anglojęzycznych książkach obrazkowych dla dzieci, „Guliwer” 2016, nr 2, ss. 23−36.
• Sznajderman, Monika, Błazen, maski, metafory, Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2014.
• Urbańczyk Lidia, Śmierć w literaturze i kulturze dziecięcej, czyli o problemach dziecięcej tanatologii, „Amor Fati” 2015, nr 2, ss. 73−82.
• Wieczorek, Dorota, Strachopolis, Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2015.
• Wieczorkiewicz, Anna, Monstruarium, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2009.
• Wolny-Hamkało, Agnieszka, Śmierć przedmieścia, w: Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, red. Dariusz Czaja, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2013.