Dostęp do informacji publicznej w orzecznictwie sądów administracyjnych - zarys problematyki

• Authors: Justyna Matusiak

Title variants

EN

Access to public information in the jurisdiction of administrative courts - selected issues

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W Polsce prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne zagwarantowane zostało m.in. w art. 61 Konstytucji. Tryb uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej reguluje ustawa z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej. Poza trybem udzielania informacji publicznej ustawa reguluje tak istotne kwestie jak zakres udzielanych informacji, określa podmioty zobowiązane do jej udzielenia oraz obszar ograniczeń tych udostępnień. Z punktu widzenia obywatela istotnego znaczenia nabiera w szczególności zakres udzielanych informacji, zwłaszcza w kontekście posłużenia się przez prawodawcę pojęciami niedookreślonymi, nieostrymi czy katalogami otwartymi. Taka sytuacja rodzi problemy natury praktycznej. Problemy te starają się rozwikłać sądy administracyjne. Są one właściwe, na mocy ustawy, w tego rodzaju sprawach. One to właśnie uściślają, co należy rozumieć pod pojęciem informacji publicznej, informacji przetworzonej, podmiotu zobowiązanego, kiedy mamy do czynienia z interesem publicznym czy przewlekłością postępowania. Tym samym należy stwierdzić, że sądy administracyjne rozstrzygają w kwestiach zupełnie podstawowych dla zagadnień związanych z dostępem do informacji publicznej. Niska ocena, jaką doktryna wystawia ustawie, w świetle przeanalizowanego orzecznictwa, wydaje się słuszna. Ustawie o dostępie do informacji publicznej zarzuca się niską, odbiegającą od przyjętego w Polsce standardu techniki legislacyjnej, jakość przepisów oraz tendencję do ograniczania zakresu jej stosowania. Ustawie o dostępie do informacji publicznej zarzuca się m.in., iż skonstruowano ją tak, że w dalszym ciągu tajemnice wydają się najważniejsze, a dostęp do informacji mniej istotny, że nie jest ona aktem kompleksowym i odpowiednio przemyślanym, jest aktem pełnym wewnętrznych niedomówień, posiadającym niejasności terminologiczne, postępowanie związane z udzieleniem informacji publicznej charakteryzuje się przewlekłością, niejednoznacznymi zasadami pobierania opłat za udostępnienie informacji oraz zbyt niską jakość przepisów w zakresie Biuletynu Informacji Publicznej. W świetle przeprowadzonej analizy uwagi tego rodzaju są, przynajmniej częściowo, prawdziwe. Takie ukształtowanie jednej z najważniejszych kwestii w porządku prawnym, polegające na konieczności wspomagania się orzecznictwem celem odczytania woli prawodawcy, należy uznać za błędne i postulować konieczne w tym zakresie zmiany.

EN

In Poland, the right to obtain information on the activities of public authorities and public officers is guaranteed, in particular, in article 61 of the Constitution. Access to public information in Poland is regulated by the Act on Access to Public Information of 6 September 2001. Apart from the procedure for granting access to public information, the law regulates other important issues, such as e.g. the scope of public information, and identifies the parties responsible for granting access to public information as well as the limitations of the scope within which public information may be made available. From the citizen’s point of view, it is significant which information can be obtained, especially when the law is based on unclear, vague definitions and open catalogues. Such a situation raises practical problems that are subsequently put before administrative courts that are the proper courts to deal with such matters. The courts must clarify the meaning of notions such as public information, processed information, or the obliged party, whether a given matter is within the scope of public interest or when/if the proceedings are too lengthy. All this means that administrative courts settle issues that are rather fundamental when it comes to the access to public information. In view of the above, the critical opinions of the Act seem to be justified. It is claimed that the Act contains rules of poor quality that deviate from accepted legislative standards in Poland, and that the Act itself tends to limit its own scope. Moreover, it is also claimed that under the Act confidentiality is still more important than access to information and the Act has not been well thought over and lacks clarity, is full of internal misunderstandings, unclear terminology, provides for very long procedures related to obtaining public information, contains ambiguous principles of charging for the access to information and poor provisions regarding the Public Information Bulletin. An analysis of the above complaints has shown that they are, at least partly, true. Such a shape of one of the most important issues in the legal system, in which one need to support the Act with legislature to such extend, should be considered incorrect and changes need to be made in this area.

Keywords

PL

informacja publiczna; dostęp do informacji publicznej; sądownictwo administracyjne

EN

public information; access to public information; administrative courts

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Prawa Publicznego
• Year: 2013
• Issue: 2
• Pages: 41-64

Contributors

author

Justyna Matusiak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Aleksandrowicz T.R., Komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej, Warszawa 2008.
• Bernaczyk M., Elektroniczny dostęp do informacji publicznej w sądach powszechnych – mylne przekonania, zaniedbywane obowiązki, „Na Wokandzie. Kwartalnik informacyjny Ministerstwa Sprawiedliwości” 2011, nr 2(5).
• Bernaczyk M., Udostępnianie informacji publicznych w postaci elektronicznej w orzecznictwie sądów administracyjnych, w: Informatyzacja postępowania sądowego i administracji publicznej, pod red. J. Gołaczyńskiego, Warszawa 2010.
• Bernaczyk M., Jabłoński M., Wygoda K., Biuletyn Informacji Publicznej. Informatyzacja administracji, Wrocław 2005.
• Butkiewicz M., Internet w instytucjach publicznych. Zagadnienia prawne, Warszawa 2006.
• Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2006.
• Górzyńska T., Geneza i rozwój prawa do informacji, w: Dostęp do informacji publicznej w Polsce i w Europie: wybrane zagadnienia prawne, pod red. E. Pierzchały, M. Woźniak, Opole 2010.
• Jabłoński M., Udostępnianie informacji publicznej w trybie wnioskowym, Wrocław 2009.
• Jabłoński M., Wygoda K., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wrocław 2002.
• Janikowski A., Pożądana prostota, „IT w Administracji” 2012, nr 6.
• Janikowski A., Trudny postęp, „IT w Administracji” 2012, nr 6.
• Jaśkowska M., Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002.
• Korczak J., Konflikt zasady jawności informacji publicznej o działaniach organów jednostek samorządu terytorialnego z przepisami o ochronie danych osobowych na tle uchwał w sprawie rozpatrywania skarg na działania organów i kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych, w: Dostęp do informacji publicznej w Polsce i w Europie: wybrane zagadnienia prawne, pod red. E. Pierzchały, M. Woźniak, Opole 2010.
• Luterek M., e-government. Systemy informacji publicznej, Warszawa 2010.
• Semprich Ż., Jawność – zasadą, tajność – wyjątkiem, „Rzeczpospolita” 26 VII 2001, nr 173.
• Śladkowska E., Skarga na bezczynność w przedmiocie dostępu do informacji publicznej, w: Dostęp do informacji publicznej w Polsce i w Europie: wybrane zagadnienia prawne, pod red. E. Pierzchały, M. Woźniak, Opole 2010.

Notes

PL

I. Artykuły

EN

I. Papers

Identifiers

ISBN

978-83-232-2599-7