Language Education of Children at the Early Schooling Age in the Aspect of Handbooks Used

• Authors: Katarzyna Szewczuk

Title variants

PL

Edukacja językowa dzieci w młodszym wieku szkolnym w aspekcie stosowanych podręczników

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In the course of early-school education, young pupils’ capacity to express themselves provides a basis for building contacts with their social surroundings, exploring the world, and forming their own outlook. The ability to express one’s own thoughts is quite rightly thought to merit intensive educational input, aimed at nurturing it wherever possible. Participating in school lessons in various situations that involve practical language use, children of early-school age have a chance to discover the attributes of language itself: they learn and build concepts, discover the meanings of basic parts of speech, and uncover the sense of specific utterances. Language education should therefore be a priority in Polish schools, and a teacher of Classes I–III, engaged in organizing their education, should possess a variety didactic tools that will help to make it more appealing. One of these, obligatory and ever-present in Polish schools today, is the textbook. However, it is worth considering whether the textbooks used by teachers of Classes I–III include suggestions that would be relevant to a creatively oriented approach to Polish language education. To what extent are schoolchildren able to participate in various communicative situations while relying on their own creatively constructed utterances? The aim of this paper is to draw attention to the problems of language education of children in Classes I–III, using the findings of selected authors as its basis. In this context, the textbooks used in early-school education are analysed with respect to questions, instructions and exercises for children. Some educationally misguided approaches to working with children, on the part of teachers of Polish language classes, are indicated. However, using the current literature as a basis, the paper also points to some ideas that could be of value in this respect.

PL

W toku edukacji wczesnoszkolnej zdolność wypowiadania się jest dla ucznia bazą do budowania kontaktów z otoczeniem społecznym, możliwością poznawania świata czy konstruowania własnego światopoglądu. Umiejętność poprawnego wyrażania myśli stanowi też obszar intensywnych oddziaływań nauczycielskich, w celu jej kształtowania i doskonalenia. Uczestnicząc w klasie szkolnej w różnych sytuacjach, które wymagają praktykowania języka, dzieci w młodszym wieku szkolnym dostają szanse na odkrycie jego atrybutów: poznają i budują pojęcia, odkrywają znaczenie podstawowych części mowy, ujawniają sens poszczególnych wypowiedzi. Edukacja językowa powinna być zatem priorytetem polskich szkół, a nauczyciel klas I–III, który ją organizuje musi dysponować szeregiem środków dydaktycznych, dzięki którym stanie się ona atrakcyjna. Jednym z nich, jakże obowiązkowym i na stałe obecnym w polskiej rzeczywistości szkolnej, jest podręcznik. Warto się jednak zastanowić nad pytaniami, czy podręczniki wykorzystywane przez nauczycieli w klasach I–III zawierają propozycje twórczej edukacji polonistycznej? W jakim stopniu dzieci w szkole mają możliwość uczestniczenia w różnorodnych sytuacjach komunikacyjnych, opartych na kreatywnym konstruowaniu własnej wypowiedzi? Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na problemy edukacji językowej dzieci w klasach I–III w oparciu o wyniki badań wybranych autorów. W tym kontekście poddano analizie podręczniki wykorzystywane w toku edukacji wczesnoszkolnej pod kątem pytań, poleceń i ćwiczeń kierowanych do dzieci. Nakreślono błędne sposoby pracy nauczycieli z dziećmi w toku zajęć z zakresu edukacji polonistycznej, ale podjęto również próbę wskazania pomysłów jej realizacji w oparciu o dostępną literaturę.

Keywords

EN

linguistic education; textbook; children of early-school age; language; speech

PL

edukacja językowa; podręcznik; dziecko w młodszym wieku szkolnym; język; mowa

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2015
• Issue: 4(38)
• Pages: 71-90

Contributors

author

Katarzyna Szewczuk

References

• Adamek I., Wspieranie rozwoju dziecka – implikacje teorii L.S. Wygotskiego w praktyce edukacyjnej, [in:] Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty, edited by E. Filipiak, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2008.
• Bieńkowska I., Językowe komunikowanie się nauczyciela z uczniami w aspekcie stosowanych środków dydaktycznych na lekcjach (na etapie edukacji wczesnoszkolnej), Scriptum, Gliwice–Kraków 2012.
• Browne A., Developing language and literacy 3-8, Sage, Los Angeles- London-New Delhi- Singapore-Washington 2011.
• Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.
• Dudel B., Istota i rodzaje kompetencji kluczowych, [in:] Rozwijanie kompetencji kluczowych uczniów w procesie edukacji wczesnoszkolnej, edited by J. Uszyńska-Jarmoc, B. Dudel, M. Głoskowska-Sołdatow, Impuls, Kraków 2013.
• Dyduchowa A. , Dyduch B., Jędrychowska M., Zadanie języka polskiego w szkole podstawowej, [in:] Kompetencje szkolnego polonisty, edited by. B. Chrząstkowska, Warszawa 1999.
• Głoskowska-Sołdatow M., Porozumiewanie się w języku ojczystym, [in:] Rozwijanie kompetencji kluczowych uczniów w procesie edukacji wczesnoszkolnej, edited by J. Uszyńska- Jarmoc, B. Dudel, M. Głoskowska- Sołdatow, Impuls, Kraków 2013.
• Klus-Stańska D. (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna, Impuls, Kraków 2015.
• Komeński J.A., Wielka dydaktyka, Ossolineum, Wrocław 1956.
• Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1996.
• Milewski T., Językoznawstwo, PWN, Warszawa 2009.
• Morreale S.P., Spitzberg B.H., Barge J.K., Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności, PWN, Warszawa 2008.
• Radwiłowicz M., Morawska Z., Metodyka nauczania początkowego, WSiP, Warszawa 1990.
• Surma B., Edukacja językowa w koncepcji pedagogicznej Marii Montessori, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 23(2012)1.
• Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna, WSiP, Warszawa 2004.
• Ziembiński Z., Logika praktyczna, PWN, Warszawa 2013.
• Żytko M., Edukacja językowa w szkole – między dążeniem do formalizacji schematu a refleksją nad uczestnictwem w zdarzeniach komunikacyjnych, [in:] (Anty)edukacja wczesnoszkolna, edited by D. Klus-Stańska, Impuls, Kraków 2015.
• Żytko M., Pozwólmy dzieciom mówić i pisać: w kontekście badań umiejętności językowych trzecioklasistów, Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa 2010.