Samodzielność finansowa gminy – założenia i rezultaty

• Authors: Zaleśny Jacek

Title variants

EN

Financial autonomy of the commune in Poland – assumptions and results

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Analiza jest poświęcona samodzielności finansowej gminy i sposobom jej rozumienia. Autor analizuje prawne, orzecznicze i faktyczne determinanty samodzielności finansowej gminy i pokazuje wynikające z nich konsekwencje. Stawia tezę, że wartość konstytucyjna w postaci samodzielności finansowej gminy nie jest w pełni realizowana przez Sejm, że także Trybunał Konstytucyjny nie przyporządkowuje jej należnego znaczenia. Dochody gmin wzrastają nieadekwatnie do powierzanych im przez parlament zadań. Konsekwencjami zachodzącego procesu są znaczny wzrost zadłużenia gmin i problemy gmin z realizacją potrzeb lokalnych wspólnot, czyli tego celu, dla którego realizacji jest ustanowiony samorząd gminny.

EN

The present analysis is devoted to the financial autonomy of communes and the ways of understanding it. The author analyzes the legal, jurisdictional and actual determinants of the commune’s financial independence and points to the consequences following from them. The author poses a hypothesis that the constitutional value in the form of the financial autonomy of communes is not full realized by the parliament in contemporary Poland, with the Constitutional Tribunal underestimating it. The increase in the revenues of communes is not adequate to the duties assigned to them by the parliament. The consequences of the ongoing process include an increased debt of the communes and their problems with realization of the needs of local communities, the latter being the goal whose realization was the reason to have established the local self-government.

Keywords

PL

gmina, decentralizacja administracji publicznej, samodzielność, samodzielność; finansowa, dochody i wydatki, równowaga budżetowa, zadłużenie

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2015
• Issue: 5 (27)
• Pages: 25-49

Dates

published

2015-10-31

Contributors

author

Zaleśny Jacek

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

References

• Babczuk A., Kierunki ewolucji samodzielności finansowej samorządu lokalnego w Polsce, „Finanse Komunalne” 2009, nr 6.
• Borodo A., Subwencje i dotacje jako formy dochodów samorządu terytorialnego w Polsce – wybrane zagadnienia prawne, [w:] Konstytucja, ustrój, system finansowy państwa. Księga pamiątkowa ku czci prof. Natalii Gajl, red. T. Dębowska-Romanowska, A. Jankiewicz, Warszawa 1999.
• Czarny P., Sądowa ochrona samodzielności samorządu (uwagi na tle realizacji art. 44 ust. 2 konstytucji w ustawodawstwie zwykłym), [w:] Zagadnienia współczesnego prawa konstytucyjnego, red. A. Pułło, Gdańsk 1993.
• Czekaj M., Sytuacja samorządów u progu nowego etapu finansowania 2014–2020 – występujące ograniczenia, „Finanse Komunalne” 2015, nr 1–2.
• Czudec A., Znaczenie transferów z budżetu państwa w kształtowaniu sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2010, nr 1–2.
• Dębowska-Romanowska T., Prawne i pozaprawne uwarunkowania skuteczności gwarancji wynikających z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji, [w:] Finanse komunalne a Konstytucja, red. H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz, Warszawa 2012.
• Dobek T., Wolny A., Sikora J., Zaciąganie zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego i ich ocena w latach 1999–2001, „Finanse Komunalne” 2002, nr 5.
• Dylewski M., Potencjał finansowy jednostek samorządu terytorialnego u progu nowej perspektywy finansowej, „Finanse Komunalne” 2015, nr 1–2.
• Filipiak B.Z., Adekwatność źródeł finansowania jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2014, nr 1–2.
• Galiński P., Analiza samodzielności dochodowej jednostek samorządu terytorialnego w latach 2000–2010, „Finanse Komunalne” 2011, nr 6.
• Gilowska Z., Misiąg W., Dostosowanie dochodów jednostek samorządu terytorialnego do norm konstytucyjnych i standardów europejskich, Warszawa 2000.
• Glumińska-Pawlic J., Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Polsce, Katowice 2003.
• Gonet W., Skutki uchwalenia i wykonania zrównoważonego budżetu bieżącego przez samorząd terytorialny, „Finanse Komunalne” 2012, nr 1–2.
• Gonet W., Uwagi o samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2006, nr 1–2.
• Gonet W., Zasady przekazywania zadań jednostkom samorządu terytorialnego przez administrację rządową, „Finanse Komunalne” 2011, nr 1–2.
• Grzybowska M., Polska reforma samorządowa – założenia i rezultaty, [w:] Ustroje. Historia i współczesność. Polska – Europa – Ameryka Łacińska. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Jackowi Czajowskiemu, red. M. Grzybowski, G. Kuca, P. Mikuli, Kraków 2013.
• Grzybowska M., W dwudziestolecie restytucji samorządu terytorialnego w Polsce, [w:] Myśl i polityka. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Jackowi Marii Majchrowskiemu, red. B. Szlachta, Kraków 2011.
• Heller J., Dochody samorządów terytorialnych w Polsce – ujęcie makroekonomiczne i przesłanki ustrojowe, „Samorząd Terytorialny” 2008, nr 5.
• Jagoda J., Granice samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2014, nr 1–2.
• Jastrzębska M., Analiza wskaźnikowa kondycji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999–2006, „Finanse Komunalne” 2007, nr 12.
• Jastrzębska M., Sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999– –2005, „Finanse Komunalne” 2006, nr 10.
• Kamiński R., Samorząd terytorialny w III Rzeczypospolitej Polskiej. Odbudowa i jej efekty, Łódź 2014.
• Kańduła S., Samodzielność finansowa samorządu gminnego w Polsce po 1993 roku, Poznań 2003.
• Kornberger-Sokołowska E., Teoretyczno-prawne aspekty realizacji zasady adekwatności środków do zadań, [w:] Finanse komunalne a Konstytucja, red. H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz, Warszawa 2012.
• Kosek-Wojnar M., Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w sferze wydatków, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni” 2006, nr 4.
• Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego, przestrzeganie ustawowych limitów zadłużenia i jego spłaty, Łódź 2014.
• Krawczyk R.P., Nadzór i kontrola nad samorządem terytorialnym – aspekty konstytucyjno-ustawowe i faktyczne, [w:] Samorządy w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. Z. Witkowski, A. Bień-Kacała, Toruń 2013.
• Krawczyk R.P., Prawna i faktyczna rola regionalnych izb obrachunkowych w ograniczaniu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2005, nr 4.
• Mazurkiewicz M., Regulacja długu jednostek samorządu terytorialnego z punktu widzenia zgodności z Konstytucją, [w:] Państwo i prawo wobec współczesnych wyzwań. Problemy administracji, zarządzania i ekonomii. Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Jaskierni, red. R.M. Czarny, K. Spryszak, Toruń 2012.
• Mączyński M., Samodzielność a samorządność, [w:] Nadzór nad samorządem a granice jego samodzielności, red. M. Stec, M. Mączyński, Warszawa 2011.
• Prus M., Skarga do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie nadzorcze, Warszawa 2014.
• Ruśkowski E., Czy kryzys finansów lokalnych w Polsce?, [w:] Księga jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza. Studia z dziedziny prawa finansowego, prawa konstytucyjnego i ochrony środowiska, red. R. Mastalski, Wrocław 2001.
• Sierak J., Struktura dochodów jednostek samorządu terytorialnego i ich samodzielność finansowa, [w:] Demokracja bezpośrednia w samorządzie terytorialnym, red. M. Marczewska-Rytko, S. Michałowski, Lublin 2012.
• Surówka K., Ograniczenia faktyczne samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego – degresja samodzielności finansowej, „Finanse Komunalne” 2014, nr 1–2.
• Wakuła M., Samodzielność finansowa gminy (analiza porównawcza dwóch powiatów), „Samorząd Terytorialny” 2005, nr 5.
• Wiśniewski J., Rola i znaczenie zasady adekwatności z perspektywy orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Samorząd Terytorialny” 2015, nr 1–2.
• Zaleśny J., Zasady prawidłowej legislacji, [w:] Oblicza polityki, red. J. Błuszkowski, J. Zaleśny, „Studia Politologiczne” 2009, Vol. 13.
• Zawora J., Uwarunkowania wykorzystania funduszy Unii Europejskiej wynikające z sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2015, nr 1–2.

Identifiers

ISSN

2082-1212