Ile może kosztować reforma systemu pomocy prawno-obywatelskiej w Polsce

• Authors: Florczak Waldemar

Title variants

EN

How much we can pay for the legal aid reform in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje próbę szacunku kosztów wdrożenia zinstytucjonalizowanej reformy systemu pomocy prawno-obywatelskiej w Polsce. Główną przesłanką przeprowadzonych rachunków jest spostrzeżenie, że zreformowany system nie zastąpi, ale jedynie uzupełni istniejący, nieformalny system poradnictwa. Całkowite zastąpienie systemów byłoby bowiem nieefektywne ekonomicznie, gdyż zakładałoby likwidację dotychczasowych mniej kosztownych rozwiązań. Kluczowym elementem analizy jest ustalenie wielkości niezaspokojonego popytu na usługi nieodpłatnego poradnictwa, jak również przepływu beneficjentów z dotychczasowego systemu do systemu nowego, łącznie z odpływem z sektora usług komercyjnych. Adekwatne parametry przejścia zostały wydedukowane na podstawie wyników ankietowego, reprezentatywnego badania beneficjentów i usługodawców obecnego systemu. Górny pułap szacunku kosztów wdrożenia systemu pełnej, nieograniczonej dostępności do pomocy prawno-obywatelskiej stanowi kwota 180 milionów złotych. Suma ta ulega znacznemu obniżeniu, jeśli wprowadzić kryteria podmiotowo-przedmiotowe dostępności usług nieodpłatnego poradnictwa. Metodyka badań, przedstawiona w artykule, ma charakter uniwersalny i dlatego może być skutecznie implementowana do pomiaru kosztów zastanego i przyszłego systemu pomocy prawnej i obywatelskiej, nie tylko w Polsce.

EN

The article attempts at estimating the costs of an institutionalized legal aid reform in Poland. A main premise behind adequate computations is the observation that the new system will not replace the existent one but will just supplement it. This is so because a complete replacement of the present informal system with a new formal one would prove economically ineffective as this act would be tantamount to depriving the already well-functioning providers of the right to give legal support to those in need. A key issue for estimating the costs of the reform consists in setting the amount of unmet demand for legal aid as well as the outflow of legal aid takers from the old to the new system, including outflows from the commercial sector of legal advice. Adequate information in this area can be found in the national questionnaire into legal aid takers with respect to their choice of legal aid providers (public, non-public, commercial) as well as with respect – in a more subtle and sophisticated manner – to the expected transition parameters from the present to the future system. Using deductive analysis, supported by data and conclusions drawn on the basis of the national questionnaires into legal aid takers and providers, the upper estimate of the total costs of the reform was fixed at the level slightly below 180 million PLN (circa 60 million USD). The measurement procedures presented in the article are of universal character and as such they can most probably be successfully employed in investigations into the costs of existent and reformed legal aid systems elsewhere, not only in Poland.

Keywords

PL

pomoc prawna; szacunki kosztów; badania ankietowe; popyt i podaż na pomoc prawną; podmiotowe kryteria dostępu

EN

legal aid; cost estimates; questionnaire data; demand and supply of legal aid; subject criteria of access

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2015
• Volume: XCV (95)
• Pages: 189-206

Dates

published

2015

Contributors

author

Florczak Waldemar

• Zakład Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Uniwersytet Jagielloński

References

• Opracowania:
• Bojarski Ł., Przegląd projektów ustaw dotyczących systemowych rozwiązań poradnictwa prawnego, w: Bezpłatne poradnictwo prawne i obywatelskie – analiza danych zastanych, Instytut Prawa i Społeczeństwa (INPRIS), Warszawa 2012, http://www.ppio.eu/do_pobrania/dokumenty/raport_z_analizy_danych_INPRIS.pdf; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Bojarski Ł., Wiaderek G., Starania o ustawową regulację dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej – historia i stan obecny, w: A. Winiarska (red), Obywatel i prawo, Instytut Spraw Publicznych (ISP), Warszawa 2009, s. 13–39, http://www.isp.org.pl/files/3154399750191333001257250212.pdf; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Burdziej S., Dudkiewicz M., Korzystający i niekorzystający z poradnictwa prawnego i obywatelskiego, ISP, Warszawa 2013, http://isp.org.pl/uploads/filemanager/pliki/poradnictwo/RaportISPBeneficjencifinal16.04.13.pdf; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Dostęp do nieodpłatnej pozasądowej pomocy prawnej dla potrzebujących. Zielona Księga, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2014, http://www.prezydent.pl/dialog/fdp/sprawne-i-sluzebne-panstwo/aktualnosci/art,28,zielona-ksiega-dostep-do-nieodplatnej-pozasadowej-pomocy-prawnej-dla-potrzebujacych.html; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Florczak W., System poradnictwa prawnego i obywatelskiego: rozważania ekonomisty i próba operacjonalizacji, w: Bezpłatne poradnictwo prawne i obywatelskie – analiza danych zastanych, INPRIS, Warszawa 2012, s. 256–300, http://www.ppio.eu/do_pobrania/dokumenty/raport_z_analizy_danych_INPRIS.pdf; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Florczak W., Ile kosztuje nas nieformalny system pomocy prawno-obywatelskiej: szacunki dla Polski, oddany do druku w: Gospodarka Narodowa 2015.
• Preisert A., Schimanek T., Waszak M., Winiarska A. (red.), Poradnictwo Prawne i Obywatelskie w Polsce. Stan obecny i wizje przyszłości, ISP, Warszawa 2013, http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/443334703.pdf; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Winczorek J., Dostęp do poradnictwa – stan obecny i możliwości zmiany, w: G. Widerek (red.), Poradnictwo prawne i obywatelskie – system, koszty i innowacje, INPRIS, Warszawa 2014, s. 21–52, http://www.inpris.pl/fileadmin/user_upload/documents/Analiza_INPRIS__1_.pdf; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Winiarska A. (red), Obywatel i prawo, ISP, Warszawa 2009, s. 13–39, http://www.isp.org.pl/files/3154399750191333001257250212.pdf; stan na dzień 27.02.2015 r.
• Strony internetowe:
• http://www.kancelaria.lex.pl/czytaj/-/artykul/projekt-psl-ws-bezplatnej-pomocy-prawnej-jest-juz-w-sejmie; stan na dzień 27.02.2015 r.
• http://ms.gov.pl/pl/informacje/news,6633,projekt-ustawy-o-nieodplatnej-pomocy-prawnej-i.html; stan na dzień 27.02.2015 r.