Chrematonimy w funkcji społeczno-kulturowej na przykładzie druków ulotnych Wolnego Miasta Gdańska 1920–1939

• Authors: Olszewska Izabela

Title variants

EN

The socio-cultural function of chrematonyms on the example of advertisement prints in the Free City of Danzig in the years 1920–1939

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza chrematonimów w realiach historycznych oraz ich roli jako symboli tożsamości kulturowej. Omawiane w tekście niemieckojęzyczne chrematonimy z okresu Wolnego Miasta Gdańska (WMG) 1920–1939 nie były dotąd przedmiotem analizy kulturowej. Podstawę podziału i analizy chrematonimów wyekscerpowanych na potrzeby niniejszego artykułu z druków ulotnych WMG stanowi model badawczy Artura Gałkowskiego (2011) wraz z podziałem chrematonimów w funkcji kulturowo-użytkowej na chrematonimy marketingowe, społecznościowe i ideacyjne. Analiza wykazała, iż nazwy zakodowane w drukach ulotnych są odzwierciedleniem obrazu otaczającego świata mieszkańców WMG oraz utrwalonym symbolem ich tożsamości kulturowej.

EN

The aim of the following article is the analysis of chrematonyms in historical reality and of their role as the symbols of cultural identity. The German language chrematonyms from the period of the Free City of Danzig covered in the following article have not been the object of the cultural analysis so far. The basis of the division and analysis of chrematonyms excerpted on the needs of the following article from the advertisement prints of the Free City of Danzig is constituted by the research model by Gałkowski (2011) together with the division of chrematonyms into marketing chrematonyms, social chrematonyms and idea-creating chrematonyms in the culturally usable function. The analysis showed that names coded in advertisement prints mirror the surrounding world of the inhabitants of the Free City of Danzig and create a fixed symbol of their cultural identity.

Keywords

PL

chrematonimy; onomastyka kulturowa; druki ulotne; Wolne Miasto Gdańsk

EN

chrematonyms; cultural onomastics; advertisement prints; the Free City of Danzig

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2017
• Issue: 31
• Pages: 163–175

Dates

published

2017

Contributors

author

Olszewska Izabela

• Uniwersytet Gdański, Gdańsk

References

• Andrzejewski M. 1999: Życie codzienne w Gdańsku, [w:] Cieślak E. (red.), Historia Gdańska, t. IV/2: 1920–1945, Sopot: Wydawnictwo Lex, 259–266.
• Assmann A. 2008: Einführung in die Kulturwissenschaft: Grundbegriffe, Themen, Fragestellungen, Berlin: Erich Schmidt Verlag.
• Breza E. 2005: Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją, [w:] Rzetelska-Feleszko E. (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 342–362.
• Echt S. 2012: Dzieje Żydów gdańskich, tłum. W. Łygaś, Gdańsk: Maszoperia Literacka, Wydawnictwo Oskar.
• EWBP — Głombiowski K., Świderski B., Więckowska H. (red.), 1976: Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum.
• Firlej-Buzon A. 2013: Druki ulotne i okolicznościowe jako źródła do badań dziejów i kultury Dolnego Śląska lat 1945–1956, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Gałkowski A. 2011: Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Gałkowski A. 2012: Terminologia onomastyczna. Aktualizowana lista podstawowych haseł terminologii onomastycznej w języku polskim, <https://onomastyka.uni.lodz.pl/strona-glowna/terminologia-polska> [12.02.2017].
• Kosiński P. 2002: Prusy Zachodnie 1914, Pomorze 1920. Ludność regionu wobec przemian politycznych okresu I wojny światowej, Warszawa: Neriton.
• Kosyl Cz. 1993: Chrematonimy, [w:] Bartmiński J. (red.), Współczesny język polski, Wrocław: Wiedza o Kulturze, 447–452.
• Kotarski E. 2006: Druki ulotne i okolicznościowe w krajobrazie medialnym siedemnasto- i osiemnastowiecznego Gdańska, [w:] Migoń K., Skalska-Zlat M., Żbikowska-Migoń A., Herden E. (red.), Druki ulotne i okolicznościowe. Wartości i funkcje. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej, Wojnowice, 8–10 października 2004, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 23–43.
• Lech-Kirstein D. 2015: Zwrot kulturowy w badaniach onomastycznych, [w:] Rybka M., Wiatrowski P. (red.), Pogranicza językoznawstwa polonistycznego. Prace dedykowane Profesorom Zygmuntowi Zagórskiemu i Karolowi Zierhofferowi dla uczczenia odnowienia doktoratów po pięćdziesięciu latach, Poznań: Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznańskie Spotkania Językoznawcze 29, 85–95.
• Loew P.O. 2013: Gdańsk: biografia miasta, tłum. J. Górny, Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.
• Mikos S. 1999: Wolne Miasto Gdańsk w okresie rządów parlamentarnych (1920–1939), [w:] Cieślak E. (red.), Historia Gdańska, t. IV/2: 1920–1945, Sopot: Wydawnictwo Lex, 33–70.
• Mrózek R. 2004: Nazwy własne jako przedmiot badawczy onomastyki, [w:] Mrózek R. (red.), Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, Katowice: Wydawnictwo UŚ, 9–19.
• Romanow A. 1999: Gdańsk w okresie Wolnego Miasta i drugiej wojny światowej 1920–1945. Rozwój przestrzenny i demograficzny, [w:] Cieślak E. (red.), Historia Gdańska, t. IV/2: 1920–1945, Sopot: Wydawnictwo Lex, 7–13.
• Rzetelska-Feleszko E. 2006: W świecie nazw własnych, Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszawskie.
• Rzetelska-Feleszko E. 2007: Onomastyka kulturowa, [w:] Cieślikowa A., Czopek-Kopciuch B., Skowronek K. (red.), Nowe nazwy własne — nowe tendencje badawcze, Kraków: Wydawnictwo PANDIT, 57–62.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.31.10