Edukacja dorosłych w sytuacjach kryzysów oraz wsparcia społecznego

• Authors: Stochmiałek Jerzy

Title variants

EN

Adult education in crisis situations and social support

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pandemia COVID – 19 oraz tocząca się wojna na Ukrainie są źródłem wielu sytuacji trudnych, kryzysów życiowych i katastrof, co wymaga udzielania pomocy i wsparcia społecznego. W tym, z konieczności krótkim, artykule zaprezentowano wybrane aspekty występowania kryzysów, krytycznych wydarzeń życiowych, zaburzeń po stresie traumatycznym, lęku przed śmiercią oraz procesów przezwyciężania trudności, udzielania pomocy i wsparcia społecznego. W nowym świetle ukazana została problematyka wychowania dla pokoju.

EN

The COVID-19 pandemic and the ongoing war in Ukraine are the source of many difficult situations, life crises and disasters, which requires assistance and social support. This necessarily short article presents selected aspects of the occurrence of crises, critical life events, post-traumatic stress disorders, fear of death and the processes of overcoming difficulties, providing help and social support. The issue of education for peace has been shown in a new light.

Keywords

PL

edukacja dorosłych,; kryzys,; sytuacja trudna,; zaburzenia po stresie traumatycznym, teoria opanowania trwogi,; pomoc, wsparcie społeczne,

EN

adult education,; crisis,; difficult situation,; post-traumatic stress disorder,; Terror Management Theory,; help,; social support,

• Publisher: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, Radom
• Journal: Edukacja Ustawiczna Dorosłych
• Year: 2022
• Issue: 4
• Pages: 11-27

Dates

printed

2022-12-30

Contributors

author

Stochmiałek Jerzy

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

References

• Adamiec M. (1996), Pomaganie: problemy i uwagi. Psychologia pomocy. Wybrane zagadnienia. Red. K. Popiołek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Arndt J., Routledge C., Cox C.R., Goldenberg J.L.(2008), Robak we wnętrzu wszystkich naszych źródeł radości. O źródłach dysfunkcji psychologicznych z punktu widzenia teorii opanowywania trwogi. W: Teoria opanowywania trwogi. Dyskurs w literaturze amerykańskiej. Red. M. Rusaczyk. Przekład M. Rusaczyk, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
• Augustynek A. (2015), Psychopatologia człowieka dorosłego. Wyd. Difin, Warszawa.
• Badura-Madej W. (Red.), (1996), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej, Wyd. Interart, Warszawa.
• Błaszczuk-Wiślińska I., (2006), Trauma pojedyncza i wielokrotna, „Niebieska Linia”, nr 4.
• Boroń A., Gromkowska-Melosik A. (2022), Ukraińskie uchodźczynie wojenne. Tożsamość, trauma, nadzieja, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, wydanie I, Kraków.
• Czapiński J. (2005), Spotkanie dwóch tradycji: hedonizmu i eudajmonizmu. W: J. Czapiński (Red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Czerwiński K. (2000), Edukacyjne konsekwencje przemian we współczesnym wojsku, „Toruńskie Studia Dydaktyczne”, nr 15.
• Doliński D. (2001), Ciemna strona optymistycznych iluzji. W: Człowiek w sytuacji zagrożenia. Kryzysy, katastrofy, kataklizmy. Red. K. Popiołek, Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań.
• Dragan M. (2005), Wybrane poznawcze modele rozwoju i utrzymywania się objawów zaburzenia posttraumatycznego, „Nowiny Psychologiczne”, nr 3.
• Dudek B. (2003), Zaburzenie po stresie traumatycznym, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Dziekoński S. (2022), Godność osoby ludzkiej w wychowaniu do pokoju. W: Lekcje pokoju w czasie (po)wojennym. Red. M. Paluch, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Fengler J. (2000), Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej. Przekład K. Pietruszewski., GWP, Gdańsk.
• Gromkowska-Melosik A. (2022), Psychospołeczne skutki uchodźstwa dla jednostki: trauma, szok egzystencjalny i destabilizacja tożsamości. W: Boroń A., Gromkowska-Melosik A., Ukraińskie uchodźczynie wojenne. Tożsamość, trauma, nadzieja, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Wydanie I, Rozdział III, Kraków.
• Growiec K. (2015), Ile szczęścia dają nam inni ludzie? Więzi społeczne a dobrostan psychiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gryko-Sobańska M. (2006), Dobrostan psychiczny a dwa rodzaje inteligencji: emocjonalna i poznawcza. W: Jakość życia osób niepełnosprawnych i nieprzystosowanych społecznie. Red. Z. Palak, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Heck G. (1995), Pokój – celem nauczania. Bilans i perspektywy szkolnego wychowania dla pokoju. W: Problemy współczesnej edukacji w niemieckich i polskich opracowaniach. Red. J. Stochmiałek, Wyd. Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa – Radom.
• Jaśkiewicz M.(2004), Wpływ procedury aktywizującej lęk przed śmiercią na gotowość do zachowań altruistycznych, „Studia Psychologiczne”, tom 42, zeszyt 1.
• Kanasz T. (2015), Uwarunkowania szczęścia. Socjologiczna analiza wyobrażeń młodzieży akademickiej o szczęściu i udanym życiu, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
• Klimek K. (2003), Pedagogika wojskowa czy andragogika wojskowa?, „Rocznik Andragogiczny”, Warszawa – Toruń.
• Kołodziej-Zaleska A., Przybyła-Basista H. (2018), Dobrostan psychiczny i jego pomiar za pomocą polskiej wersji Oksfordzkiego Kwestionariusza Szczęścia, „Czasopismo Psychologiczne”, 24, 1,
• Popiołek K., Bańka A. (Red.), (2010), Kryzysy, katastrofy, kataklizmy w perspektywie psychologicznej. Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań.
• Poprawa R. (1994), Poznawczo-fenomenologiczne koncepcje radzenia sobie z problemami życiowymi. Prace Psychologiczne Uniwersytetu Wrocławskiego, t. XXXIX, Wrocław.
• Radziewicz-Winnicki A. (1996), Pomoc wzajemna jako podstawa współczesnej praktycznej działalnosci opiekuńczej (zarys problematyki - aktualizacja problemu), „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, T. XVII.
• Reykowski J. (1986), Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość, Wyd. II zm., PWN, Warszawa.
• Rusaczyk M. (2008), Teoria opanowywania trwogi: wprowadzenie do elementów aktualnego dyskursu i prezentowanych tekstów. W: Teoria opanowywania trwogi. Dyskurs w literaturze amerykańskiej. Red. M. Rusaczyk, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
• Sęk H. (1986), Wsparcie społeczne – co zrobić, aby stało się pojeciem naukowym?, „Przegląd Psychologiczny”, nr 3.
• Sęk H. (1991), Psychologiczna prewencja jako obszar badań i zastosowań. W: Zagadnienia psychologii prewencyjnej. Red. H. Sęk, Wyd. Naukowe UAM, Poznań.
• Sęk H.(1996), Zespół wypalenia zawodowego wprowadzenie teoretyczne. W: Wypalenie zawodowe. Psychologiczne mechanizmy i uwarunkowania. Red. H. Sęk. Zakład Wydawniczy K. Domke, Poznań.
• Stach R. (2006), Optymizm. Badania nad optymizmem jako mechanizmem adaptacyjnym. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Szmagalski J. (1997), Praca socjalna w sytuacji katastrof i klęsk żywiołowych, „Praca Socjalna”, nr 1.
• Teusz G. (2005), Znaczenie wsparcia społecznego w doświadczaniu przez młodzież krytycznych wydarzeń życiowych, „Auxilium Sociale”, nr 3/4.
• Tomaszewski T. (1984), Ślady i wzorce, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
• Trzebińska E. (2008), Lepsze zdrowie dzięki większemu szczęściu. W: I. Heszen, J. Życińska (red.), Psychologia zdrowia: w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji, Akademica Wydawnictwo SWPS, Warszawa.
• Winiarski M. (2005), Wielowymiarowość zjawiska pomocy międzyludzkiej, „Auxilium Sociale – Wsparcie Społeczne”, nr 2 (34).

Identifiers

ISSN

1507-6563

EISSN

2391-8020