Wkład Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” w rozwój kultury fizycznej na Pomorzu Zachod-nim w latach 1948–1955

• Authors: Ryszard Stefanik , Maciej Zawadzki

Title variants

EN

The contribution of The Public Organization “Service to Poland” to the development of physical culture in Western Pomerania in the years 1948–1955

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W roku 1948 została utworzona Powszechna Organizacja „Służba Polsce” (PO „SP”), któ-rej celem było wykorzystanie młodzieży w procesie odbudowy kraju, jej wyszkolenie wojskowe oraz polityczna indoktrynacja. Przyszłość socjalistycznego kraju, uzależnionego od Związku Radzieckiego, w dużej mierze była uwarunkowana od odpowiedniego stopnia posłu-szeństwa społeczeństwa oraz efektywnej pracy na rzecz rozwoju gospodarki państwowej. Znaczną rolę w tym procesie przypisano realizacji organizacji PO „SP”, która obligatoryjnie miała objąć całą polską młodzież w wieku od 16. do 21. roku życia. Usprawnianie bojowe realizowano także w formie zajęć wychowania fizycznego oraz rywalizacji sportowej, która z czasem stała się ważnym elementem życia organizacyjnego. Szczególnego znaczenia nabrała działalność na wsi. Pomagano w tworzeniu kół Ludowych Zespołów Sportowych (LZS), organizowano zawody sportowo-strzeleckie, niedziele sportowe i spartakiady LZS. W badaniach przeprowadzono analizę materiałów archiwalnych, prasowych i literatury przedmiotu, stosując metodę indukcyjną. Wyciągane były także wnioski bez możliwości bezpośredniego wglądu do odpowiednich materiałów i bazując na wiedzy poza źródłowej (metoda dedukcji).

EN

In 1948 The Public Organization „Service to Poland” (Powszechna Organizacja “Służba Polsce”: PO “SP”) was established which aimed at using youths to rebuild the country, their military training and indoctrination. The future of socialistic country. dependent on Soviet Union was mainly depending on the right degree of society obedience and effective work for de-velopment of state economy. Significant role in this process was played by PO “SP”, which was supposed to cover entire Polish youths aged 16 to 21. The improvement of combat skills was realized in the form of physical education and sport competition, which in time became an important element of organization life. This activity has gained special meaning in the rural parts of country. Creating circles of Folk Sports Teams (LZS) was helped, sport – shooting competitions, sport Sundays and LZS Spartakida’s were organized. The research involved analysis of archival and press materials as well as literature on the subject applying the inductive method. Furthermore, conclusions were drawn without the possibility of direct access to relevant materials, as well as based on knowledge beyond the source (the method of deduction).

Keywords

PL

historia; sport; propaganda; Pomorze Zachodnie; okres po 1945 roku

EN

history; West Pomerania; sport; propaganda; years after 1945

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
• Year: 2019
• Volume: 2
• Issue: 4
• Pages: 77-99

Contributors

author

Ryszard Stefanik

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia

author

Maciej Zawadzki

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia

References

• Chełmecki J., Działalność Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w latach 1946–1948, [w:] L. Szymański i Z. Schwarcer (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 2, Wrocław 1996, s. 157–172.
• Chełmecki J, Wkład Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przyspo-sobienia Wojskowego w modernizację programu rozwoju kultury fizycznej w Polsce (1927–1939), [w:] R. Wasztyl (red.), Polska kultura fizyczna w czasach zaborów i Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków 2002, s. 299–311.
• Hellwig J., Powszechna Organizacja Służba Polsce, Warszawa 1977.
• Laskiewicz H., Ponadlokalne organizacje kultury fizycznej na Pomorzu Zachod-nim (1945–1957), Szczecin 1996.
• Lesiakowski K., Powstanie Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” w 1948 r. Z polityki stalinowskiej wobec młodzieży polskiej, „Przegląd Nauk Histo-rycznych” 2002, nr 1, s. 123–144.
• Lesiakowski K., Powszechna Organizacja „Służba Polsce” (1948–1955): po-wstanie, działalność, likwidacja, t. 1–2, Łódź 2008.
• Lesiakowski K., Werbunek młodzieży do brygad Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” (1948–1955), „Dzieje Najnowsze” 2004, nr 2, s. 155–169.
• Michnowska J., Powstanie i działalność Powszechnej Organizacji „Służba Pol-sce” na Dolnym Śląsku w latach 1948–1955, „Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu” 1981, t. 16, s. 51–154.
• Nowakowski A., Prawo sportowe w Polsce po II wojnie światowej (1945–2000), [w:] T. Jurek (red.), Studia z dziejów kultury fizycznej, Gorzów Wlkp. 2002, s. 419–429.
• Ordyłowski M., Szymański L., „Moskwa 80”. Igrzyska XXII Olimpiady w świe-tle operacyjnej działalności polskiej służby bezpieczeństwa, Wrocław 2017.
• Szymański L., Kultura fizyczna w polityce II Rzeczypospolitej, Wrocław 1995.
• Szymański L., Kultura fizyczna i turystyka w polityce Polski Ludowej, 1944–1989, Wrocław 2004.

Identifiers

DOI

10.16926/sit.2019.02.35