Dyskursy o homoseksualności w doświadczeniu kandydatów do duchowieństwa w Kościele rzymskokatolickim

• Authors: Dorota Hall

Title variants

EN

The discourses on homosexuality in the experience of candidates to priesthood in the Roman Catholic Church

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje kwestię przenikania się dyskursów o homoseksualności z osobistym doświadczeniem osób, które rozpoznają w sobie pragnienie homoerotyczne. Dotyczy on mężczyzn, którzy zdecydowali się na formację kapłańską, a później odstąpili od studiów seminaryjnych i dziś deklarują się jako homoseksualni lub biseksualni, w większości jako rzymscy katolicy. Pokazuje, że mężczyźni ci na etapie przystępowania do formacji i w jej trakcie ulegali nie tylko wyobrażeniom o homoseksualności kształtowanym przez Kościół rzymskokatolicki, ale także wyobrażeniom obecnym w szerszej przestrzeni dyskursywnej, które w Polsce ostatnich dekad dynamicznie się zmieniały. Związane z seksualnością samorozumienie uczestników badań wchodziło zatem w różne, specyficzne dla danego momentu historycznego, związki z odczuwanym przez nich powołaniem i funkcjonowaniem w społeczności seminaryjnej.

EN

The article focuses on how discourses about homosexuality penetrate the personal experience of those aware of their homoerotic desire. It discusses the experience of men who undertook priestly formation, later departed from the seminary studies, and today declare themselves as homo- or bisexual, the majority as Roman Catholics. It shows that at the threshold and during the formation, these men were influenced by the ideas about homosexuality promoted not only within the Roman Catholic Church, but also in the wider discursive space – and those have dynamically changed in Poland of the last decades. Correspondingly, the sexuality-related self-understanding of the study participants came into various, specific to a given historical moment, relationships with their vocation.

Keywords

PL

socjologia religii; homoseksualność; Kościół rzymskokatolicki; seminaria duchowne; powołanie

EN

sociology of religion; homosexuality; Roman Catholic Church; seminaries; vocation

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2019
• Issue: 3(234)
• Pages: 109-134

Contributors

author

Dorota Hall

• Instytut Filozofii i Socjologii PAN

References

• Arcimowicz, Krzysztof, Aleksander Wasiak-Radoszewski i Katarzyna Dębska. 2014. Polski dyskurs publiczny dotyczący rodzin z wyboru w latach 2003–2013. „Studia Socjologiczne” 215, 4: 79–110.
• Baniak, Józef. 2000. Wierność powołaniu a kryzys tożsamości kapłańskiej. Studium socjologiczne na przykładzie Kościoła w Polsce. Poznań: UAM Wydział Teologiczny.
• Baniak, Józef. 2012. Powołania do kapłaństwa i do życia zakonnego w Polsce w latach 1900–2010. Studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
• Baniak, Józef. 2017. Bezżenność i czystość seksualna księży rzymskokatolickich w świadomości katolików świeckich i osób duchownych w Polsce. Założenia i rzeczywistość. Kraków: Nomos.
• Boellstorff, Tom. 2005. The Gay Archipelago: Sexuality and Nation in Indonesia. Princeton – Oxford: Princeton University Press.
• Clark, Stephen J. 2006. Gay Priests and Other Bogeymen. „Journal of Homosexuality” 51, 4: 1–13. DOI: 10.1300/J082v51n04_01.
• Cozzens, Donald B. 2000. The Changing Face of Priesthod. Collegeville: The Liturgical Press.
• Dębińska, Maria. 2015. Prawo, seksuologia a transpłciowość. Przemiany społeczno-kulturowych praktyk konstruowania płci w Polsce (1964–2012). Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. Anny Wieczorkiewicz. Uniwersytet Warszawski, Wydział Historyczny.
• Dzierżanowski, Marcin. 2013. Prawo do miłości. „Wprost” 39: 36–38.
• Fiedotow, Agata. 2012. Początki ruchu gejowskiego w Polsce (1981–1990). W: M. Kula (red.). Kłopoty z seksem w PRL. Rodzenie nie całkiem po ludzku, aborcja, choroby, odmienności. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 241–258.
• Fitzgibbons, Richard i Dale O’Leary. 2011. Sexual Abuse of Minors by Catholic Clergy. „The Linacre Quarterly” 78, 3: 252–273. DOI: 10.1179/002436311803888276.
• Foucault, Michel. 2000. Historia seksualności, tom I: Wola wiedzy. Tłum. B. Banasiak, K. Matuszewski. Warszawa: Czytelnik.
• Greene, Darrell C., Cecile Brennan i Paula J. Britton. 2017. Exploration of psychological distress in gay, bisexual, and heterosexual Roman Catholic priests. „Psychology of Religion and Spirituality” 9, 4: 401–411. DOI: 10.1037/rel0000047.
• Hall, Dorota. 2016. W poszukiwaniu miejsca. Chrześcijanie LGBT w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN. http://rcin.org.pl/ifis/publication/85256 (dostęp 4.03.2019).
• Hall, Dorota. 2019. Trzy relacje o stosowaniu watykańskiej Instrukcji o dopuszczaniu do seminariów duchownych i święceń „osób z tendencjami homoseksualnymi”. W: J. Kaczmarek (red.). Między socjologią a filozofią i teologią. Księga jubileuszowa dla Profesora Józefa Baniaka z okazji 70-lecia urodzin oraz 40-lecia pracy naukowo-badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM (w druku).
• Holt, Karen i Christina Massey. 2013. Sexual Preference or Opportunity: An Examination of Situational Factors by Gender of Victims of Clergy Abuse. „Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment” 25, 6: 606–621. DOI: 10.1177/1079063211425690.
• Janion, Ludmiła. 2018. Odmienność płciowa w Polsce czasów transformacji. Kulturoznawcza analiza dyskursu. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. Agnieszki Graff. Uniwersytet Warszawski, Wydział Artes Liberales.
• John Jay College of Criminal Justice. 2004. The nature and scope of sexual abuse of minors by Catholic priests and deacons in the United States, 1950–2002. Washington, DC: United States Conference of Catholic Bishops. http://www.usccb.org/issues-and-action/child-and-youth-protection/upload/The-Nature-and-Scope-of-Sexual-Abuse-of-Minors-by-Catholic-Priests-and-Deacons-in-the-United¬States-1950-2002.pdf. Dostęp 4.03.2019.
• John Jay College of Criminal Justice. 2011. The causes and context of sexual abuse of minors by Catholic priests in the United States, 1950–2010. Washington, DC: United States Conference of Catholic Bishops. https://www.usccb.org/issues-and-action/child-and-youth-protection/upload/The-Causes-and-Context-of-Sexual-Abuse-of-Minors-by-Catholic-Priests-in-the-United-States-1950-2010.pdf (dostęp 4.03.2019).
• Kappler, Stephan, Kristin A. Hancock i Thomas G. Plante. 2013. Roman Catholic Gay Priests: Internalized Homophobia, Sexual Identity, and Psychological Well-Being. „Pastoral Psychology” 62, 6: 805–826. DOI: 10.1007/s11089-012-0505-5.
• Katechizm Kościoła Katolickiego. 1998. Watykan.
• Kochanowski, Jacek. 2004. Fantazmat zróżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów. Kraków: Universitas.
• Kongregacja Nauki Wiary. 1986. List do biskupów Kościoła katolickiego o duszpasterstwie osób homoseksualnych. Watykan.
• Kongregacja Wychowania Katolickiego. 2005. Instrukcja dotycząca kryteriów rozeznawania powołania w stosunku do osób z tendencjami homoseksualnymi w kontekście przyjmowania ich do seminariów i dopuszczania do święceń. Watykan.
• Kościańska, Agnieszka. 2014. Płeć, przyjemność i przemoc. Kształtowanie wiedzy eksperckiej o homoseksualności w Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kulpa, Robert i Joanna Mizielińska (red.). 2011. De-Centring Western Sexualities: Central and Eastern European Perspectives. Farnham – Burlington: Ashgate.
• McGlone, Gerard J. 2003. Prevalence and Incidence of Roman Catholic Clerical Sex Offenders. „Sexual Addiction & Compulsivity: The Journal of Treatment & Prevention” 10, 2–3: 111–121. DOI: 10.1080/10720160390230628.
• Murphy, Sheila M. 1992. A Delicate Dance: sexuality, celibacy, and relationships among catholic clergy and religious. New York: Crossroad Publishing Company.
• Plante, Thomas G. 2007. Homosexual Applicants to the Priesthood: How Many and Are They Psychologically Healthy? „Pastoral Psychology” 55, 4: 495–498. DOI: 10.1007/s11089-006-0051-0.
• Plummer, Ken. 2010. Generational Sexualities, Subterranean Traditions, and the Hauntings of the Sexual World: Some Preliminary Remarks. „Symbolic Interaction” 33, 2: 163–190. DOI: 10.1525/si.2010.33.2.163.
• Sipe, Richard A. W. 1990. A Secret World: sexuality and the search for celibacy. New York – London: Brunner-Routledge.
• Sipe, Richard A. W. 2003. Celibacy in Crisis: a secret world revisited. New York – Hove: Brunner-Routledge.
• Sypniewski, Zbyszek i Błażej Warkocki (red.). 2004. Homofobia po polsku. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Szcześniak, Magda. 2016. Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, Instytut Kultury Polskiej UW.
• Wolf, James G.1989. Gay Priests. New York: Harper & Row.

Identifiers

DOI

10.24425/sts.2019.126149