Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2019 | 2(233) | 5-35

Article title

Prawicowość młodych Polaków. Kontekst wyborów parlamentarnych z 2015 roku

Content

Title variants

EN
The Right-Wing Attitudes of Young Poles. The Context of the 2015 Parliamentary Elections

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
W artykule analizujemy preferencje polityczne młodych ludzi, które wiążą się z ich aktywną obecnością po prawej stronie politycznej sceny. Interesuje nas, jakie poglądy, postawy i jakie oceny sytuacji przed i po wyborach parlamentarnych 2015 roku reprezentują młodzi Polacy deklarujący sympatie wobec prawicy lub oddający głos na ugrupowania prawicowe. Czym jest prawicowość jako pewien system poglądów młodego pokolenia i jak on się ma do prawicowości rozumianej politologicznie (jako konserwatywne poglądy obyczajowe i liberalne poglądy ekonomiczne)? W artykule dokonujemy teoretyczno-politycznej konceptualizacji kategorii prawicy politycznej, a następnie konfrontujemy ją ze społecznymi wyobrażeniami o differentia specifica prawicowości. Uwagę skupiamy na prawicowości młodych ludzi odtwarzając jej obraz na podstawie danych, zwłaszcza na wynikach własnych badań z 2016 roku. Analizujemy zachowania i motywacje wyborcze badanej grupy, poglądy na gospodarkę, kwestie socjalne, państwo, tożsamość wspólnotową, stosunek do działań opozycji politycznej i niezależności sądownictwa konstytucyjnego. Wyniki analiz pokazują, że wielu młodych wyborców, głosujących na prawicę, wcześniej należało do wyborców niezdecydowanych, poszukujących politycznych identyfikacji. Przede wszystkim jednak pokazują, czym jest prawicowość młodego pokolenia, ukazują jej płynny, niekoherentny i eksploracyjny w dużej mierze charakter oraz możliwe polityczne przepływy i znaczenie.
EN
In the article, we analyze political preferences of the young Polish voters who associate themselves with the right side of the political scene. We are interested in the views, attitudes and assessments of socio-political situation before and after parliamentary elections in 2015 that are shared by the young Poles declaring sympathy to the political right or voting for the right-wing parties. What exactly are the right-wing attitudes of the young Polish generation and how do they relate to the definitions of the political right assumed in political science (i.e. as conservative moral views and liberal economic views)? In the article, we propose a theoretical conceptualization of the political right, and then confront it with its popular understanding in Poland. In particular, we focus on the right-wing attitudes of young people, analyze it by reference to the existing data and to the results of our own research carried out in 2016, a year after the last Polish presidential and parliamentary elections. We analyze the electoral behaviours and motivations of the surveyed group, its views on the economy, social issues, the state, collective identity, attitudes to the actions of the political opposition and the independence of the Constitutional Tribunal. The results of the analyses demonstrate that many young voters who voted for the right had formerly been undecided voters seeking political identification. Above all, however, the findings of our research provide the characteristic of the right-wing attitudes of young people, pointing at their liquid, incoherent and exploratory character, possible political turnovers and significance.

Year

Issue

Pages

5-35

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika

References

  • Bartyzel, Jacek. 2016. Próba teoretyzacji pojęcia „prawica”. W: J. Bartyzel. Prawica–nacjonalizm–monarchizm. Studia politologiczno-historyczne. Warszawa: Wydawnictwo von borowiecky, s. 15–51.
  • Bauman, Zygmunt. 1997. Glokalizacja: czyli komu globalizacja, komu glokalizacja? „Studia Socjologiczne” 3(146): 53–70.
  • Bobbio, Norberto. 1996. Prawica i lewica. Tłum. A. Szymanowski. Kraków-Warszawa: Znak-Fundacja im. Stefana Batorego.
  • Carr, Nicolas. 2013. Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg. Tłum. K. Rojek. Gliwice: Helion.
  • Castells, Manuel. 2008. Społeczeństwo sieci. Tłum. M. Marody, K. Pawluś, J. Stawiński. Warszawa: WN PWN.
  • CBOS. 2014. 10 Lat członkostwa Polski W Unii Europejskiej. Komunikat z badań nr 52. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_052_14.PDF. Dostęp 18.10.2018.
  • CBOS. 2015a. Zainteresowanie polityką i poglądy polityczne w latach 1989-2015. Deklaracje ludzi młodych na tle ogółu badanych. Komunikat z badań nr 135. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_135_15.PDF. Dostęp 18.10.2018.
  • CBOS. 2015b. Co różni zwolenników lewicy, centrum i prawicy? Komunikat z badań nr 139. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_139_15.PDF. Dostęp 18.12.2018.
  • CBOS.2015c. Kim są wyborcy, czyli społeczno-demograficzne portrety największych elektoratów. Komunikat z badań nr 141. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_141_15.PDF. Dostęp 18.12.2018.
  • CBOS. 2016. Jakiego prawa aborcyjnego oczekują Polacy? Komunikat z badań nr 144. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_144_16.PDF. Dostęp 18.12.2018.
  • CBOS. 2017a. Czy młodzi Polacy są prawicowi? Komunikat z badań nr 102. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_102_17.PDF. Dostęp 18.10.2018.
  • CBOS. 2017b. Elektorat lewicy od roku 2005. Komunikat z Badań nr 105. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_105_17.PDF. Dostęp 18.10.2018.
  • CBOS. 2017c. Stosunek do osób o orientacji homoseksualnej i związków partnerskich. Komunikat z badań nr 174. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_174_17. PDF. Dostęp 18.12.2018.
  • Coleman, James S. 1974. Youth: Transition to Adulthood. University of Chicago Press.
  • Converse, Philip E. 1964. The Nature of Belief Systems in Mass Publics. W: D. E. Apter (red.). Ideology and Discontent. New York: Free Press, s. 206–261.
  • Converse, Philip E. 1975. Public Opinion and Voting Behavior. W: F.I. Greenstein i N.W. Polsby (red.). Handbook of Political Science, Vol. 6. Reading, Mass.: Addison-Wesley, s. 75–171.
  • Cześnik, Mikołaj i Agnieszka Kwiatkowska. 2017. Uczestnictwo wyborcze w 2014 i 2015 roku. W: R. Markowski (red.). Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014–15. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 27–48.
  • Cześnik, Mikołaj, Agnieszka Kwiatkowska i Radosław Markowski. 2016. Między nami ignorantami. „Polityka” nr 18 (3057) z dnia 2016.04.27, s. 24–26.
  • Dates will not be remembered (2014). Niepublikowany raport o stanie wiedzy i postawach młodzieży wobec totalitaryzmu. Warszawa: Ośrodek Analiz Politologicznych UW.
  • Downs, Anthony. 1957. Economic theory of democracy. New York: Harper.
  • Erikson, Erik H. 1968. Identity, psychological. W: International Encyclopedia of the Social Sciences, vol. 4. New York: McMillan and Free Press, s. 7–61.
  • Fomina, Joanna. 2017. The Unlikely Eurosceptics: The Role of the Domestic Context in Shaping anti-European Attitudes among the Young Poles. „Polish Sociological Review” 2 (198): 141–165.
  • Foreman, Richard. 2005. The Pancake People, or, The Gods Are Pounding My Head: http://edge.org/3rd_culture/foreman05/foreman05_index.html; Dostęp 18.10.2018.
  • Fuchs, Dieter i Hans-Dieter Klingemann. 1990. The Left-Right Schema. W: M.K. Jennings, J.W. van Deth et al. Continuities in Political Action: A Longitudinal Study of Political Orientations in Three Western Democracies New York: Walter de Gruyer, s. 203–234.
  • Galston, William A. 2018. Anti-Pluralism. The Populist Threat to Liberal Democracy. New Haven-London: Yale University Press
  • „Gazeta Wyborcza”. 2015. Wybory prezydenckie. Wyborca Kukiza? Wykształcony, młody i wkurzony. A kto głosował na Dudę i Komorowskiego? (11.05.2015). http://wyborcza.pl/1,75478,17896394,Wybory_prezydenckie__Wyborca_Kukiza__Wyksztalcony_.html. Dostęp 18.10.2018.
  • Giddens, Anthony. 2001. Poza lewicą i prawicą: przyszłość polityki radykalnej. Tłum. J. Serwański. Poznań: Zysk i S-ka.
  • Godlewski, Tomasz. 2008. Lewica i prawica w świadomości społeczeństwa polskiego. Warszawa: Elipsa.
  • Godlewski, Tomasz. 2016. Identyfikacje ideologiczne a preferencje wyborcze społeczeństwa polskiego. „Historia i Polityka” 15 (22): 9–19.
  • Goodhart, David. 2017. The Road to Somewhere. The Populist Revolt and the Future of Politics. London: Hurst&Company.
  • Jasińska-Kania, Aleksandra. 1996. Między neoliberalizmem a neosocjalizmem. Problemy krystalizacji prawicowych i lewicowych ideologii i wartości w Polsce. W: M. Marody (red.). Oswajanie rzeczywistości. Między realnym socjalizmem a realną demokracją. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 114–137.
  • Karnowska, Danuta. 2010. Identyfikacja lewica–prawica i jej rozumienie w przestrzeni kulturowej. W: A. Turska-Kawa i W. Wojtasik (red.). Preferencje polityczne 2009. Postawy-Identyfikacje-Zachowania. Katowice: Wydawnictwo Unikat, s. 139–151.
  • Kay, Aaron, Maria C. Jiminez i John T. Jost. 2002. Sour Grapes, Sweet Lemons, and the Anticipatory Rationalization of the Status Quo. „Personality and Social Psychology Bulletin” Volume 28, No. 9, September 2002, s. 1300–1312.
  • Kerr, David, Linda Sturman i in. 2010. ICCS 2009 European report. Civic Knowledge, Attitudes, and Engagement among Lover-secondary Students in 24 European Countries. International Association for the Evaluation of Educational Achievement (IEA). Roma: Universita degli Studi Roma Tre, Laboratorio di Pedagogia sperimentale.
  • King, Michael i Chris Thornhill. 2003. Niklas Luhmann’s Theory of Politics and Law. Basingstoke: Palgrave MacMillan.
  • Klingemann, Hans-Dieter. 1979. Measuring Ideological Conceptualizations. W: S.H. Barnes, M. Kaase i in. Political Action: Mass Participation in Five Western Democracies. Beverly Hills: Sage, s. 215–254.
  • Kopińska, Violetta. 2017. Edukacja obywatelska w szkole. Krytyczna analiza dyskursu podręczników szkolnych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  • Kopińska, Violetta i Hanna Solarczyk-Szewc (red.). 2017. Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  • Kwiatkowska, Agnieszka, Mikołaj Cześnik, Marta Żerkowska-Balas i Ben Stanley. 2016. Ideologiczna treść wymiaru lewica–prawica w Polsce w latach 1997–2015. „Studia Socjologiczne” 4 (223): 97–129.
  • Laponce, Jean A. 1981. Left and Right: The Topography of Political Perceptions. Toronto: University of Toronto Press.
  • Laurin, Kristin. 2018. Inaugurating Rationalization: Three Field Studies Find Increased Rationalization. When Anticipated Realities Become Current. Psychological Science, s. 1–13; DOI: 10.1177/0956797617738814 www.psychologicalscience. org/PS.
  • Lipset, Seymour Martin. 1995. Homo politicus. Społeczne podstawy polityki. Tłum. G. Dziudzik-Kraśniewska. Warszawa: WN PWN.
  • Lukes, Steven. 2003. Epilogue: The grand dichotomy of the twentieth century. W: T. Ball i R. Bellamy (red.). The Cambridge History of Twentieth Century Political Thought. Cambridge: Cambridge University Press, s. 602–626.
  • Maffesoli, Michel. 2008. Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych. Tłum. M. Bucholc. Warszawa: WN PWN.
  • Mair, Peter. 2010. Orientacje lewicowe i prawicowe. Tłum. T. Płudowski. W: R.J. Dalton i H.D. Klingemann (red.). Zachowania polityczne, t. 1. Warszawa: WN PWN, s. 258–279.
  • Mannheim, Karl. 1938. The problem of generations. W: K. Mannheim. Essays on the Sociologyof Knowledge. New York: Oxford University Press.
  • Mariański, Janusz. 2014. Postawy Polaków wobec Kościoła katolickiego – analiza socjologiczna. Zeszyty Naukowe KUL 57 (2014), nr 1 (225).
  • Markowski, Radosław. 2017. Stosunek Polaków do demokracji w latach 2011–2015. W: R. Markowski (red.). Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014–15. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 187–210.
  • Markowski, Radosław. 2017a. Zakończenie. W: R. Markowski (red.). Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014–15. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 223–227.
  • Markowski, Radosław i Hubert Tworzecki. 2016. Czar silnej ręki. Czy Polacy potrzebują rządów silnej ręki? „Polityka” 10: 32–34.
  • Markowski, Radosław i Marta Żerkowska-Balas. 2017. Związki obywateli z partiami politycznymi. W: R. Markowski (red.). Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014–15. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 135–152.
  • Młodzież 2013. 2014. Warszawa: CBOS i KB ds. PN.
  • Mouffe, Chantal. 2008. Polityczność. Tłum. J. Erbel. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  • Müller, Jan-Werner. 2017. Co to jest populizm?. Tłum. M. Sutowski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  • Nowak, Andrzej. 1996. Bąble nowego w morzu starego. Podwójna rzeczywistość okresu przemian społecznych, W: M. Marody i E. Gucwa-Leśny (red.). Podstawy życia społecznego w Polsce. Warszawa: Instytut Studiów Społecznych UW, s. 229–251.
  • Nowak, Andrzej. 2004. Dynamical minimalism: why less is more in psychology. „Personality and Social Psychology Review” 8,2: 183–192.
  • Reykowski, Janusz. 1993. Zmiany systemowe a mentalność polskiego społeczeństwa. W: J. Reykowski (red.). Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej. Warszawa: IP PAN, s. 9–48.
  • Robertson, Roland. 1992. Glabalization: Social Theory and Global Culture. London: Sage Publications.
  • Scruton, Roger. 1999. Co to jest prawica. W: R. Scruton. Intelektualiści nowej lewicy. Tłum. T. Pisarek. Poznań: Zysk i S-ka, s. 261–286.
  • Staniszkis, Jadwiga. 2003. Władza globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  • Szafraniec, Krystyna. 2010. Młode pokolenie a nowy ustrój. Warszawa: IRWiR PAN.
  • Szafraniec, Krystyna. 2012. Dojrzewający obywatele dojrzewającej demokracji. O stylu politycznej obecności młodych. Warszawa: Instytut Obywatelski.
  • Szafraniec, Krystyna. 2013. Pełzające oburzenie młodych. Warszawa: Instytut Idei, 4, s. 41–46.
  • Szafraniec, Krystyna i Paweł Szymborski. 2017. Wchodzenie w dorosłość: praca, aranżacje prywatności i jakość życia. W: K. Szafraniec, J. Domalewski, K. Wasielewski, P. Szymborski i M. Wernerowicz. Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 147–198.
  • Szafraniec, Krystyna, Jarosław Domalewski, Krzysztof Wasielewski, Paweł Szymborski i Marcin Wernerowicz. Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  • Urry, John. 2005. „Społeczeństwa” i wymiar globalny. W: P. Sztompka i M. Kucia (red.). Socjologia. Lektury. Tłum. K. Gilarek. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, s. 697–707.
  • van Kesell, Stijn. 2015. Populist Parties in Europe. Agents of Discontent?. New York: Palgrace Macmillan.
  • Wenzel, Michał. 2017. Media a wybory. W: R. Markowski (red.). Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014–15. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 119–134.
  • White, Jonathan. 2010. Left, Right and Beyond: the Pragmatics of Political Mapping, LSE ‘Europe in Question’ Discussion Paper Series, LEQS Papers, No. 24. http://www.lse.ac.uk/europeanInstitute/LEQS%20Discussion%20Paper%20Series/LEQSPaper24.pdf. Dostęp 18.10.2018.
  • Winiewski, Mikołaj, Łukasz Jurczyszyn, Michał Bilewicz i Marta Beneda. 2015. Podłoże prawicowych preferencji wyborczych młodych Polaków. Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
  • Wojtasik, Waldemar. 2010. Kwestie ekonomiczne jako czynnik dyskrepancyjny identyfikacji politycznych. W: A. Turska-Kawa i W. Wojtasik (red.). Preferencje polityczne 2009. Postawy-Identyfikacje-Zachowania. Katowice: Wydawnictwo Unikat, s. 153–172.
  • Zieliński, Michał. 2016. Zachowania wyborcze Polaków w elekcji parlamentarnej 26 X 2015 roku. Warszawa: Instytut Obywatelski.
  • Zielonka, Jan. 2018. Kontrrewolucja. Liberalna Europa w odwrocie. Tłum. J. Bednarek. Warszawa: WN PWN.
  • Żerkowska-Balas. 2017. Wybory a kwestie ekonomiczne. W: R. Markowski (red.). Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014–15. Warszawa: Rzecznik Praw Obywatelskich.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-1b83a9f5-44fb-4d80-a410-3c62aeba016b
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.