Rozważania o istocie własności i właścicielach spółdzielni w procesie transformacji polskiej spółdzielczości

• Authors: Chyra-Rolicz Zofia

Title variants

EN

Considerations on the essence of cooperative property and owners during the transformation of the Polish cooperatives

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Doświadczenia transformacji polskiej spółdzielczości koncentrowały się wokół odbudowy organizacyjnej, powrotu do zasad i wartości spółdzielczych, przygotowaniu nowego prawa spółdzielczego, waloryzacji udziałów członkowskich, przywracających podmiotowość spółdzielcom. Inspiracji poszukiwano w demokratycznych rozwiązaniach prawnych II Rzeczypospolitej. Istotną rolę w tych przeobrażeniach odegrało uznanie własności spółdzielczej za własność prywatną członków spółdzielni, co ograniczyło prywatyzację majątku spółdzielczego, lecz nie doprowadziło do odtworzenia strat spółdzielczości poniesionych w wyniku doktrynalnej prywatyzacji. Akcesja do UE umożliwiła korzystanie z pomocowych programów i adaptacji nowych wzorów spółdzielczej współpracy.

EN

Experiences of the past in the transformation of Polish cooperatives have concerned mainly the area of ideas and law-organisational concepts. The most important was democratic and voluntary spirit and the real value of members’ shares, which had consolidated the position of members as owners of co-ops. The inspiration was a search in the inter war period democratic tradition of the II Republic and its cooperative law passed in 1920. This tendency was strong in particular at the beginning of the transformation and later on, after solving the most urgent problems and legal issues, the consideration of cooperators turned in the middle of the 1990ties into the adaptation of UE solutions in every area of public life. A perspective on the past was replaced by observation of current state of cooperatives in UE and high developed countries as well as of tendencies toward further perspectives in global economy.

Keywords

PL

prawo spółdzielcze; własność; członkostwo; transformacja spółdzielczości; Polska

EN

cooperative law; property; membership; cooperative transition; Poland

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2019
• Volume: 59
• Pages: 108-118

Contributors

author

Chyra-Rolicz Zofia

• Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

References

• Chyra-Rolicz, Z. (1995). Przeobrażenia polskiej spółdzielczości w latach 1989–1994. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Badawczy.
• Chyra-Rolicz, Z. (1998). Spółdzielczość – ofiara czy filar systemu socjalistycznego? W: W. Ważniewski (red.), Spór o ocenę historii Polski powojennej (1944–1989) (s. 153–167). Siedlce: Wydawnictwo Instytut Historii Wyższa Szkoła Rolniczo-Pedagogiczna.
• Inglot, S. (red.). (1971). Zarys historii polskiego ruchu spółdzielczego, cz. I: do 1918 r. Warszawa: Zakład Wydawnictw Centrali Rolniczej Spółdzielni.
• Prawo Spółdzielcze po nowelizacji. (1994). Warszawa: Wydawnictwo Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”.
• Rusiński, W. (1980). Zarys historii polskiego ruchu spółdzielczego, cz. II: 1918–1939. Warszawa: Zakład Wydawnictw Centralny Związek Spółdzielni Rolniczych.
• Spółdzielczość w liczbach. (1989). Warszawa: Naczelna Rada Spółdzielcza i Główny Urząd Statystyczny.
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zmianie ustawy – Prawo spółdzielcze oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1994 r., nr 90, poz. 419).
• Ustawa z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości (Dz.U. z 1990 r., nr 6, poz. 36).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1991 r., nr 83, poz. 373).

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2019.3.7