O terminologii kognitywnej z perspektywy słowotwórstwa (na przykładzie polszczyzny)

• Authors: Waszakowa Krystyna

Title variants

Cognitive terminology in a word-formation perspective (the case of Polish)

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy zastosowania terminologii kognitywnej w opisie zróżnicowanych zjawisk słowotwórczych, a w szczególności ich konceptualno-dyskursywnych aspektów. Autorka zwraca również uwagę na istnienie w polskiej literaturze przedmiotu wielu terminów, takich jak: amalgamacja, blending, integracja pojęciowa, teoria integracji, teoria stapiania, teoria przestrzeni mentalnych etc., konstruowanie (sceny), obrazowanie, profilowanie czy też konceptualizator, obserwator, subiekt mówiący, nadawca, używanych jako synonimy niedokładne.

EN

Cognitive terminology in a word-formation perspective (the case of Polish). Summary: The article focuses on the use of cognitive terminology involved in the description of various word-formation phenomena and, in particular, their cognitive and communicative aspects. The author notes the coexistence of numerous terms in Polish linguistic literature, such as: amalgamacja, blending, integracja pojęciowa, teoria integracji, teoria stapiania, teoria przestrzeni mentalnych etc., as well as konstruowanie (sceny), obrazowanie, profilowanie and konceptualizator, obserwator, subiekt mówiący, nadawca, which are used as inexact synonyms. Keywords: cognitive linguistics, semantics, linguistic terminology, Polish language, word-formation

Keywords

PL

lingwistyka kognitywna,; semantyka,; terminologia językoznawcza,; język polski,; słowotwórstwo

EN

cognitive linguistics,; semantics,; linguistic terminology,; Polish language,; word-formation

• Publisher: Polskie Towarzystwo Językoznawcze; UNIVERSITAS Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych; Wydawnictwo LEXIS
• Journal: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
• Year: 2020
• Volume: 76
• Pages: 145-164

Contributors

author

Waszakowa Krystyna

• Uniwersytet Warszawski, Warszawa

References

• 1. Bartmiński Jerzy (2018): O profilowaniu pojęć z punktu widzenia etnolingwistyki kognitywnej. – [w:] Agnieszka Libura, Daria Bębeniec, Hubert Kowalewski (red.): Dociekania kognitywne. – Kraków: Universitas, 13–48.
• 2. Dancygier Barbara (red.) (2017): The Cambridge Handbook of Cognitive Linguistics. – Cambridge: Cambridge University Press.
• 3. Danielewiczowa Magdalena (2018): Terminomania i terminofobia we współczesnej lingwistyce. – [w:] Tomasz Mika, Dorota Rojszczak-Robińska, Olga Ziółkowska (red.): Terminy w językoznawstwie synchronicznym i diachronicznym. – Poznań: Wydawnictwo Rys, 11–32.
• 4. Evans Vyvyan (2009): Leksykon językoznawstwa kognitywnego. – Kraków: Universitas.
• 5. Evans Vyvyan, Green, Melanie (2006): Cognitive Linguistics. An Introduction. – Edinburgh: Edinburgh University Press.
• 6. Fauconnier Gilles, Turner Mark (2001): Tworzenie amalgamatów jako jeden z głównych procesów w gramatyce. – [w:] Wojciech Kubiński, Danuta Stanulewicz (red.): Językoznawstwo kognitywne 2. Zjawiska pragmatyczne. – Gdańsk: Wydawnictwo UG, 173–211.
• 7. Fauconnier Gilles, Turner Mark (2002): The Way We Think: Conceptual Blending and the Mind’s Hidden Complexities. – New York: Basic Books.
• 8. Geeraerts Dirk (2010): Theories of Lexical Semantics. – Oxford: University Press.
• 9. Geeraerts Dirk, cuyckens Hubert (red.) (2007): The Oxford handbook of Cognitive Linguistics. – Oxford: Oxford University Press.
• 10. Grzegorczykowa Renata (2010): Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Wyd. nowe, IV, rozszerzone. – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 11. Grzegorczykowa Renata (2012): O rozumieniu prototypu i stereotypu we współczesnych teoriach semantycznych. – [w:] Tejże: Świat widziany poprzez słowa. Szkice z semantyki leksykalnej. – Warszawa: Wydawnictwa UW, 11–16.
• 12. Johnson Mark (1987): The Body in the Mind. The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. – Chicago–London: The University of Chicago Press.
• 13. Kallas Krystyna (2006): Kategoria słowotwórcza podobieństwa we współczesnym języku polskim. – [w:] Ireneusz Bobrowski, Krystyna Kowalik (red.): Od fonemu do tekstu. Prace dedykowane prof. Romanowi Laskowskiemu. – Kraków: Wydawnictwo Lexis, 239−247.
• 14. Kardela Henryk (2005): Schemat i prototyp w morfologii kognitywnej. – [w:] Henryk Kardela, Zbysław Muszyński, Maciej Rajewski (red.): Kognitywistyka. Problemy i perspektywy. Kognitywistyka 1. – Lublin: Wydawnictwo UMCS, 179–207.
• 15. Kardela Henryk (2006): (Nie)podobieństwo w morfologii: amalgamaty kognitywne. – [w:] Henryk 16. Kardela, Zbysław Muszyński, Maciej Rajewski (red.): Kognitywistyka. Podobieństwo. Kognitywistyka 2. – Lublin: Wydawnictwo UMCS, 179–207.
• 17. Kardela Henryk (2017): Recenzja książki Krystyny Waszakowej pt. „Kognitywno-komunikacyjne aspekty słowotwórstwa. Wybrane zagadnienia opisu derywacji w języku polskim” [tekst nie publikowany].
• 18. Kövecses Zoltán (2011): Język, umysł, kultura: praktyczne wprowadzenie. Przekład: Anna Kowalcze-Pawlik, Magdalena Buchta. – Kraków: Universitas.
• 19. Krzeszowski Tomasz P. (1997): O znaczeniu przymiotnika „kognitywny”. – [w:] Franciszek Grucza, Maria Dakowska (red.): Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. – Warszawa: Wydawnictwa UW, 23–32.
• 20. Kubriakowa Elena C. (red.) (1997): Kratkij slovarʹ kognitivnyh terminov. – Moskva: Filologičeskij fakulʹtet MGU [Kубрякова Eлeнa C. (peд.): (1997): Краткий словарь кoгнитивных терминов. – Москва: Филoлoгический факультет MГУ].
• 21. Kubiński Wojciech, Kalisz Ryszard, Modrzejewska Ewa (red.): (1998): Językoznawstwo kognitywne. Wybór tekstów. – Gdańsk: Wydawnictwo UG.
• 22. Lakoff George (1987): Women, Fire, and Dangerous Things. What Categories Reveal about the Mind. – Chicago: The University of Chicago Press.
• 23. Lakoff George, Johnson Mark (1980): Metaphors We Live By. – Chicago: University of Chicago Press.
• 24. Lakoff George, Johnson Mark (1988): Metafory w naszym życiu. Przekład: Tomasz Krzeszowski. – Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• 25. Langacker Ronald W. (1987a): Foundations of cognitive grammar. Volume I. Theoretical prerequisites. – Stanford: Stanford University Press.
• 26. Langacker Ronald W. (1987b): Nouns and Verbs, – Language v. 63, 1 (87), 53–94.
• 27. Langacker Ronald W. (1988): A View of Linguistic Semantics – [w:] Barbara Rudzka-Ostyn (red.): Topics in Cognitive Linguistics. – Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 49–90.
• 28. Langacker Ronald W. (1991): Concept, Image, and Symbol. The Cognitive Basis of Grammar. – Berlin. New York: Mouton de Gruyter.
• 29. Langacker Ronald W. (1995): Wykłady z gramatyki kognitywnej. Kazimierz nad Wisłą, grudzień 1993. Henryk Kardela (red.). – Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• 30. Langacker Ronald W. (2003): Model dynamiczny oparty na uzusie językowym. Przekład: Wojciech Kubiński. – [w:] Ewa Dąbrowska, Wojciech Kubiński (red.): Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego. – Kraków: Universitas, 30–117.
• 31. Langacker Ronald W. (2005): Wykłady z gramatyki kognitywnej. Lublin 2001. Henryk Kardela, Przemysław Łozowski (red.). – Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• 32. Langacker Ronald W. (2008): Cognitive Grammar. A Basic Introduction. – Oxford: University Press.
• 33. Langacker Ronald W. (2009): Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie. – Kraków: Universitas.
• 34. Langacker Ronald W. (2019): Wbrew normie. – [w:] Ronald Wayne Langacker doktor honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. – Lublin: UMCS, 19–32.
• 35. Łozowski Przemysław (2012): W poszukiwaniu terminologii językoznawczej: system w czasach symbolu czy symbol na potrzeby systemu. – [w:] Dorota Brzozowska, Władysław Chłopicki (red.): Termin w językoznawstwie. – Kraków: Tertium, 65–73.
• 36. Majer-Baranowska Urszula (2004): Dwie koncepcje profilowania pojęć w lingwistyce. – Etnolingwistyka 16, 85–109.
• 37. Przybylska Renata (2002): Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej. – Kraków: Universitas.
• 38. Przybylska Renata (2006): Schematy wyobrażeniowe a semantyka polskich prefiksów czasownikowych do-, od-, prze-, roz-, u-. – Kraków: Universitas.
• 39. Przybylska Renata (2019): Recenzja książki Krystyny Waszakowej pt. „Kognitywno-komunikacyjne aspekty słowotwórstwa. Wybrane zagadnienia opisu derywacji w języku polskim”. – Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. LaMiCuS 3 (3), 166–170.
• 40. Puzynina Jadwiga (1994): Kategoria derywatów słowotwórczych w świetle lingwistyki kognitywnej. – [w:] Per Jacobsen, Jørgen S. Jensen, Runa Klukowska (red.): En slavist i humanismens tegn. Festskrift til Kristine Heltberg. – København: Reitzel, 70–85.
• 41. Rudzka-Ostyn Brygida (2000): Z rozważań nad kategorią przypadka. Tłum. i red. nauk. Elżbieta Tabakowska. – Kraków: Universitas.
• 42. Tabakowska Elżbieta (1995): Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego. – Kraków: Wydawnictwo Oddziału PAN.
• 43. Tabakowska Elżbieta (2001): Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu. Przekład: Agnieszka Pokojska. – Kraków: Universitas (oryginalne wydanie: Cognitive Linguistics and Poetics of Translation, 1993, Gunter Narr Verlag).
• 44. Tabakowska Elżbieta (2015): Profilowanie w języku i w tekście – perspektywa językoznawcy, tłumacza i poety. – [w:] Piotr de Bończa Bukowski, Magda Heydel (red.): Myśl językoznawcza z myślą o przekładzie. Wybór prac. – Kraków: Wydawnictwo UJ, 81–95.
• 45. Tabakowska Elżbieta (2019): Ocena dorobku Profesora Ronalda W. Langackera, przygotowana w związku z procedurą nadania Mu tytułu doktora honoris causa przez Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. – [w:] Ronald Wayne Langacker doktor honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. – Lublin: UMCS, 47–55.
• 46. Taylor John R. (2007): Gramatyka kognitywna. Redakcja naukowa: Elżbieta Tabakowska. Przekład: Magdalena Buchta, Łukasz Wiraszka. – Kraków: Universitas.
• 47. Ungerer Friedrich, Schmid Hans-Jörg (1996): An Introduction to Cognitive Linguistics. – London New York: Longman.
• 48. Waszakowa Krystyna (2017): Kognitywno-komunikacyjne aspekty słowotwórstwa. Wybrane zagadnienia opisu derywacji w języku polskim. – Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW.