Elogia ku czci bł. Bogumiła w kolegiacie NMP w Uniejowie przez księdza Andrzeja Miniszewskiego, doktora obojga praw, niegdyś dziekana i oficjała uniejowskiego, napisana w 1802 r.

• Authors: Szymczak Jan , Szymczak Alicja

Title variants

EN

Eulogy in honour of blessed Bogumił in the Holy Virgin collegiate church in Uniejów

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest historyczna analiza elogii ku czci bł. Bogumiła, znajdująca się na tablicy umieszczonej na południowej ścianie prezbiterium kolegiaty pw. Wniebowzięcia NMP w Uniejowie, napisana w 1802 r. przez księdza Andrzeja Miniszewskiego. Autorzy odczytali tekst łaciński oraz przetłumaczyli go na język polski. Uzupełnienie stanowią informacje na temat ks. Miniszewskiego oraz źródeł jego wiedzy na temat bł. Bogumiła od średniowiecza.

EN

This article presents a historical analysis of the eulogy in honour of blessed Bogumił on a commemorating plate placed on the southern wall of the presbytery in the Holy Virgin collegiate church in Uniejów. It was written in 1802 by father Andrzej Miniszewski, doctor of law, dean and Uniejów official. The authors of this study translated the Latin text into Polish. The article also provides information about father Miniszewski and the sources of his knowledge about blessed Bogumił since the Middle Ages.

Keywords

PL

Błogosławiony Bogumił; Najświętsza Maryja Panna; kolegiata pw. Wniebowzięcia NMP w Uniejowie; ks. Andrzej Miniszewski; elogia

EN

blessed Bogumił; Holy Virgin; collegiate church in Uniejów; father Andrzej Miniszewski; eulogy

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Biuletyn Uniejowski
• Year: 2019
• Volume: 8
• Pages: 5-20

Contributors

author

Szymczak Jan

• Polskie Towarzystwo Historyczne

author

Szymczak Alicja

• Polskie Towarzystwo Heraldyczne
• Komisja Nauk Pomocniczych Historii i Edytorstwa Komitetu Nauk Historycznych PAN
• Łódzkie Towarzystwo Naukowe

References

• Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, Wydawnictwo „Templum”, Poznań 1962.
• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi grodzkie sieradzkie, inskrypcje, ks. 221, 224, 226, 232.
• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi grodzkie sieradzkie, relacje, ks. 157.
• Baran-Kozłowski W., Arcybiskup gnieźnieński Henryk Kietlicz (1199–1219). Działalność kościelna i polityczna, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005.
• Bieniak J., Autor „Rocznika dawnego”, [w:] Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w pięćdziesięciolecie pracy naukowej, red. D. Gawinowa i in., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991.
• Bieniak J., Polska elita polityczna XII wieku, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 7, red. S.K. Kuczyński, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1996.
• Bieniak J., Polska elita polityczna XII wieku (Część IV B. Dwa możnowładztwa – starzy i nowi), [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, t. 12, red. S. Górzyński, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2012.
• Biniaś-Szkopek M., Bolesław IV Kędzierzawy – książę Mazowsza i princeps, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
• Biniaś-Szkopek M., Bolesław Kędzierzawy, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2014.
• Błogosławiony Bogumił. Uniejów 1926–2016. W 90. rocznicę uroczystości beatyfikacyjnych, Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, Uniejów 2016.
• Cerski L., Błogosławiony Bogumił Sławny Cudotwórca, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2002.
• Chodyński A., Błogosławiony Bogumił arcybiskup gnieźnieński. Życiorys i nabożeństwo do bł. Arcypasterza, którego zwłoko spoczywają w Uniejowie nad Wartą, Warszawa 1879.
• Cyranowski J., Żywot błogosławionego Bogumiła arcybiskupa gnieźnieńskiego, Poznań 1926.
• Damalewicz S., Series Archiepiscoporum Gnesnensium, Atque Res gestae, è vetustis antiquitatum ruderibus collectae, Varsaviae 1649.
• Damalewicz S., Vita S. Bogumili, Archiepiscopi Gnesnensis Eremitae Camaldulensis, Romae 1661.
• Dąbrowski K., Uniejów ośrodkiem kultu błogosławionego Bogumiła, „Biuletyn Uniejowski” 2017, t. 6.
• Dobosz J., Arcybiskup Janik i jego następcy. Przygotowanie do reformy Henryka Kietlicza, [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Wydawnictwo Gaudentinum, Gniezno 2000.
• Dobosz J., Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002.
• Dziuba A.F., rec. Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny arcybiskupa Bogumila w XVII wieku, według rękopisu Ossolineum 220 II, wyd. B. Bolz – „Studia Theologica Varsaviensis” 1983, t. 21/2.
• Gębarowicz M., Aleksandr († 1156), biskup płocki, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935.
• Jaroszewicz F., Matka swiętych Polska albo zywoty swiętych, błogosławionych, wielebnych, swiątobliwych, poboznych Polaków y Polek wszelkiego stanu y kondycyi każdego wieku od zakrzewioney w Polszcze chrzescianskiey wiary osobliwą zycia doskonałoscią słynących, Kraków 1767.
• Jasiński K., Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, [w:] Nasi Piastowie, „Kronika Miasta Poznania” 1995, t. 2.
• Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Warszawa–Wrocław 1992.
• Katalog zabytków sztuki w Polsce, red. J.Z. Łoziński, t. V: Województwo poznańskie, red. T. Ruszczyńska i A. Sławska, z. 26: Powiat turecki, oprac. M. Kwiczala, Warszawa 1959.
• Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. I, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1877.
• Korytkowski J., Prymasi Polski, arcybiskupi gnieźnieńscy i metropolici polscy od roku 1000 aż do dnia dzisiejszego, wyd. I, t. 2, Poznań 2001.
• Kozierowski S., Leszczyce i ich plemiennik arcybiskup gnieźnieński św. Bogumił z Dobrowa, Poznań 1926.
• Kozłowski R., Rozwój uposażenia klasztoru cysterskiego w Byszewie (Koronowie) do końca XIV w., „Prace Wydziału Nauk Humanistycznych Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”, Seria C, nr 12, Warszawa–Poznań 1972.
• Labuda G., Święty Wojciech biskup-męczennik patron Polski, Czech i Węgier, „Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej”, Wyd. 2, Wrocław 2004.
• Maciejewski J., Episkopat polski doby dzielnicowej 1180–1320, Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, Kraków–Bydgoszcz 2003.
• Morawski M., Błogosławiony Bogumił arcybiskup gnieźnieński, „Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej” 1925, nr 9.
• Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, Wyd. Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1992.
• Nowak B., Ród Porajów w Małopolsce w średniowieczu, Wyd. Avalon, Kraków 2009.
• Pacaut M., Frederick Barbarossa, tłum. A.J. Pomerans, HarperCollins Distribution Services, New York 1970.
• Pawłowski P., Damalewicz Stefan, [w:] Włocławski słownik biograficzny, red. S. Kunikowski, t.1, Urząd Miasta Włocławek, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku,Włocławek 2004.
• Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny arcybiskupa Bogumiła w XVII wieku, według rękopisu Ossolineum 220 II, wyd. B. Bolz, przypisy i indeksy oprac. M. Aleksandrowicz, Poznań 1982.
• Pruszcz P.H., Forteca Duchowna Królestwa Polskiego. Z Zywotow świętych, ták iuż
• Kánonizowánych y Beátyfikowánych, iáko też świątobliwie żyiących Pátronow Polskich, Kraków 1662.
• Rozśpiewały się dzwony i serca ludzi… Uniejów Dobrów Koło Włocławek, red. A. Urbaniak i in., Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, Uniejów 2008.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 6, Warszawa 1885.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 9, Warszawa 1887.
• Sokołowski B., Cuda y Znakomite Łaski za Przyczyną Błogosławionego Bogumiła Arcy-Biskupa Gnieźnińskiego tak przy Grobie Tego swiętego Patrona w Kollegiacie Uniejowskiey. Jako teź y w Dobrowie, gdzie dni źycia swego w wielkiey świątobliwości na Puszczy zakończył […], Kalisz 1748.
• Sokołowski B., Historya Swiątobliwego Żyćia Błogosławionego Bogumiła, niedzyś Arcy-Biskupa Gnieznińskiego, a potym przez lat dwanaście, w Pustyni Dobrowskiey, w Dźiedźiectwie własnym Pobożnego Eremity, Którego drogi Ciała Depozyt wielkimi Cudami, y łaskami słynący, w Kolegiaćie Uniejowskiey złożony iest, Kalisz 1806.
• Strzelczyk J., Apostołowie Europy, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1997.
• Szacherska S.M., Opactwo cysterskie w Szpetalu a misja pruska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
• Szelewski A., Wizyta Arcypasterska w Dekanacie Łęczyckim, „Przegląd Katolicki” 1887, R. XXV.
• Szymański J., Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• Szymczak J., Arcybiskupi gnieźnieńscy: bł. Bogumił i Jakub Świnka – najstarsi dobrodzieje Uniejowa i Maciej Łubieński – restaurator średniowiecznej świetności miasta, „Uniejowskie Strony. Pismo wydawane przez Urząd Miasta w Uniejowie” 2005, nr 3 (7).
• Świgoniak J., Święty Bogumił patron ziemi kolskiej i parafii w Kole, Dom Wydawniczy „Rafael”, Kraków 2016.
• Urzędnicy wielkopolscy XII–XV wieku. Spisy, oprac. M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko, red. A. Gąsiorowski, Wrocław i in. 1985.
• Zajączkowski S., Zajączkowski S.M., Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do roku 1400, Cz. I: (Abramowice–Mzurki); Cz. II: (Nacki–Żywocin oraz Dodatek i Uzupełnienia), Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1966–1970.
• Zielińska-Melkowska K., Klucz dobrowski w uposażeniu misji pruskiej, [w:] Nihil superfluum esse. Prace z dziejów średniowiecza ofiarowane Profesor Jadwidze Krzyżaniakowej, red. J. Strzelczyk i J. Dobosz, Wyd. Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2000.