Ironia romantyczna w pisarstwie Paula de Mana

• Authors: Hamerski Wojciech

Title variants

EN

Romantic Irony in Paul de Man’s Writing

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ironia romantyczna stanowi przedmiot refleksji przede wszystkim dwóch prac Paula de Mana: „Retoryki czasowości” oraz „Pojęcia ironii”. Celem artykułu jest wykazanie, że wiele struktur myślowych, wywiedzionych z kluczowej koncepcji estetycznej wczesnego romantyzmu niemieckiego, działa jednak także w innych pismach dekonstrukcjonisty. W ten sposób ironia romantyczna staje się bohaterem – często nienazwanym, ale ważnym – najistotniejszych wywodów de Mana zarysowujących aporiocentryczną koncepcję języka i literatury. W artykule podjęty zostaje również wątek recepcji pism de Mana – wydaje się, że niezrozumienie czy wręcz nieskrywana niechęć, z jakimi często się one spotykają, bierze się niekiedy ze zbyt literalnego ich odczytywania. Tymczasem badacz wielokrotnie – choć nierzadko w zawoalowany sposób – domaga się od czytelnika lektury niedosłownej (zgodnej z założoną nieoczywistością granicy między literaturą a krytyką), ironia zaś nie stanowi dla de Mana jedynie przedmiotu dociekań, ale również samą zasadę pisania, silnie inspirowaną twórczością romantyków.

EN

Romantic irony is subject of reflection mainly in Paul de Man’s two pieces, namely “The Rhetoric of Temporality” and “The Concept of Irony”. The aim of the article is to indicate that many structures of thinking derived from the key aesthetic structure of Early German Romanticism also act in the deconstructionist’s other writings. In this mode the romantic irony becomes a hero – often unnamed, but important – of de Man’s most crucial arguments presenting his aporia-centered concept of language and literature. The article also takes up the issue of de Man writings’ reception; it seems that incomprehension or open reluctance they often evoke stem from their too-literal reading. De Man, by contrast, though often in a veiled way, demands from his audience a non-literal reading (in line with the assumed non-obviousness of the borderline between literature and criticism), while irony for de Man is not only a subject of research, but a writing method itself strongly inspired by the creativity of the Romantics.

Keywords

EN

Paul de Man; de Man's “The Rhetoric of Temporality”; de Man's “The Concept of Irony”; Early German Romanticism; de Man writings’ reception

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2016
• Volume: 107
• Issue: 4
• Pages: 115-147

Dates

printed

2016-12-19

Contributors

author

Hamerski Wojciech

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Identifiers

ISSN

0031-0514