Zjawisko laicyzacji w społeczeństwie ponowoczesnym (konteksty filozoficzne)

• Authors: Bochenek Krzysztof

Title variants

EN

The phenomenon of secularization in post-modern society (philosophical con-texts)

RU

Феномен секуляризации в постмодернистском обществе (философский контекст)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

We wszystkich niemal obszarach współczesnego życia ujawniają się przeobraże-nia stymulujące daleko idącą zmianę społeczną, skutkującą malejącą jednolitością narodową, kulturową, a wreszcie religijną ponowoczesnych społeczeństw. XXI wiek niesie ze sobą idee i zjawiska sprzyjające ostatecznemu rozbratowi ze świa-tem przednowoczesnym, który zdawał się być stworzony i dany ludziom raz na zawsze. Współczesną przestrzeń życia społecznego, zwłaszcza w sferze aksjolo-gicznej, nie definiuje już powszechnie wcześniejsze odniesienie do Boga, w ja-kimś stopniu gwarantującego tę niezmienność. Ponowoczesne społeczeństwa, odrzucające religię, przynajmniej w wymiarze instytucjonalnym, podążają w kie-runku, który trudno jednoznacznie odczytać. Kwestionując normy moralne odwo-łujące się do religii przed współczesnymi społeczeństwami niełatwa droga budo-wania aksjologii pozwalającej przekroczyć horyzont „eschatologii” konsumpcji.

EN

In almost all areas of modern life there are transformations that stimulate far-reaching social change resulting in decreasing national, cultural and religious uni-formity of post-modern societies. The 21st century brings with it ideas and phe-nomena conductive to the final break with the pre-modern world, which seemed to be created and given to people once and for all. The contemporary space of social life, especially in the axiological sphere, is no longer commonly defined by the earlier reference to God, who guarantees this immutability to some extent. Post-modern societies that reject religion, at least in the institutional dimension, are moving in a direction that is difficult to read clearly. By questioning moral norms referring to religion, it is not easy for contemporary societies to build axiology that allows them to cross the horizon of “eschatology” of consumption.

RU

Почти во всех сферах современной жизни обнаруживаются трансформации, которые стимулируют далеко идущие социальные изменения, вызывая уменьшение национального, культурного и, наконец, религиозного единообразия постмодернистских обществ. Двадцать первый век приносит с собой идеи и явления, способствующие окончательному разрыву с досовременным миром, который, казалось, был создан и дан людям раз и навсегда. Постмодернистские общества, отвергающие религию, по крайней мере, в институциональном измерении, движутся в направлении, которое трудно понять однозначно. Ставя под сомнение моральные нормы, относящиеся к религии до современных обществ, нелегко построить аксиологию, которая позволила бы пересечь горизонт «эсхатологии» потребления.

Keywords

PL

religia; laicyzacja; konsumpcjonizm; społeczeństwo; aksjologia

EN

religion; secularization; consumerism; society; axiology

RU

религия; секуляризация; потребительство; общество; аксиология

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Wschodni Rocznik Humanistyczny
• Year: 2019
• Volume: XVI (2019)
• Issue: 1: Filozofia: Lwów-Preszów-Rzeszów
• Pages: 77-86

Dates

published

2019

Contributors

author

Bochenek Krzysztof

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Aldridge A., Rynek, Warszawa 2006.
• Barber B., Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2001.
• Baudrillard J., Pakt Jasności, tł. S. Królak, Kraków 2005.
• Baudrillard J., Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, Warszawa 2006.
• Baumann Z., Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 1995.
• Bauman Z., Etyka ponowoczesna, Warszawa 1996.
• Bauman Z., Razem osobno, Kraków 2003.
• Bauman Z., Społeczeństwo w stanie oblężenia, Warszawa 2006.
• Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, tł. S. Amsterdamski, Warszawa 1998.
• Benedykt XVI, Encyklika Spe salvi, Kraków 2007.
• Boguszewski R., Religia i religijność Polaków w zmieniającym się społeczeństwie. Studium socjologiczne, Toruń 2012.
• Bylok F., Konsumpcja, konsument i społeczeństwo konsumpcyjne we współczesnym świecie, Katowice 2016.
• Chrost S., Homo capax Dei jako ideał wychowania, Kraków 2013.
• Dziura M., Świątynie konsumpcji. Implozja granic, w: Społeczeństwo konsumpcyjne. Uwa-runkowania społeczne i kulturowe, red. D. Markowski, P. Setlak, Tarnobrzeg 2008, s. 175-188.
• Franciszek, Encyklika Lumen Fidei, Rzym 2013; https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/encykliki/lumen_fidei_29062013.html.
• Friske J., Reading the popular, Routledge, Londyn – Nowy Jork 1997.
• Fromm E., Mieć czy być?, tł. J. Karłowski, Poznań 2003.
• Kowalczyk S., F. Nietzsche i jego proklamacja śmierci Boga, „Zeszyty Naukowe KUL” 3 (51) (1970).
• Majcherek A., Źródła relatywizmu w nauce i kulturze XX wieku. Od teorii względności do postmodernizmu, Kraków 2004.
• Marcel G., Homo viator. Wstęp do metafizyki nadziei, tł. P. Lubicz, Warszawa 1959.
• Meissner K., Wiara i płeć, Poznań 2003.
• Melosik Z., Pedagogika i tożsamość młodzieży w kulturze kontroli i rozproszenia [w:] Toż-samość w warunkach zmiany społecznej, red. Z. Melosik, M.J. Szymański, Warszawa 2016, s. 27-47.
• Ozorowski M., Miłość rodzicielska w nauczaniu papieża Benedykta XVI [w:] Rodzina i rodzicielstwo między tradycją a współczesnością, red. A. Skreczko, B. Bassa, Z. Struzik, Warszawa 2014.
• Pieszek E., Człowiek i społeczeństwo konsumpcyjne. Dyskursy, Poznań 2013.
• Possenti V., Nihilizm teoretyczny i „śmierć metafizyki”, tł. J. Merecki, Lublin 1998.
• Ritzer J. G., Magiczny świat konsumpcji, Warszawa 2004.
• Rusecki M., Co to są wartości chrześcijańskie [w:] Problemy współczesnego Kościoła, red. M. Rusecki, Lublin 1996.
• Styczeń T., Etyka niezależna, red. K. Krajewski, Lublin 2012.
• Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Kraków 2005.
• Titkow A., Tożsamość społeczna [w:] Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, red. M. Ru-daś – Grodzka, K. Nadana – Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel, Warszawa 2014, s. 537-541.
• Wątroba W., Społeczeństwo konsumpcyjne, Wrocław 2009.
• Whitehead A.N., Religia a nauka [w:] Drogi myślących, red. M. Heller, J. Życiński, Kraków 1983.
• Wolicka E., Próby filozoficzne, Kraków 1997.
• Zdybicka Z., Człowiek i religia, Lublin 1978.
• Zdybicka Z., Problem tak zwanej śmierci Boga [w:] Aby poznać Boga i człowieka. Część pierwsza – o Bogu dziś, red. B. Bejze, Warszawa 1974.
• Zdybicka Z., Religia i religioznawstwo, Lublin 1988.
• Żuk-Łapińska L., Problem konfliktu wartości, „Studia Filozoficzne” 6 (1987), s. 67-75.

Identifiers

DOI

10.36121/KBOCHENEK.16.2019.1.077