Czy logopeda wywołuje głoski?

• Authors: Pluta-Wojciechowska Danuta

Title variants

EN

Does the Speech Therapist Elicit Speech Sounds?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka przedstawia rozważania dotyczące wywoływania głosek. W kolejnych rozdziałach rozważa różne problemy związane z podjętym tematem. Wymienia sytuacje, w których logopeda uczy głosek, a także analizuje metody opisu nienormatywnych realizacji fonemu. Konkluzją prowadzonych rozważań jest stwierdzenie, że logopeda wywołuje nie tyle głoskę, ile cechę fonetyczną, która była realizowana nienormatywnie. Na koniec podejmuje temat, który można sprowadzić do zdania: nauka głosek to składanie klocków lub modyfikacja budowli.

EN

The author presents the considerations concerning the problem of phone elicitation. In the subsequent chapters she reflects upon the diverse problems connected with the above-mentioned subject matter. In this paper the situations in which the speech pathologist teaches phones are enumerated as well as the methods of description of nonnormative realizations of a phoneme are analyzed. The conclusion from these deliberation is the statement that the speech pathologist not only elicits a sound but also a phonetic feature which is realized in a non-normative way. The author also raises the issue which may be reduced to the following sentence: teaching sounds is like the act of building blocks or modifying the architectural structure.

Keywords

PL

wywoływanie głosek; nauka głosek; usprawnianie realizacji fonemów; opis realizacji fonemów

EN

elicitation of phones; teaching phones; the improvement of realization of phonemes; the description of realization of phonemes

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2012
• Volume: 41
• Pages: 39-70

Dates

published

2012-01-01

Contributors

author

Pluta-Wojciechowska Danuta

• Uniwersytet Śląski, Katowice Zakład Socjolingwistyki i Społecznych Praktyk Komunikowania

References

• Fife J., Wykłady z gramatyki kognitywnej, 1994, [w:] Podstawy gramatyki kognitywnej, red. H. Kardela, Warszawa, 9–64.
• Grabias S., 2001, Język w zachowaniach społecznych, Wyd. UMCS, Lublin.
• Jassem W., 1973, Podstawy fonetyki akustycznej, PWN, Warszawa.
• Kaczmarek L., 1988, Nasze dziecko uczy się mowy, Wyd. Lubelskie.
• Kania J., 2001, Szkice logopedyczne, PTL, Lublin.
• Konopska L., 2006, Wady wymowy u osób z wadami zgryzu, Wyd. Nauk. Uniw. Szczecińskiego, Szczecin.
• Łada A., 2012, Czynniki rokownicze rozwoju mowy w okresie prelingwalnym w świetle koncepcji neurorozwojowej, „Forum Logopedyczne”, 20, 56–72.
• Łobacz P., 2005, Prawidłowy rozwój mowy dziecka, [w:] Podstawy neurologopedii, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska, Wyd. Uniw. Opolskiego, Opole, 231–268.
• Mierzejewska H., 1997, Emiluta-Rozya D., Projekt zestawienia form zaburzeń mowy, „Audiofonologia”, 10, 37–48.
• Ostapiuk B., 1997, Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji, „Audiofonologia”, 10, 117–136.
• Ostapiuk B., 2002, Dziecięca artykulacja czy wada wymowy – między fizjologią a patologią, „Logopedia”, 31, 95–156.
• Ostaszewska D., Tambor J., 1997, Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Wyd. Uniw. Śląskiego, Katowice.
• Pluta-Wojciechowska D., 2005, „Lowely, jody i safy”, czyli o tzw. substytucjach i deformacjach, „Śląskie Wiadomości Logopedyczne”, 8, 26–29.
• Pluta-Wojciechowska D., 2002, Realizacja fonemu /t/ ze względu na miejsce artykulacji u osób z rozszczepem podniebienia pierwotnego i/lub wtórnego, „Logopedia”, 30, 115–130.
• Pluta-Wojciechowska D., 2006, Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania–Teoria–Praktyka, Wyd. ATH, Bielsko-Biała.
• Pluta-Wojciechowska D., 2010, Podstawy patofonetyki mowy rozszczepowej. Dyslokacje, Wyd. Ergo-Sum, Bytom.
• Pluta-Wojciechowska D., 2008, Standard postępowania logopedycznego w przypadku osób z rozszczepem wargi i podniebienia, „Logopedia”, 37, 175–206.
• Pluta-Wojciechowska D., 2011, Mowa dzieci z rozszczepem podniebienia, Wyd. Nauk. UP, Kraków.
• Pluta-Wojciechowska D., 2007, Wymiary głoski jako istotne elementy poznania – podstawą kategoryzacji dyslalii. Próba opisu, „Logopedia”, 36, 51–76.
• Rocławski B., 2001, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, GLOTTISPOL, Gdańsk.
• Rosch E., 1978, Principles of categorization, [w:] Cognition and Categorization, red. E. Rosch, B. Llond, New Jersey, 28–29.
• Styczek I., 1981, Logopedia, PWN, Warszawa.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz. Wersja elektroniczna. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2004.