Od centrum ku peryferii – szanse i bariery w rozwoju strefy granicznej polsko-ukraińskiej. spojrzenie ze strony polskiej

• Authors: Czerny Mirosława , Kałamucka Wioletta , Czerny Andrzej

Title variants

EN

from the centre towards the periphery – opportunities and obstacles in the development of the polish-ukrainian border zone as viewed from the polish side1

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Granice państwowe i strefy przygraniczne stanowią przedmiot badań wielu dyscyplin naukowych. W studiach geograficznych analizy regionalne stref przygranicznych dotyczą szerokiej gamy problemów – od środowiskowych, przez społeczne i ekonomiczne po polityczne i kulturowe. Cechy te różnią najczęściej te regiony od pozostałych w kraju. Celem tego artykułu jest analiza zjawiska peryferyjności strefy przygranicznej Polski w województwie lubelskim. Zakłada się, że pomimo peryferyjnego położenia i pewnych cech niedorozwoju w stosunku do centralnych regionów kraju, obszar ten posiada potencjał rozwojowy, który, właściwie wykorzystany może przynieść korzyści całej strefie przygranicznej – zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej.

EN

State borders and border zones are a subject of study in many disciplines. Where geography is concerned, the political, economic and social aspects of border regions are especially interesting, with these regions being treated as examples of a particular socioeconomic type, given that their location most often ensures a trajectory to development different from those noted in other parts of a country. The aim of this article is to present the peripherality of the Polish border region in Lubelskie Voivodeship in relation to the rest of the country, and specifically to consider what it is that ensures that this area – with a border location that ought to offer it considerable development opportunities – is still not well-prepared to play the role of motor for cross-border co-operation on a large scale, and is not serving as a nucleus from which development impulses of a transboundary nature can radiate out either.

Keywords

PL

strefa przygraniczna; rozwój; województwo lubelskie; peryferie; granica polsko-ukraińska

EN

border zone; development; Lubelskie Voivodeship; peripherality; Polish- Ukrainian border

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2016
• Issue: 1(28)
• Pages: 263-290

Dates

issued

2016

Contributors

author

Czerny Mirosława

• Uniwersytet Warszawski

author

Kałamucka Wioletta

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

author

Czerny Andrzej

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Antoszek, J., Sobczyk, W. (2002). Bariery dostępu do edukacji młodzieży wiejskiej Zamojszczyzny w aspekcie aktywizacji gospodarczej regionu, „Studia Obszarów Wiejskich”, 2, s. 95–105.
• Bański, J. (2010). Granica w badaniach geograficznych – definicja i próby klasyfikacji. „Przegląd Geograficzny”, 82, 4, Warszawa.
• Bański, J., Stola, W. (2002). Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, „Studia Obszarów Wiejskich”, 3, s. 1–111.
• Bański, J., Dobrowolski, J., Flaga, M., Janicki, W., Wesołowska, M. (2010). Wpływ granicy państwowej na kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego wschodniej części województwa lubelskiego, „Studia Obszarów Wiejskich”, 21, s. 1–167.
• Bański, J., Pantylej W., Janicki, W., Flaga, M., Wesołowska, M. (2014). Współczesne przekształcenia społeczno-gospodarcze a potencjał ludnościowy Polski, „Studia Obszarów Wiejskich”, 36, s. 1–155.
• Córdova-Aguila, H. (2014). Reflexiones sobre los Esfuerzos de Desarrollo en la Zona Fronteriza de Piura con Ecuador. Boletín de la Sociedad Geográfica de Lima (w druku).
• Czerny, M., Czerny, A. (2015). The Borders or Flows Corridors? South American Dilemmas of the Cultural Heritage Protection. W: M. Sobczyński (red.), Geographical- political Aspects of the Transborder Conservation of Natural and Cultural Heritage, Łódź, UŁ (w druku).
• Flaga, M., Wesołowska, M. (2002). Warunki kształcenia dzieci i młodzieży na obszarach wiejskich województwa lubelskiego, „Studia Obszarów Wiejskich”, 2, s. 83–93.
• Kałamucka, W., Kałmucki, K. (2011). Zagospodarowanie turystyczne gmin nadbużańskich w odcinku granicznym Dołhobyczów–Włodawa na tle istniejących obszarów chronionych, „Annales UMCS”, s. B, 66, s. 103–119.
• Kawałko, B. (2011). Wybrane problemy polsko-ukraińskiej współpracy transgranicznej, „Barometr Regionalny. Analizy i prognozy”, 2(24), s. 35–60.
• Kowal-Słotwińska, B., Skomiał, I. (2011). Obszary niekorzystnych zjawisk (konfliktów) w strukturze funkcjonalno-przestrzennej. W: K. Kołodziejczyk-Dobrzańska (red.), Obszary problemowe i konfliktowe w planie zagospodarowania przestrzennego województwa podkarpackiego, Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie, Rzeszów.
• Leszczyńska, M. (2008). Poprawa sytuacji dochodowej w regionach przygranicznych jako warunek osiągania spójności społeczno-ekonomicznej – przykład Podkarpacia. W: „Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja regionów transgranicznych, Program sąsiedztwo Polska-Białoruś-Ukraina INTERREG III A”. Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.
• Martinez, O. (1994). The Dynamics of Border Interaction: New Approaches to Border Analyst. W: C.H. Schofield (red.), Global Boundaries, World Boundaries, t. I. Routledge, London.
• Meksuła, M.W., Grzechnik, L. (2015). Wpływ połączeń komunikacyjnych na peryferyjność przygranicznych obszarów Lubelszczyzny. „Barometr Regionalny”, t. XIII, nr 1, s. 53–58.
• Miszczuk, A. (2013). Uwarunkowania peryferyjności region przygranicznego. Norbetinum, Lublin.
• Myna, A. (2003). Problemy zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków na terenach wiejskich, „Studia Obszarów Wiejskich”, 4, s. 67–76.
• Novoa Goicochea, Z. (2014). Gestión de fronteras en América Latina: espacios, procesos, políticas. Boletín de la Sociedad Geográfica de Lima. Lima (w druku).
• Rykała, A., (red.). (2012). Studia z Geografii Politycznej i Historycznej. Granice – mniejszości narodowe i religijne – dziedzictwo. Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Rykiel, Z. (1990). Koncepcje granic w badaniach geograficznych. „Przegląd Geograficzny”, t. LXII, z. 1–2. IGiPZ PAN, Warszawa.
• Sobala-Gwosdz, A. (2003). Zróżnicowanie poziomu rozwoju gmin przygranicznych województwa podkarpackiego. W: J. Runge (red.), Granice, Obszary Przygraniczne, Euroregiony, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Szafraniec, K. (2001). Wartość wykształcenia na wsi–fakty, tendencje, konsekwencje. W: I. Bukraba-Rylska i A. Rosner (red.), Wieś i rolnictwo na przełomie wieków. IRWiR PAN, Warszawa, s. 1–314.
• Ślusarz, G. (2008). Potrzeby i możliwości rozwoju współpracy transgranicznej na przykładzie Podkarpacia. W: M.G. Woźniak (red.), Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja regionów transgranicznych. Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Wesołowska, M. (2011). Mieszkania niezamieszkałe na obszarach peryferyjnych Lubelszczyzny. „Studia Obszarów Wiejskich”, 26, s. 175–187. Województwo lubelskie. Podregiony, Powiaty, Gminy. 2006, Urząd Statystyczny w Lublinie, Lublin, s. 1–341. Województwo lubelskie, Podregiony, Powiaty, Gminy. 2013, Urząd Statystyczny w Lublinie, Lublin, s. 1–341. Województwo Lubelskie w 1998 roku. Ważniejsze dane o województwie, powiatach, gminach. Urząd Statystyczny w Lublinie, Lublin, s. 1–291.
• Woźniak, M.G. (2008). Współpraca transgraniczna w modernizacji refleksyjnej kapitału ludzkiego. Znaczenie dla kształtowania spójności społeczno-ekonomicznej. W: M.G. Woźniak (red.), Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja regionów transgranicznych. Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Badania Obszarów Transgranicznych i Statystyki Euroregionalnej. http://stat.gov.pl/ statystyka-regionalna/badania-regionalne (dostęp: 1.08.2014). Bank Danych Lokalnych. http://stat.gov.pl/bdl (dostęp: lipiec 2014).
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisana w Kijowie 28 marca 2008 roku, oraz Protokół, podpisany w Warszawie 22 grudnia 2008 r., między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zmianie Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisanej w Kijowie dnia 28 marca 2008 roku (Dz.U. z 2009 r. nr 103, poz. 858).
• Ustawa z 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
• Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej wg gmin. (1993). IUNG Puławy, s. 1–248.

Identifiers

ISSN

1734-2031