Traktowanie jeńców w średniowieczu. Przykłady zachodnioeuropejskie

• Authors: Andrzej Niewiński

Title variants

EN

Treatment of Prisoners in War in the Middle Ages. Western European Examples

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł wskazuje przykłady okoliczności i sposoby dostawania się do niewoli w trakcie konfliktów zbrojnych, różnorodnych możliwości traktowania jeńców oraz zabiegi służące przywracaniu im wolności. Omówiono w nim m.in. ustalone gesty i znaki, które stosowano dla zamanifestowania zamiaru oddania się w ręce przeciwnika oraz sposoby postępowania z jeńcami. Przytoczone tu przykłady przebywających w niewoli królów ilustrują, jak różne były sposoby traktowania jeńców, nawet tej samej rangi. Ukazują ponadto, że względy natury ekonomiczno-politycznej brały zazwyczaj górę nad tymi dyktowanymi przez etos rycerski. Jednocześnie krucjaty i bliższe zetknięcie ze światem islamskim przyczyniły się do znacznego wzrostu wrażliwości na losy jeńców, co znalazło swój wyraz w zinstytucjonalizowaniu (przynajmniej częściowym) procedury ich uwolnienia.

EN

The present article indicates some examples of circumstances and ways of taking prisoners of war into captivity during military conflicts, different possibilities of treatment of prisoners of war and some measures to give them back freedom. The present article includes, among others, fixed gestures and signs that were used to manifest the intention of giving them into the hands of the opponent and the way of treating other prisoners of war. The examples cited herein, related to the captivity of kings, illustrate how different were the ways of treatment of prisoners of war, even of the same rank. Moreover, they depict that some aspects of politico-economical nature were superior to those indicated by the chivalric code. At the same, the crusade and close encounter with the Islamic world contributed to the considerable growth of sensibility to the fate of prisoners of war, which was expressed by the institutionalised (at least the partial one) of the procedure of giving freedom.

Keywords

PL

średniowiecze; wojna; jeńcy

EN

Middle Ages; the War; Prisoners

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2016
• Volume: 64
• Issue: 2: Historia
• Pages: 25-58

Contributors

author

Andrzej Niewiński

• Pracownia Wojskowo-Historyczna KUL

References

• Ambühl R.: The Prisoners of War in the Hundred Years War. Ransom Culture in the late Middle Ages, Cambridge 2013.
• Barrera M.T.R.: Redención de cautivos: una especial obra de misericordia de la Orden de la Merced, w: La Iglesia Española y las instituciones de caridad: actas del Simposium (1/4-IX-2006) [dirección F. Javier Campos y Fdez. de Sevilla], Madrid 2006, s. 841-862.
• Bensch S.: From Prizes of war to Domestic Merchandise. The Changing Face of Slavery in Catalonia and Aragon, „Viator” 25(1994), s. 72-73.
• Beriac-Laine F., Given-Wilson C.: Les prisonniers de la bataille de Poitiers, Paris 2002.
• Brodman J.W.: Ransoming Captives in Crusader Spain. The Order of Merced on the Chrystian-Islamic Frontier, Philadelphia 1986.
• Brodman J.: Captives or Prisoners: Society and Obligation in Medieval Iberia, „Anuario de Historia de la Iglesia” 20(2011), s. 201-219.
• Buresi P.: Captifs et rachat de captifs. Du miracle à l'institution, „Cahiers de Civilisation Médiévale Xe-XIIe Siècles” 50(2007), s. 113-129.
• Forey A. J.: The Military Orders and the Ransoming of Captives from Islam (Twelfth to Early Fourteenth Centuries), „Studia Monastica” 33(1991), nr 2, s. 259-279.
• Friedman Y.: Encounter Between Enemies. Captivity and Ransom in the Latin Kingdom of Jerusalem, Leiden 2002.
• Friedman Y.: Between Prayer and Action: Responsibility for Prisoners of War, „Rivista di Storia del Christianesimo” 5(2008), s. 73-91.
• Gaposchkin C.: The Captivity of Louis IX, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 18(2013), s. 85-114.
• Gillingham J.: Richard I and the Science of War, w: War and Government: Essays in Honour of J.O. Prestwich, eds. J. Gillingam and J.C. Holt, Woodbridge Suffolk 1984, s. 78-91.
• Gillingham J.: Surrender in Medieval Europe – an Indirect Approach, w: How Fighting Ends: a History of Surrender, eds. H. Afflerbach, H. Strachan, Oxford 2012, s. 55-72.
• Gillingham J.: Coeur de Lion in Captivity, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 18(2013), s. 59-83.
• King A.: ‘According to the custom used in French and Scottish wars’: Prisoners and casualties on the Scottish Marches in the fourteenth century, „Journal Medieval History” 28(2002), nr 3, s. 263-290.
• Murphy N.: Politics, Honour and Display: The Captivity of John the Good, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 19(2014), s. 317-341.
• Niewiński A.: Jeniectwo wojenne w późnośredniowiecznej Polsce. Studia nad problematyką zjawiska na tle zachodnioeuropejskim, Lublin 2015.
• Niewiński A.: Kościół w średniowieczu wobec problemów niewoli militarnej, w: Ecclesia et bellum. Kościół wobec wojny i zaangażowania militarnego duchowieństwa w wiekach średnich, red. R. Kotecki, M. Maciejewski, Bydgoszcz 2016, s. 64-81.
• Penman M.: The Lion Captive: Scottish Royals as Prisoners of England, c. 1070-c. 1424, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 19(2015), s. 413-434.
• Rodriguez J.: Captives and their Saviours in the Medieval Crown of Aragon, Washington 2007.
• Roversi Monaco F..: „King of Bologna”: The Captivity of Enzo, King of Sardinia, between History and Myth, „Quaestiones Medii Aeve Novae” 19(2014), s. 279-302.
• Strickland M.: Killing or Clemency? Ransom, Chivalry and Changing Attitudes to Defeated Opponents in Britain and Northern France, 7th–12th Centuries, w: Krieg in Mittelalter, ed. H.-H. Kortüm, Berlin 2001, s. 93-121.
• Taylor C.: Chivalry and the Ideals of Knighthood in France during the Hundred Years War, Cambridge 2013.
• Zug Tucci H., Venezia e i prigionieri di guerra nel Medioevo, „Studi Veneziani” 14(1987), s. 15-89.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2016.64.2-2