Nowa komparatystyka: między uważnym czytaniem a lekturą na dystans

• Authors: Bilczewski Tomasz

Title variants

EN

New Comparative Literature: Between Close and Distant Reading

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In recent years, comparative literature has affected a lively response to the dynamic transformations of its socio-cultural environment: it has declared the death of the old discipline and the beginning of a new one, and has increasingly set foot into the realm of the modern digital laboratory. It has, however, too seldom made use of a historical analysis of its own origins, which could have an impact on how future tasks and opportunities in comparative studies are perceived. This paper looks back to the rhetorical legacy of the category of comparison — one of the traditions that led to the institutionalization of comparative studies in the nineteenth century, and which could be useful in an attempt to rewrite the discipline’s history, particularly if grounded in translation studies.

Keywords

EN

comparison; comparative literature; rhetoric; Shakespeare; sonnets

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Zagadnienia Rodzajów Literackich
• Year: 2016
• Volume: 59/120 z. 4
• Pages: 47-61

Dates

published

2016

Contributors

author

Bilczewski Tomasz

• Centrum Studiów Humanistycznych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego

References

• Apter Emily (2006), The Translation Zone. A New Comparative Literature, Princeton UP, Princeton–Oxford.
• Apter Emily (2013), Against World Literature. On the Politics of Untranslatability, Verso, London–New York.
• Arystoteles (1988), Retoryka. Poetyka, przeł. H. Podbielski, PWN, Warszawa.
• Balakian Anna (1989−1994), Literary Theory and Comparative Literature [w:] Proceedings of the XIth Congress of the International Comparative Literature Association, t. III, red. E. Kushner, D. H. Pageaux, Peter Lang, Bern.
• Berni Francesco (1876), L’Orlando Innamorato di Matteo M. Boiardo, rifatto da Francesco Berni, Tipografia all’insegnia di Dante, Firenze.
• Berteau Roland (1980), L’opposition „comparatio” vs „similitudo” dans la rhétorique latin, „Latomus”, t. 39.
• Bhattacharya Baidik (2016), On Comparatism in the Colony: Archives, Methods, and the Project of Weltliteratur, „Critical Inquiry”, no. 42.
• Burton Robert (2001), The Anatomy of Melancholy, The New York Review of Books, New York.
• Carvalhal Tania Franco (1999), Littérature comparée et théories littéraires: le sens du rapprochement [w:] Littérature comparée. Théorie et pratique, ed. A. Lorant, J. Bessière, Honoré Chamipon, Paris.
• Cervantes de Miguel (2014), Don Kichot z La Manczy, przeł. E. Boyé, Wydawnictwo mg, Kraków.
• Companion to Shakespeare’s Sonnets (2010), ed. M. Schoenfeldt, Wiley-Blackwell, Malden, Oxford, Chichester.
• Comparison: Theories, Approaches, Uses (2013), ed. R. Felski, S. Stanford Friedman, The Johns Hopkins UP, Baltimore.
• Culler Jonathan (1979), Comparative Literature and Literary Theory, „Michigan Germanic Studies”, no. 5/2.
• Curtius Ernst Robert (1997), Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. A. Borowski, Universitas, Kraków.
• Cyceron Marek Tulliusz (2015), W obronie Mureny [w:] Mowy, przeł. S. Kołodziejczyk, J. Mrukówna, D. Turkowska, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.
• Derrida Jacques (2002), Biała mitologia. Metafora w tekście filozoficznym [w:] Marginesy filozofii, przeł. J. Margański, A. Dziadek i P. Pieniążek, Wydawnictwo KR, Warszawa 2002.
• Dionisius of Halicarnassus (1910), On Literary Composition, ed., transl. W. Rhys Roberts, Macmilan, London.
• Dictionary of Untranslatables. A Philosophical Lexicon (2014), ed. B. Cassin, transl. S. Rendall, Ch. Hubert, J. Mehlman, N. Stein, M. Syrotinski, transl. ed. E. Apter, J. Lezra, M. Wood, Princeton UP, Princeton–Oxford.
• Donne John (2007), Elegy 2. The Comparison [w:] John Donne’s Poetry: Authoritative Texts, Criticism, ed. D. R. Dickson, W. W. Norton & Co, New York.
• Faires des sciences sociales. Comparer (2012), ed. O. Remaud, J. F. Schaub, I. Thireau, Éditions de l’École des Hautes Études en Sciences Sociales, Paris.
• Ferris David (2010), Dyscyplina poza dyscypliną, przeł J. Momro, T. Bilczewski [w:] Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki, pod. red. T. Bilczewskiego, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Fineman Joel (1988), Shakespeare’s Perjured Eye: The Invention of Poetic Subjectivity in the Sonnets, University of California Press, Berkeley.
• Fortescue John (1917), Commendation of the Laws of England, transl. F. Grigor, Sweet and Maxwell, London.
• Gasché Rodolphe (2010), Porównawczo teoretyczna, przeł. J. Momro [w:] Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki, pod. red. T. Bilczewskiego, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Gibbons Reginald (2015), On Apophatic Poetics (I): „Teach Me That Nothing” [w:] How Poems Think, University of Chicago Press, Chicago.
• Hankiss János (1959), Théorie de la Littérature comparée [w:] Proceedings of the Second Congress of the International Comparative Literature Associaton, vol. I, ed. W. P. Friedrich, University of North Carolina Press, Chapel Hill.
• Hazzlit William (1903), On Thought and Action [w:] Table Talk: Essays on Men and Manners, G. Richards, London 1903.
• Kareński-Tschurl Mateusz (2001), Porównanie jako prze-znaczenie, „Teksty Drugie”, nr 6/71.
• Kłamliwe posłanie: lektury sonetów Shakespeare’a (2005), red. M. Gibińskiej, A. Pokojskiej, Universitas, Kraków.
• Krąpiec Mieczysław Albert (2015), Język analogiczny [w:] Język i rzeczywistość, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin.
• Krieger Murray (1964), A Window to Criticism: Shakespeare Sonnets and Modern Poetics, Princeton UP, Princeton.
• Kwintylian Marek Fabiusz (1951), Kształcenie mówcy, ks. I, II, X, przeł. M. Brożek, Ossolineum, Wrocław.
• Kwintylian Marek Fabiusz (2012), Kształcenie mówcy, ks. VIII 6 – XII, przeł. S. Śnieżewski, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Koziołek Ryszard (2011), Znakowanie trawy albo praktyki filologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Kudra Andrzej (2009), Konceptualizacja porównaniowa. Próba typologii, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 12.
• Linde Samuel B. (1811), Słownik języka polskiego, t. 2, cz. 2. P, u Autora, Warszawa.
• Lydgate John (1961−1962), The Debate of the Horse, Goose, and Sheep [w:] The Minor Poems of John Lydgate, ed. H. Noble MacCracken, Oxford UP, London.
• Leçons françaises de littérature et de morale (1816), ed. F. J. M. Noël, F. de La Place, wyd. 7, Le Normant, Paris.
• Moretti Franco (2015), Wykresy, mapy, drzewa. Abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury, przeł. T. Bilczewski, A. Kowalcze-Pawlik, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Osiński Ludwik (1861), Wstęp do wykładu literatury porównawczej [w:] Dzieła, t. 2, nakładem wdowy po Autorze, Warszawa.
• Oxford Dictionary of Word Origins (2010), ed. J. Cresswell, Oxford UP, Oxford, New York.
• Shakespeare William (1998), Much Ado About Nothing, ed. S. P. Zitner, Oxford UP, Oxford–New York.
• Shakespeare William (2011), Sonety, przeł. S. Barańczak, Wydawnictwo a5, Kraków.
• Shakespeare William (2012), Wiele hałasu o nic, przeł. S. Barańczak [w:] Komedie w przekładzie Stanisława Barańczaka, Znak, Kraków.
• Shakespeare’s Sonnets. Critical Essays (2013), ed. J. Schiffer, Routledge, New York, London.
• Skwara Marek (1994), O Arystotelesowskiej teorii dowodzenia retorycznego, „Pamiętnik Literacki”, nr 4.
• Spivak Gayatri Chakravorty (2003), Death of a Discipline, Columbia UP, New York. Polski przekład pierwszego rozdziału: Przekraczanie granic, przeł. E. Kraskowska [w:] Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki, pod. red. T. Bilczewskiego, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Swift Jonathan (1834), An Answer to a Scandalous Poem [w:] The Poetical Works of Jonathan Swift, vol. III, William Pickering, London.
• The Cambridge Companion to Shakespeare’s Poetry (2007), ed. P. Cheney, Cambridge UP, Cambridge.
• The Oxford Handbook of Shakespeare’s Poetry (2013), ed. J. F. S. Post, Oxford UP, Oxford.
• Vendler Helen (1999), The Art of Shakespeare’s Sonnets, The Belknap Press, Cambridge–London.
• Vigh Árpád (1986), Porównanie i podobieństwo, przeł. M. Tomicka, „Pamiętnik Literacki”, nr 4.
• Ziomek Jerzy (2000), Retoryka opisowa, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Warszawa–Wrocław–Kraków 2000.

Identifiers

ISSN

0084-4446