Zmierzch bezpieczeństwa oświeceniowych paradygmatów i jutrzenka stereotypu popkultury: gotycyzm i preromantyzm

• Authors: Nawrocki Rafał

Title variants

EN

The decline of security of the Enlightenment’s paradigms

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article aims to depict the phenomenon of cultural changes at the turn of the 18th and 19th century. Gothicism characterized by that time is widely considered as a herald of Romanticism. However, the article approaches Gothicism as a decadent form of Classicism. The reason behind the appearance of Gothicism was in fact Enlightenment paradigms having become inefficient, and more precisely – as discussed in the article: - the end of seeking security in nature, - the end of trust in human mind, - the change of the position of women in society, - the change in perception of literature. The conclusion of the article links the first appearances of Gothicism with the later development of pop culture.

Keywords

PL

gotycyzm; dark fantasy; klasycyzm; oświecenie; zmierzch

EN

gothicism; dark fantasy; classicism; the Enlightenment; decadence

• Publisher: Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Instytut Teologiczny im. Jana Kantego w Bielsku-Białej, Książnica Beskidzka
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2013
• Volume: 11
• Issue: 2(21)
• Pages: 83-94

Dates

published

2013-10

Contributors

author

Nawrocki Rafał

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań

References

• Banasiak Bogdan (2006), Filozofia integralnej suwerenności. Zarys systemu Markiza de Sade, Łódź.
• Czapliński Przemysław (1999), Nuda przedstawiona albo proza najnowsza wobec istnienia, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Poznań.
• Didier Béatrice (1996), Alphabet et raison. Le paradoxe des dicitonnaires au XVIIIe siècle, P.U.F., Paris.
• Gorczyńska Zofia i in. red. (1997), Płeć, kobieta, feminizm, Gdańsk.
• Grębecka Wanda (1972), Ewolucjonizm, Katowice.
• Hrabia Hakelberg, albo Rycerz Sierpa, „Dziennik Wileński” 1829, t. 4.
• Janion Maria (1962), Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa.
• Janion Maria, Majchrowski Zbigniew red. (1982), Odmieńcy, Gdańsk.
• Janion Maria (1984), Czas formy otwartej. Tematy i media romantyczne, Warszawa.
• Janion Maria (2002), Życie pośmiertne Konrada Wallenroda, Warszawa.
• Kleiner Juliusz (1976), Sentymentalizm i preromantyzm. Studia inedita z literatury porozbiorowej 1795-1822, Kraków.
• Mostowska z Radziwiłłów Anna (2002), Strach w Zameczku. Posąg i Salamandra, Kraków.
• Ossoliński Józef Maksymilian (1970), Wieczory badeńskie, czyli opowieści o strachach i
• upiorach, Warszawa.
• Petoia Erberto (2004), Wampiry i wilkołaki. Źródła, historia, legendy od antyku do współczesności, tłum. A. Pers (i in.), Kraków.
• Przybylski Ryszard (1996), Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Gdańsk.
• Radcliffe Ann (1997), Tajemnice zamku Udolpho, przeł. W. Niepokólczycki, Warszawa.
• Sade Donatien Alphonse de (1997) Julietta, przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa.
• Śniadecki Jan (2002), O pismach klasycznych i romantycznych, w: Idee programowe
• romantyków polskich. Antologia, red. A. Kowalczykowa, Wrocław.
• Kawyn Stefan red. (1960), Walka romantyków z klasykami, Wrocław.
• Wollstonecraft Shelley Mary (1989), Frankenstein, tłum. H. Goldmann, Poznań.
• Zamek Klees, czyli przesąd, tłum. anonimowe z fr. P. Bar. Montolieu, "Rozmaitości", Lwów 1825.

Identifiers

ISSN

1731-3317