Zabytek z punktu widzenia estetyki, czyli o węzłach, przejściach i przesunięciach znaczeń w dziedzinie zarządzania dziedzictwem kulturowym

• Authors: Krystyna Gutowska

Title variants

EN

Monument from the point of view of aesthetics, in other words about nodes, transitions and shifts of meaning in cultural heritage management

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zarządzanie dziedzictwem kulturowym ma charakter transdyscyplinarny, wymaga częstego przechodzenia pomiędzy różnymi dziedzinami, przyjmowania odmiennych punktów widzenia, nie zawsze dających się uzgodnić. Posługując się przykładami z obszaru Mazowsza, staram się pokazać punkty splatania się zagadnień z zakresu estetyki, filozofii kultury i ochrony oraz konserwacji zabytków – węzły i miejsca przejścia między dyscyplinami, w których następuje zmiana (najczęściej niezauważalnie, stopniowo) znaczenia różnych kategorii, pojęć i sensów. Należy do nich między innymi kwestia rozumienia pojęć wartości artystycznej i estetycznej, a także źródeł i znaczenia doświadczenia historycznego. Jako przykłady niektórych wspólnych kategorii rozważam „tajemniczość”, „obcość”, „oswojoną dziwność” fikcji historycznych, „swojskość”, „ładność” oraz „atrakcyjność wizualną” w ich relacji do „autentyczności” i „dawności”.

EN

Management of cultural heritage is a trans-disciplinary activity; it requires frequent transitions between different disciplines, taking different points of view, which are not always ascertainable upon. Using examples from the region of Mazovia, I try to show points of interplay of issues of aesthetics, philosophy of culture and the protection and conservation - the nodes and places of the transition between the disciplines in which there is a change (often imperceptibly, gradually) of the importance of different categories, concepts and meanings. These include, inter alia, the issue of understanding the concepts of artistic and aesthetic values, as well as the sources and significance of historical experience. As examples of some common categories I discuss the “mysteriousness”, the “strangeness”, and the “tamed oddity” of historical fiction, the “homeliness”, the “loveliness”, and the “visual appeal” in their relationship to the” authenticity” and to the “antiquity”.

Keywords

PL

archeologia; ochrona dziedzictwa; województwo mazowieckie

EN

archeology; heritage protection; Mazowieckie Voivodhip

• Publisher: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
• Journal: MAZOWSZE Studia Regionalne
• Year: 2011
• Issue: 7
• Pages: 49-58

Dates

published

2011-10

Contributors

author

Krystyna Gutowska

• Politechnika Warszawska

References

• Affelt W., 2009, Dziedzictwo techniki, jego różnorodność i wartości, „Kurier Konserwatorski” nr 5, s. 5-20.
• Bauman Z., 2010, Między chwilą a pięknem. O sztuce w rozpędzonym świecie, Łódź.
• Corzo, M.A., Zugazagoitia, J., 1995, Etyka rekonstrukcji, „Ochrona Zabytków” nr 1 (188), s. 8-9.
• Gołaszewska M., 1973, Zarys estetyki, Kraków.
• Gutowska K., 2010, Popkulturowe strategie formowania zbiorowego doświadczania przeszłości: granie, odgrywanie, spacerowanie i zabawa w Internecie, (w:) K. Gutowska i M. Maciejczak (red.), Wokół wartości europejskich. Wybrane problemy, Warszawa, s. 71-90.
• Jaroszewski, T.S., 1981, O siedzibach neogotyckich w Polsce, Warszawa.
• Leśniakowska M., 1996, „Polski dwór”: wzorce architektoniczne, mit, symbol, Warszawa.
• Libicki P. i Libicki M, 2009, Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań.
• Lowenthal D., 1985, The past is a foreign country, Cambridge.
• Otto R., 1968, Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, Warszawa.
• Pawłowska K., 2001, Idea swojskości miasta, Kraków.
• Rymkiewicz J.M., 2005, Żmut, Warszawa.
• Słownik języka polskiego 1985, Tajemniczość, (w:) M. Szymczak (red.), 1985, Słownik języka polskiego, tom III, Warszawa, s. 473.
• Waldenfels B., 2002, Topografia obcego, Warszawa.