Język pierwszy dziecka - od nabywania do kształcenia kompetencji językowej i komunikacyjnej

• Authors: Niesporek-Szamburska Bernadeta

Title variants

EN

he child's first language – from gaining to developing language and communication competence

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The study involves learning the first language by children. The author starts with describing external environment, where the process of getting familiar with the language and learning the mother tongue proceeds (family and peers' environment and institutional environment – school). The author mentions the theories describing the way the language is learned, and among others those which reveal how the universal language pattern transforms through the process of child's speech perception into the pattern which is typical for the mother tongue. Showing communicative approach (interactive perspective), the author also points to the different social relations which the children face in family, institutional and peers' environment and which influence, besides memory and cognitive skills, the rate at which the first language is learned. Referring to the institutional actions, the study also describes three areas of activities which influence the children's language: developing individual language, building child's language consciousness and accustoming child's language skills to the role of a sender and a receiver. In addition, four areas of child's verbal activities were outlined: reading, speaking, writing and listening, of which effective realization was called an achievement in school's programme documents. In conclusion, the author, once again, refers to very attractive for the children peers' environment which now brings very different, medial communication type, which influences the language and the texts created in the mother tongue by the young user.

Keywords

PL

kompetencja językowa; kompetencja komunikacyjna; Noam Chomsky; wiedza językowa; język pierwszy dziecka; LAD; LASS

• Publisher: Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej
• Journal: Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
• Year: 2010
• Issue: 3
• Pages: 99-112

Dates

published

2010

Contributors

author

Niesporek-Szamburska Bernadeta

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• BARTMIŃSKI J. (1992), Styl potoczny, (w:) J. Anusiewicz, F. Nieckula (red.), Język a Kultura, t. 1: Potoczność w języku i w kulturze. Wrocław.
• BERKO GLEASON J., N. BERNSTEIN RATNER (2005), Psycholingwistyka. Gdańsk.
• BERNSTEIN B. (1980), Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji: uwagi dotyczące podatności na oddziaływanie szkoły, (w:) G. W. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów. Warszawa, 557-596.
• BOKUS B., G. W. SHUGAR (red.) (2007), Psychologia języka dziecka. Gdańsk
• BRUNER J. S. (1980) Ontogeneza aktów mowy, (w:) G. W. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór prac. Warszawa, 483-512.
• BULA D., B. NIESPOREK-SZAMBURSKA (2004), Komunikacja językowa dzieci, (w:) D. Bula, D. Krzyżyk, B. Niesporek-Szamburska, H. Synowiec (red.), Dziecko w świecie języka. Kraków, 13-56.
• CLARK R. (1983), Teorie dorosłych, strategie dzieci i ich implikacje dla nauczyciela języka, (w:) J. P. B. Allen, S. Pit Order (red.), Kurs edynburski językoznawstwa stosowanego, t. 1: Rozprawy z językoznawstwa stosowanego. Warszawa, 280-333.
• CZELAKOWSKA D. (2010), Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Kraków.
• DAGIEL M. (2002), Znaczenia i przestrzeń – próba interpretacji wieloprzestrzenności szkoły, (w:) M. Nowicka (red.), Nauczyciel i uczeń w przestrzeniach szkoły. Olsztyn, 68-81.
• DAKOWSKA M. (2008), Psycholingwistyczne podstawy dydaktyki języków obcych. Warszawa.
• GIS A. (1994), Strumień świadomości. O języku nauczycieli, (w:) Polonistyka 1994/ 4, 295-300.
• GOBAN-KLAS T. (2002), Edukacja wobec pokolenia SMS-u, (w:) W. Strykowski, W. Skrzydlewski (red.), Media i edukacja w dobie integracji. Poznań, 43-48. GRABIAS S. (1994), Język w zachowaniach społecznych. Lublin.
• GRZEGORCZYKOWA R. (2001), Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa.
• INGRAM E. (1983), Psychologia a uczenie się języka, (w:) J. P. B. Allen, S. Pit Order (red.), Kurs edynburski językoznawstwa stosowanego, t. 1: Rozprawy z językoznawstwa stosowanego. Warszawa, 209-248.
• KLUS-STAŃSKA D., M. NOWICKA (2005), Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa.
• KOWALIKOWA J. (2004), Kształcenie językowe. Teoria dla praktyki, (w:) A. Janus-Sitarz (red.), Polonista w szkole. Kraków, 85-138.
• KUHL P. K. (2007), Język, umysł i mózg; doświadczenie zmienia percepcję, (w:) B. Bokus, G. W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka. Gdańsk, 34-62.
• KURCZ I. (2005), Psychologia języka i komunikacji. Warszawa
• MARKOWSKI A. (red.) (1999), Nowy słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa
• NIESPOREK-SZAMBURSKA B. (2010), Media elektroniczne a język ucznia, (w:) U. Kopeć, Z. Sibiga (red.), Kształcenie językowe w dobie kultury masowej polisensorycznej. Rzeszów, 123-136.
• PAWŁOWSKA R. (2002), Siatka podstawowych pojęć kształcenia językowego w szkole, (w:) H. Synowiec (red.), W kręgu zagadnień dydaktyki języka i literatury polskiej. Katowice, 47-56.
• Podstawa programowa (2008) – rozporządzenie MEN z 23 grudnia 2008 r (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).
• RITTEL T. (1998), Modelowanie dyskursu edukacyjnego. Kompetencja docelowa, (w:) R. Mrózek (red.), Kultura – język – edukacja, t. 2. Katowice, 221-232.
• SLOBIN D. (2007), Od użytkownika języka dziecięcego do użytkownika języka ojczystego, (w:) B. Bokus, G. W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka. Gdańsk, 358-385.
• SYNOWIEC H. (1992), Sprawność językowa uczniów w śląskim środowisku gwarowym. Katowice.
• SZCZEPAŃSKI J. (1972), Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa.
• TAPSCOTT D. (1998), Growing Up Digital. The Rise of the Net Generation. New York.
• TOMASELLO M. (2002), Kulturowe źródła ludzkiego poznania. Warszawa.
• ZGÓŁKA T. (1980), Język, kompetencja, gramatyka. Studium z metodologii lingwistyki. Poznań, Warszawa
• ZGÓŁKOWA H. (1986), Czym język za młodu nasiąknie... . Poznań.
• ŻYDEK-BEDNARCZUK U. (2002), Sprawność językowa we współczesnej edukacji polonistycznej, (w:) H. Synowiec (red.), W kręgu zagadnień dydaktyki języka i literatury polskiej. Katowice, 119-126.

Identifiers

ISSN

2080-4814