Czy możliwe jest odczytanie dysku z Fajstos?

• Authors: Handzel Zbigniew , Gajer Mirosław

Title variants

EN

Is Decipherment of the Phaistos disc Possible?

• Languages of publication: PL

Abstracts

Obecnie dysk z Fajstos jest bardzo dobrze znanym zabytkiem archeologicznym, który został odnaleziony w 1908 roku przez włoskiego archeologa L. Perniera w ruinach minojskiego pałacu położonego na Krecie w pobliżu miejscowości Fajstos. Uważa się także dość powszechnie, że dysk z Fajstos zawiera zapis tekstu w jakimś języku naturalnym, który został sporządzony przy użyciu pisma sylabicznego. Jednak bardziej szczegółowe analizy pozwalają ujawnić, że dysk z Fajstos zawiera również liczne anomalie o charakterze statystycznym. W artykule autorzy podejmują próbę odpowiedzi na pytanie czy pewne złożone wzory geometryczne oraz innego rodzaju anomalie statystyczne mogły powstać w sposób spontaniczny podczas procesu sporządzania inskrypcji zawartej na powierzchni dysku. Analizy przeprowadzone przez autorów jednoznacznie dowodzą, że rozważane wzory geometryczne, a także i pozostałe anomalie statystyczne, zostały z całą pewnością wykonane w sposób intencjonalny, w związku z czym zachodzą uzasadnione podejrzenia, że dysk z Fajstos nie zawiera w ogóle żadnego tekstu zapisanego w jakimkolwiek języku, a wszelkie próby jego odczytania czynione są na próżno, ponieważ są z gruntu pozbawione jakiegokolwiek sensu. (abstrakt oryginalny)

EN

The Phaistos Disc is now-a-days a very well-known archeological artifact that was found by the Italian scientist L. Pernier in 1908 during his excavations in Crete in the ruins of the Minoan palace in the vicinity of the town of Phaistos. It is commonly believed that the Phaistos Disc contains a natural language text written with the use of some kind of a syllabic script. But in closer analysis it becomes clear that the Phaistos disc contains many statistical anomalies. The aim of the paper is to attempt to answer the question whether it is possible that some compound geometrical patterns and other statistical anomalies could appear at random during the process of writing. The findings strongly suggest that the geometrical patterns and other statistical anomalies on the Phaistos Disc were made intentionally and for this reason it is highly possible that this object does not contain any natural language text and all trials of its decipherment are made in vain, because they have no sense at all.(original abstract)

Keywords

PL

Archeologia; Zabytki; Językoznawstwo; Badania naukowe

EN

Archaeology; Monuments; Linguistics; Scientific research

• Publisher: Wydawnictwo WSEI Kraków
• Journal: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
• Year: 2017
• Issue: 13
• Pages: 104-117

Contributors

author

Handzel Zbigniew

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie

author

Gajer Mirosław

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

References

• Bonfante L., Język etruski, Wydawnictwo RTW, Warszawa 1998.
• Bradshaw A., The Overcuts on the Phaistos Disc, "Kadmos" 1977, vol. 16, nr 2, s. 99-110.
• Cate A.T., Patterns on an Ancient Artifact: A coincidence?, "Statistica Neerlandica" 2011, vol. 65, nr 1, s. 116-124.
• Cate A.T., A Statistical Analysis of the Rotated Signs of the Phaistos Disc, "Pioneer Journal of Theoretical and Applied Statistics" 2013, vol. 6, nr 2, s. 81-88.
• Chadwick J., Pismo linearne B, Wydawnictwo RTW, Warszawa 1998.
• Ciechanowicz J., Cień Minotaura, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1996.
• Duhoux Y., How Not to Decipher the Phaistos Disc: A Review, "American Journal of Archaeology" 2000, nr 104, s. 597-600.
• Eisenberg J.M., The Phaistos Disc: A one Hundred-Year-Old Hoax?, "Minerva", lipiec-sierpień 2008, s. 9-24.
• Gajer M., Zastosowanie metod lingwistyki komputerowej do analizy starożytnych inskrypcji, "Informatyka Teoretyczna i Stosowana" 2008, r. 8, nr 14, s. 53-62.
• Gajer M., Czy zagadkowy dysk z Fajstos w istocie zawiera odciśnięty w glinie zapis tekstu w pewnym języku naturalnym?, "Lingwistyka Stosowana" 2017, t. 21, s. 23-37.
• Jackson M.P., A Statistical Study of the Phaistos Disc, "Kadmos" 1999, t. 38, s. 19-30.
• Jackson M.P., Structural Parallelism on the Phaistos Disc. A Statistical Analysis, "Kadmos" 2000, Bd. 39, s. 57-71.
• Kondratow A., Zaginione cywilizacje, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1988.
• Majewicz A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
• Popko M., Ludy i języki starożytnej Anatolii, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa 1999.
• Reczko W., Analyzing and Dating the Structure of the Phaistos Disk, "Archaeological and Anthropological Sciences" 2009, nr 1, s. 241-245.