Wzór systemu wyborczego Polski przedrozbiorowej (XV–XVIII wiek)

• Authors: Ilski Zdzisław

Title variants

EN

Polish election system pattern of pre-partition period (XV–XVIII centuries)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule omówiono tworzenie systemu wyborczego starej Polski. Proces ten ewolucyjnie wytworzył wzór wybierania posłów na sejm. Obejmował dążenie do wybierania posłów w małych jednostkach terytorialnych, na podstawie kombinacji wyborów jednomyślnych i większościowych, w systemie głosowania blokowego. Omówiono implementację tego wzoru w systemie wyborczym przyjmowanym w ramach reformowania Polski w końcu XVIII wieku.

EN

The article presents the formation of the election system of old Poland. The process created, in evolutional way, the pattern of electing members of the Diet. It involved aiming at electing deputies in small territorial units based on combination of unanimous and majority votes, in the system of block vote. The article discusses the implementation of this pattern in the voting system established within reformation of Poland at the end of XVIII century.

Keywords

PL

demokracja; głosowanie blokowe; głosowanie aprobujące; izba poselska; poseł; szlachta; sejmik

EN

democracy; block vote; approving vote; chamber of deputies; deputy; nobility; council

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Wyborcze
• Year: 2017
• Volume: 24
• Pages: 65-82

Dates

published

2017

Contributors

author

Ilski Zdzisław

• Zespół Politologii i Komunikacji Społecznej, Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych, Politechnika Wrocławska

References

• Bardach Juliusz, Grodziski Stanisław, Gwiżdż Andrzej, Jankiewicz Adam, Działocha Kazimierz, Kraczkowski Romuald. 1993. Dzieje Sejmu Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Choińska-Mika Jolanta. 1998. Sejmiki mazowieckie w dobie Wazów. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Czapliński Władysław. 1957. Dawne czasy. Wrocław: Ossolineum.
• Dyaryusz sejmiku proszowskiego przedsejmowego roku 1584. 1912. Nadbitka z Przeglądu Historycznego 15.
• Dzięgielewski Jan. 1993. Stan szlachecki…. W Anna Sucheni-Grabowska, Alicja Dybkowska (red.), Tradycje polityczne dawnej Polski. Warszawa: Editions Spotkania.
• Hoffman Karol Boromeusz. 1988. Historia reform politycznych w dawnej Polsce. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Historia państwa i prawa Polski. Źródła. 1997. Wyboru dokonali Franciszek Połomski, Piotr Jurek. Wrocław: Wrocławskie Zakłady Graficzne.
• Michalski Jerzy (red.). 1984. Historia sejmu polskiego. T. I, Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kriegseisen Wojciech. 1991. Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe .
• Leśnodorski Bogusław. 1947. Parlamentaryzm w Polsce. Kraków: Wydawnictwo M. Kot.
• Miasta nasze królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej. 1997. W Historia państwa i prawa Polski. Źródła. Wyboru dokonali Franciszek Połomski, Piotr Jurek, Wrocław: Wrocławskie Zakłady Graficzne.
• Olszewski Henryk. 1966. Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1652–1763. Prawo – praktyka – teoria – programy. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Olszewski Henryk. 2002. Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee. T. 2. Studia i rozprawy. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, .
• Pawiński Adolf. 1978. Rządy sejmikowe w Polsce 1572–1795 na tle stosunków województw kujawskich. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Płaza Stanisław. 1987. Sejmiki i zjazdy szlacheckie województwa sieradzkiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632). Cz. I. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe .
• Prochaska Antoni. 1898. Geneza i rozwój parlamentaryzmu za pierwszych Jagiellonów. Kraków: Akademia Umiejętności .
• Rzążewski Kazimierz, Słomczyński Wojciech, Życzkowski Karol. 2014. Każdy głos się liczy! Wędrówka przez krainę wyborów. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. Siemieński Józef. 1906. „Organizacja sejmiku ziemi dobrzyńskiejˮ. Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności w Krakowie” 23.
• Sokala Andrzej, Michalak Bartłomiej, Uziębło Piotr. 2013. Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych. Warszawa: Wolters Kluwer SA.
• Śreniowski Stanisław. 1938. Organizacja sejmiku halickiego. Lwów: Towarzystwo Naukowe.
• Sucheni-Grabowska Anna, Dybkowska Alicja (red.). 1993. Tradycje polityczne dawnej Polski. Warszawa: Editions Spotkania.
• Włodarczyk Jerzy. 1973. Sejmiki łęczyckie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Volumina Legum. 1860. T. VII. Petersburg: Wyd. Josefat Ohryzko.
• Volumina Legum. 1889. T. IX. Kraków: Wydawnictwo Komisji Prawniczej Akademii Umiejętności w Krakowie.
• Volumina Legum. 1952. T. X. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
• www.wilanow-palac.pl/jak_wybierano_poslow_na_sejm_glosowanie_na_sejmiku_przedsejmowym_w_proszowicach_w_1689_r.html.

Identifiers

DOI

10.26485/SW/2017/24/3